Mahino pe ‘oku ta’e fakalao ka temau talangofua pe – Poate Fakamafolalea Tonga Featured
'Ahongalu Fusimalohi Sea Poate Komisoni Fakamafolalea 'a Tonga
9 Mē, 2017. Na’e fakahoko he ‘aho ni ‘ehe Poate Komisoni Fakamafolalea Tonga ‘a ‘enau tu’utu’uni aofangatuku ke fakamalōlō’i ‘a e Pule Komisoni Nanisē Fififta mei hono lakanga.
Na’e fokotu’u atu foki ki he Minisitā ‘o e Ngaahi Pisinisi ‘a e Pule’anga Poasi Tei ‘e he Poate ke fakafo’ou ‘a e konituleki ‘a Fififta ka na’e ‘ikai tali ‘eni ‘e he Minisitā makatu’unga ‘i he’ene tui ‘oku ‘ikai fakalao.
Na’e foki leva ki he Poate kenau tu’utu’uni aofangatuku pea pau ai ke fakahoko ‘a e tu’utu’uni koia he ‘aho ni.
Fakatatau ki he fakamatala ‘oku ma’u ‘e he ongoongo ni na’e fakahoko ‘a e tu’utu’uni ko’eni ‘e he Sea ‘o e Poate Komisoni Fakamafolalea ‘a Tonga Ngalu Fusimalohi ‘o fakafofofonga’i ‘a e Poate kia Nanisē Fififta.
Ko e tu’utu’uni faingata’a foki ‘eni pea na’e pau ke fakahā ai pe ‘e he Sea ‘oku mahino ki he Poate ‘oku ta’efakalao ‘a e tu’utu’uni ko’eni ka kuopau kenau talangofua ki he tu’utu’uni ‘oku ‘omai mei he Potungāue Ngaahi Pisinisi ‘a e Pule’anga pehe ki he Kapineti.
‘Oku mahino ngofua pe foki mo e tu’unga ia ‘e ‘i ai ‘a e kau memipa ‘o e Poate he ‘oku mahino ‘oku nau ‘i he malumalu ‘o e Pule’anga.
Na’e fetu’utaki ‘a e ongoongo ni ki he Fakafofonga Lao ‘a Nanise Fififta Wiliam Clive Edwards pea na’a ne fakahā koe mo’oni ‘eni pehē ki he tu’utu’uni na’e fakahoko ange kia Fififta ‘e he Sea Ngalu Fusimalohi.
Na’e toe fakahā ‘e Edwards ‘e hoko atu ki ha fakatonutonu fakalao he ‘oku mahino ngofua pe na’e ‘i ai ‘a e kupu ‘i he aleapau ngāue ‘a Fifita ki mu’a ‘oku hā mahino pe ai ‘e toe fakafo’ou ‘ene konituleki.
"Ko e nounou taha pe ko hono ‘ave ki he Fakamaau’anga he ‘oku ‘i ai ‘a e keisi malohi ia heni ‘a Fififta pea koe feitu’u totonu pe ia ke aofangatuku mei ai", ko e fakaha ia 'e Edwards..
Na’e fakafisi foki ‘a e Sea kimu'a ‘o e Poate ko’eni Tapu Panuve he ngaahi uike si'i kuo maliu atu makatu’unga ‘i he’ene tali ke fakafo’ou ‘a e Konituleki ‘a Fififta.
7 comments
-
'Oku ki'i lahilahi tama hono lau 'o e hifo 'a e PM mei he masani 'a e 'Ofisi 'o e Pallemia ki he palaku 'a e tu'ungaveve 'o tufiveve fakataha mo e kau tufiveve ko e fie fakatatau ki hono fakahifo 'e he 'Otua hono 'Alo pe taha ko Sisu mei he masani 'o Langi ki mamani ke 'alo'i he kinoha'a 'a e 'ai'angakai 'o e manu.
'Oku na fu'u kehekehe 'aupito he 'oku hoko 'a e hifo 'a e PM mei he masani hono 'Ofisi ki he tu'ungaveve 'o tufiveve mo e kau tufiveve ko e taipe ia hono tukuhifo 'a e PM moe 'Ofisi 'o e Palemia ke tu'unga tatau mo e tu'ungaveve.
Ka 'oku hoko 'a e hifo 'a e 'Alo tofu pe 'e taha 'o e 'Otua ko e taipe ia hono hiki 'a e fa'ahinga 'o e tangata mei he mate mo e mala'ia ta'engata 'o e angahala ki he mo'ui mo e monu'ia ta'engata 'a e 'ofa mo e kelesi 'a e 'Otua.
'Oku 'asi mai 'a e to e me'a 'e ua 'oku tu'unga tatau ai 'a e 'atamai 'oe PM mo MP Lavulavu (kimu'a pea toki mahino 'ene founga mo e sipinga mo hono 'ata totonu 'e lao mo e Fakamaau'anga) mo e tu'ungaveve pea ua ko e 'ikai ha'ana 'ilo mo e poto fe'unga ke na Kapiteni he vakapuna 'o e fonua ka ko e to e tufiveve pe 'i loki pasese.
Na'e kamata 'e MP 'Etuate Lavulavu 'a e fo'i fakanafala ko 'eni ko e tufiveve pea to e hopo mai 'a e PM 'o hokohoko atu hono fai 'o e tofiveve ka e 'ikai mu'a ke na takitaha nofoma'u hona fatongia ko e PM mo e MP ka e tuku pe 'a e kau hikoveve honau fatongia he ko e nofo he fonua 'oku takitaha fai hono fatongia mo tauhi 'a e va lelei 'o e nofo 'a e fonua.
'Oku pehe tofu 'a e nofo 'api 'o takitaha fai 'e he tamai, fa'e moe fanau honau takitaha fatongia he tauhi honau va ke lelei ka e ma'uma'uluta 'a e nofo ka e 'ikai hange ko e tuku 'e he tamai mo e fa'e 'a tokanga mo falehanga ka na fai 'e kinaua 'a e fatongia 'o e fanau!
Faka'uta ange ka hiki mo li'aki 'a e Kapiteni 'o ha vakapuna mei hono fatongia 'i loki faka'uli ki loto vaka 'o fai 'a e fatongia 'o e kau setuata 'i loki pasese. 'E malavanoa ke hoko 'a e me'a 'e ua 'ulukai ko e he 'a e vakapuna mei hono 'alunga pea ua ko 'ene tau ha 'otu mo'unga 'o pa. 'Oku na fakatouola pe koe mate mo e 'auha!
Ko e fifili koe ha na'a na PM ai mo MP he Falealea 'o e fonua mo na kapiteni ai he vakapuna 'o e fonua? 'Oku kau nai ki ai 'a e sisitemi filifalealea mo e fa'unga konisitutone fo'ou mo e temokalati muli fonu polopalema 'oku tau fematematei he fa'ofua kuikui ai? -
Ko Kolea Tokelau pe mo Tonga 'oku kei hoko ai 'a e fa'ahinga tali ko 'eni. 'Amusia koe Nanise teke tu'umalie ta'e gai ha ngaue pea 'oku tau ongo'i e kau totongi tukuhau 'o e fonua ko kinautolu tenau fua 'a e kanongatamaki.
-
Ko Kolea Tokelau pe mo Tonga 'oku kei hoko ai 'a e fa'ahinga tali ko 'eni. 'Amusia koe Nanise teke tu'umalie ta'e gai ha ngaue pea 'oku tau ongo'i e kau totongi tukuhau 'o e fonua ko kinautolu tenau fua 'a e kanongatamaki.
-
'Ofa lahi atu Nanise ka kou me'a fakapango'ia he kau faitu'utu'uni kau ai PM he 'oku nau 'ilo'i he'ikai mole hanau pa'anga 'e taha hano totongi e mo'ua 'o Nanise. Peheange mai na'e mahino kihe kakai ko honau kakava eni 'e totongi 'aki 'ae ngaahi 'otu hopo ni.
-
Ko e yes government 'eni he ka 'ikai 'e tuli kinautolu. Mou 'ofa mai 'o tu'u ho'omou totonu he 'oku 'iai e lao tene malu'i kimoutolu. 'Ofa atu Nanise Fififta pea 'oku 'iai e ngahai fokotu'utu'u kehe 'a e 'Eiki ma'au.
-
To atu e Pule'anga 'o e kakai pea koe toki hoko 'eni ha me'a pehe ni 'i Tonga Masiva. 'A ia oku mahino mai koe pule'anga e 'eni e kakai 'oku poupou ki he Palemia????...'Oku ou 'ilo koe tokolahi taha e fonua 'oku 'ikai kenau poupou kiate ia.
-
Fk/loloma mo'oni ko 'ete lau 'ae ngaahi OngoOngo pehe Kuo hoko 'i Tonga ?? Kae kehe Kuo kehe 'eni Kuonga ia....Tau Fk/fetai pe mo Lotua hotau kii Fonua ke kei tuuloa pe hono ALOFI mai meihe 'OTUA hallelujah amen ?....
Ma'u ha 'OFA Lahi kihe Fofonga 'o Nanise Fifita ❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️?????????????????????????