Hiki ma’u’anga mo’uí ke matu’uaki tā’au ‘o e liliú: Ko e tō folofola ia ‘Ene ‘Afió ‘i he faka’ali’ali ngoue ‘a Ha’apaí. Featured
Tama Tu'i Tupou VI & Minisitā Ngoue 'i he Faka'ali'ali Ngoue 'a Ha'apai
Nuku'alofa, 17 'Aokosi 2015. Na’e poupou ‘a e Tama Tu’i, Tupou VI, ke hokoatu ‘a e ngāue leleí fakatatau ki he taumu’a ke toe hiki hake ‘etau mau’anga mo’uí ki ha tu’unga ‘oku ma’olunga angé ke malava ke ne matu’uaki ‘a e tā’au ‘o e liliú, ko ‘ene tō folofola huufi ia ‘a e Faka’ali’ali Ngoue ‘a e Vahefonua Ha’apaí ‘i he Mala’e Le’a’aetohí ‘i Pangai ‘i he Pulelulu 12 ‘Aokosi.
Na’ a ne tō folofola ko e ma’u’anga mo’ui ‘a e vahefonuá ni ‘oku fakatefito ‘i he ngoué moe toutai pea ko e hoko ‘a e fakatamakí ‘oku ne uesia leva ‘a e anga e nofo fakafonuá.
“‘Oku toe fakafiefia ange ‘a e ngaue ‘a Ha’apai ke fakahoko leva ‘a e faka’ali’ali ‘o e fua ‘o e fonuá ‘i he hili pe ia ‘a e fakatamaki ‘o e saikolone ko ia ‘i he ta’u kuohili. Ko e founga pē ia, ko kitautolu pe ia te tau ngāue ‘o langa hake hotau fonuá ,” ko ‘ene tō folofolá ia mo na’ina’i ‘oku hoko e fakatamaki fakanatula he ta’u kotoa pea uesia ai e ngaahi famili mo ‘enau ngaahi ma’u’anga mo’uí.
Na’a lave ‘ene folofolá ki he makehe ‘a e ’atākai mo e faka’ofo’ofá ‘o e ‘otu Ha’apaí ‘o hā sino mai ai ‘a e fengāue‘aki vāofi ‘a e ngaahi kupu kotoa ke langa hake ‘a e vahefonuá mo e faingamalie ‘o e ‘i Ha’apai ‘a e Minisitā Ngoué mo e Toutaí mo ‘ene kau ngaué ke tokoni mo e ngaahi ‘ilo makehe ki he ngaahi naunau ke fakahoko e ngāue ke tokoni ki hono hiki hake e tu’unga o e mau’anga mo’ui ki ha tu’unga ‘oku ma’olungaange pea matatali ‘a e pole ‘o e ngaahi fakatamaki fakaenatulá.
Na’a ne fakamalō ki he Pule’angá, Kovaná mo e kakai kotoa ‘o Haapaí he ngāue kotoa ke langahake e vahefonua ni .
Na’e me’a ‘a e Kovana, Mo’ale Finau ‘o talitali lelei ‘a e ha’elea ‘e He’ena ‘Afifió ‘a e Vahefonuá ke ‘afio ki he ngāue ‘a hona kakaí.
‘I he tali folofola ‘a e Palēmiá, Hon. Samuela ‘Akilisi Pohiva na’a ne me’a ki he tui ‘a e Pule’angá he mahu’inga ke tokangaekina e ngāue ‘a e sekitoa ‘o e ngoué, toutaí mo e ngāue fakamea’á he ko e laukau’aga ia ‘o e tangata fa’á, toutaí mo e fefine ‘o falehangá ke fakahoko fatongia’aki ki he Haú, hou’eikí, lotú mo e famili.
“ ‘Oku fakahoko pe fatongia e Pule’anga ke kei fakahoko ai ‘a e ngaahi ngaue ki hotau kelekelé, falehanga mo ngatai ke tokoni ki he fakalakalaka faka’ikonomika hotau fonuá ni pea ke fakapapau’i ‘oku ma’u e me’atokoni lelei mo fe’unga mo fakatupu mo’uilelei foki ki he kakai e fonuá,” ko ‘ene me’a ia.
Na’ a ne lave neongo hono ‘ahia ‘e Saikolone ‘Ieni ‘o uesia e Vahefonuá mo e feliuliuaki ‘o e ‘eá, ka na’e kei fakahoko pē he kaingá ‘a hono paotoloaki ‘a e fatongiá ke tokoni’i e kakai e fonuá, malu mo lato ‘a e me’atokoní ke ‘oua na’a a’u ki ha taimi kuo hala ha me’atokoni fe’unga mo mo’uilelei ‘a e ngaahi familí.
Na’a ne fakahā ai ‘a e ngaue ke tō ‘a e vesitapoló mo e tokanga ’a e potungaué ke tō e pulopulá ke tokoni ki ha taimi ‘e tō ai ‘a e fakatamaki fakanatulá.
Na’a ne kole ki he kakai ‘o Ha’apai neongo ‘oku hiki ‘a e tokolahi ko e kumi faingamālie ki Tongatapu mo muli ka ‘oku ‘ikai hiki ai mo e kelekelé mo e hakaú he ko e koloa ia ‘oku lahi ai ‘a e tapuaki mo e monū lahi ‘oku ne ‘omai. Na’a ne tokanga ki he tokangaange ‘a e kakaí ki he koloa ‘oku taimi nounou kae ‘ikai palani ha ngāue oku lele loloa ki he kaha’u hangē ko e faka’amu ke tō e ahí mo e niú.
Na’e ha’elea ‘e He’ena ‘Afifió ‘a e faka’ali’alí ‘o ‘afio tonu ki he ngāue ‘a hona kakaí. Na’e hoko atu ki hono foaki ‘o e ngaahi pale ki he kau ikuna he ngaahi feauhí.
Na'e hoko atu ki he Vahefonua ‘Eua ‘i he Tokonaki 15 ‘Aokosi 2015 pea toki tātuku ki Mala’e Manamo’ui ‘i ‘Atele mei ‘Aokosi 21-22.
NGATA’ANGA
Tukuatu mei he:‘Ofisi ‘o e Palemia, Pule’anga Tonga, Nuku’alofa, Tonga.Tu’asila:Taufa’ahau Road, P.O. Box 62.Tel: (676) 24 644 Fax: (676) 23 888; Ngaahi Faka’eke’eke- Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
