Tali Fale Alea Nō Pa'anga 16.5 Miliona Pule'anga mei he Pangikē 'a Mamani Featured
Kuo tali lelei ‘e he Fale Alea ‘o Tonga ‘i he feme’aki ‘a e Fale ‘i he ho’ata Tu'apulelulu ‘aho 19 Ma’asi ‘a e Fokotu’u Tu’utu’uni na’e fakahū mai mei he Tepile ‘a e Pule’anga ke fakahoko ha noo mei he Pangikē (World Bank) ‘a Mamani makatu’unga ‘i he fiema’u ke tokateu ‘a e fonua ki mu’a pea toki hoko mai ha fakatamaki fakaenatula.
Na’e fakahā foki ‘eni ‘e he ‘Eiki Minisitā Pa’anga Dr. ‘Aisake Valu Eke ‘i hono fakama’ala’ala ‘o e Fokotuu Tu’utu’uni ko’eni pea ‘oku fe’unga mo e Pa’anga ‘e 16.5 Miliona ‘a ia kuo pau ke faka paasi ‘eni mei he Fale Alea he kuo ‘ova 'i he Pa’anga ‘e 15 Miliona ‘o fakatatau ki he Lao ‘o e Fonua.
Na’e hoko atu ‘a e ‘Eiki Minisitā ‘o fakahā ko e taumu’a ‘o e noo ko‘eni ke fakahoko ‘aki ‘a e ngaahi ngaue tokateu ki mu’a pea toki hoko mai ha fakatamaki fakaenatula ‘a ia ‘e kau kiai hono tokateu ‘o e ngaahi me’a tokoni, vai, ngaahi polokalama ako tokateu, fetu’utaki kau ai mo hano langa ha fale vakai matangi ‘i Tonga ni ‘o fakanaunau‘aki ‘a e ngaahi me’angaue fakamuimuitaha ki he vakai mo tala matangi.
Na’e toe fakahā foki ‘e he ‘Eiki Minisitā Pa’anga koe noo ko’eni ‘e tā fakafoki ia ‘i he ta’u ‘e 40 pea koe ‘uluaki ta’u ‘e 10 ‘e lele ia ‘i he piliote kelesi (grace period) ‘a ia ‘oku fiema’u ke totongi ‘e he Pule’anga ‘a e peseti pe ‘e 0.75% ‘o e totongi tupu pea toki totongi fakafoki leva ‘a e Pa’anga ‘e 16.5 Miliona ‘i he ta’u ‘e 30 ka hoko mai ai.
‘Oku lahi foki ‘a hono talanga’i ‘o e ngaahi nō ‘a e Pule’anga mo e Fonua kau ai ‘a e nō mei Siaina ka ‘oku hā mahino mai ‘i hono tali ‘e he Fale Alea ke toe fakahoko mo e nō ko’eni ‘a e kei fiema’u ke fakahoko ‘a e nō telia ‘a e fakalakalaka mo e lelei ‘a e fonua.
'E malava pe ke fakalea koe founga pe ia ‘e malava ai ke fakahoko ‘a e ngaahi ngaue mahu’inga pehe ni ma’a e fonua ‘o fakatatau ki hono ivi faka pa’anga.
3 comments
-
Pau pe ke pehe he koeni kuo fai a'utonu mo e sio tonu pea ko hono anga ia fononga.
-
Koe Mea KOE fkanga Oku ikai koha ME'A 'oku fa'a lelei.... He kapau oku te fkanga peate tokanga Naa nifi IA Kate nafa kita... Nae toe pe Ke to kiha Afi a Akilisi moene Kau tama he fakaanga kihe no Mei muli ae Puleanga motua.... Koena Kuo tekai vaeua tauni kuo no 16 miliona.... MALIE kakai..... hihihiiiii.....
-
Ne ha e kalanga mo e toutou fakamatala ia he kuohili he'ikai pe ke tau toe noo mei muli, kuo fu'u lahi koaa e noo mei Siaina pea tolalo koaa 'etau 'ekonomika.
Kae fakamatala mai e Minisita Pa'anga ia he Fale Alea he 'aho 19 'o Ma'asi, kuo pehee he'e World Bank kuo sai 'aupito a Tonga ni ia ke noo.
Ngalingali koe 'u fakamatala ia e kau Temo he ngaahi ta'u kuohili ko e feinga tukuhifo pe ia e Pule'anga o Tu'ivakano. Toki mahino he 'aho ni, ta ko 'etau 'i he tu'unga lelei ko eni ko e ngaue e Pule'anga 'o Tu'ivakano.
'Ikai ngata ai kuo nau hu mai ki loto pea 'oku fiema'u ke fai ha noo koe'uhi ko e ngaahi langa fakalakalaka 'a e fonua. Kae tuku a e lau pe lokua mo e moana pe hono ki'i taputa.