Mala'e politikale 'oku fiema'u e fakakaukau mo e loto lelei mo fa'a fakama'uma'u

Ko e mala'e 'o e politikale koe fefa'uhi ki he mafai pea 'oku fiema'u 'a e fakakau mo e loto lelei pea pehe foki ki he matu'aki fa'a fakama'uma'u pea 'oua e vave ki he lea puna mo e ta'emingao he ko hono fua koe ta'efaka'apa'apa mo e taki hala pea ko hono iku'anga 'oku talanoa pe kiai 'a e hisitolia.

Ko e fa'unga pule kotoa 'oku liliu pea 'oku 'ikai ke tu'uma'u mei he taimi ki he taimi pea 'oku toe talanoa pe kiai 'a e histolia 'o fu'u mahino mo maama pea 'oku lahi mo hono ngaahi fakamo'oni.

'Oku 'ikai ha taha ia 'e haohaoa he mamani ko'eni pea koe tala pe moia 'a e folofola ka 'oku mahu'inga fau ke tau ngaue'aki 'a e fakakaukau 'oku lelei pea 'oku mu'omu'a ma'u pe 'a losika mo e faka'uhinga 'oku taau mo hohoa tatau mo e me'a 'oku malava mo mo'oni (reality) pea kau kiai mo 'ene ofi 'i he ngaahi akonaki mo e 'uhinga  'oku fakamolale pea 'ikai ke mama'o mei he tui 'a e Kalisitiane.

Ko hono feliliuaki 'oha ngaahi ngaue 'oku angamaheni 'aki pe ia 'i he tapa kotoa pe 'o e mo'ui ka kuo pau ke mahino pea fakapapau'i hono ngaahi makatu'unga pea koe liliu koia tene pu'aki mai 'a e ola 'oku lelei.

Hange pe koe lau 'a e kau papalangi koe me'a lelei kotoa pe 'oku fiema'u e taimi lahi kiai "great things take time" pea 'oku 'ikai ke tunu hake pe 'unga ia pea kula pea na'e 'ikai langa 'a Loma ia 'i ha 'aho pe 'e taha "Rome wasn't built in a day".

Ka 'oku hoko 'i he taimi lahi 'a hono liliu fakafokifaa 'oha fa'unga pe fakakaukau pehe kiha tu'utu'uni ngaue mei he ngaahi 'uhinga 'oku fa'a malele ma'u pe ke mata vaivai 'o hange koe si'isi'i 'a e taimi faingamalie (timing) kuo tuku mai ki he ni'ihi 'oku nau 'asenita 'aki ke fakahoko 'a e liliu koia pehe ki he loto 'oku 'ikai hangamalie pea 'ikai fa'a fakama'uma'u.

Ko e mo'oni'i me'a ia 'i he mo'ui 'a e tangata 'oku tau ako mei ai 'a e 'ikai ke tonu mo maau pea ola ha fokotu'utu'u ngaue kapau 'oku fakahoko 'aki ha loto 'oku kovi pe 'ikai hangamalie kae fai 'i he 'ita mo e fehi'a pehe ki he lototangia.

'Oku hanga foki 'e he ngaahi 'uhinga 'oku 'oatu 'i 'olunga 'o fakakuihi 'a e kinautolu 'oku nau 'asenita 'aki hono liliu 'oha ngaue kuo kamata pea lele lelei mai ke 'ikai kenau malalava 'o sio lelei ki he ola tamaki 'e hoko mai he 'oku fakamu'omu'a 'a e loto 'oku 'ikai hangamalie pea mo e 'ikai fa'a fakama'uma'u.

Ko e mala'e 'o e politikale 'oku 'ikai 'i ai ha 'api tukuhau ia 'oha taha ai pea 'e 'ikai ha taha 'e nofo 'i ha tu'unga 'o ta'engata ka 'oku tukulolo kotoa ki he 'uhinga 'oku mo'oni mo malava pea 'oku tu'uloa pea lelei hono ola.

'Oku mahu'inga lahi ia 'i he langafonua 'a e Tonga ke tau sio lelei ki he ngaahi me'a 'oku hoko hotau 'atakai kae tautautefito ki he mala'e 'o e politikale mo kinautolu 'oku nau kaunga tonu ki hono alea'i hotau fa'unga mo 'etau nague fakapolitikale.

Fiema'u ia ke tau ma'u ha fakakau mo e loto 'oku lelei pea pehe foki ketau matu'aki fa'a fakama'uma'u pea tau sio fakataha ki he ola 'e melie ki he fonua mo e kaha'u.

Ko 'ene tonu 'a e liliu fakatu'upake 'oha founga pe fa'unga pe koha ngaahi tu'utu'uni ngaue kapau 'oku 'i ai ha palopalema vivili 'oku hoko 'oku tu'ulu 'a e fonua ki ha fakatamaki 'oku 'ikai toe lava ia ke ta'ofi hano fakahoko 'a e liliu koia he ka 'ikai 'e mate fakapa'anga 'a e fonua (Bankrupt), mate ha kakai pe ko ha palopalema fulikivanu fau.

Mahu'inga ketau manatu'i 'oku feliuliuaki 'a e ngaahi sino 'oku ui kinautolu ki he ngaahi sea mo e mafai 'o e fa'unga faka-politikale 'o e fonua pea 'oku matu'aki fakapotopoto ange ketau sio ki he me'a 'e tolonga mo ola he koia 'oku faka'amu mai kiai 'a e kakai 'o e fonua.

Toki hoko atu