Ta’efakalao hono tukuange lisi fe'ave'aki pa'anga Pangikē Pule 'e he Palēmia Featured
9 Sanuali, 2018. 'Oku lolotonga talanga’i he ngaahi ‘aho ni ‘o kau ai ‘a e ngaahi mitia faka-sosiale ‘a hono tukuange ta’e fakalalo ‘a e lisi ‘o e toko 15 mei he Pangikē Pule pea tukuaki’i tokua na’a nau fe’ave’aki ‘a e pa’anga ‘uli ‘i he vaha’a ‘o Tonga ni mo Tu’apule’anga.
‘Oku mahino na’e fakahoko ‘eni ‘i he founga faka-kemipeini ke taketi’i ‘aki ‘a e Sea Malōlō ‘o e Fale Alea ‘o Tonga Lord Tu’ivakano lolotonga ‘a e Fili Fale Falea 2017 pea kuo lava ‘a e taumu’a koia ka ‘oku fehu’ia ‘a hono tu’unga fakalalo pea ‘oku ‘ikai koha me’a si’i ‘eni ki he fonua ke tapalasia tavale pe ‘e he Pule'anga mo e kau ma’u mafai ‘a e kakai ‘o e fonua pea ‘oku totonu ke fai ha ngāue fakalao kiai.
‘Oku mahino foki ‘a e tu’u ia ‘a e lao ‘oku ‘ikai ke ngofua pea tapu ke tukuange ki he papulika mo e fonua ‘a e lisi ko’eni pea koe Potungāue Polisi pe ‘oku ngofua ke tukuange kiai ‘okapau ‘oku fai ha fakatotolo kiai pe kuo faka’ilo ha taha.
Kuo tuku mai foki ‘e he Kōvana ‘o e Pangikē Pule Dr. Ngongo Kioa ‘ene fakamatala ki he ngaahi kautaha ongoongo fekau’aki mo e me’a ni ‘o mahino mai ‘oku pelepelengesi pea ‘oku tapu ke tuku ki tu’a ka koe fehu’i kohai na’a ne mama ‘a e fakamatala ko’eni ki tu’a ‘i he Pangikē Pule mo e Potungāue Polisi?.
Kuo ‘osi fakahoko ‘a hono faka’ilo ‘o e Palēmia ‘Akilisi Pohiva mo e Letiō 87.5 ki he tikite kehekehe ‘e 3 fekau’aki mo e lau’ikovi’i ‘i he kaveinga ko’eni pea fehu'ia mamafa foki 'e he Fakafofonga Lao ‘a e kau Talatalaaki Clive Edwards 'a e tu'unga fakalao hono tukuange 'o e lisi ko'eni he 'oku 'ikai ngofua 'i he lao.
‘Oku mahino pe foki ia kuo pau ke lekooti ‘e he Pangikē Pule ia ‘a e kau ‘ave pa’anga lalahi ki muli ka ‘oku ‘ikai ‘uhinga ia ‘oku hoko hano ‘ave ha pa’anga ‘uli pe koe money laundering hange koia koe tukuaki’i ‘a Pohiva mo e PTOA pea 'oku te'eki ke faka'ilo pe ta'ofi 'e he Pangikē Pule mo e Potungāue Polisi 'a e fe'ave'aki pa'anga ko'eni he 'oku 'i ai hono lao mo hono tu'utu'uni.
Ko e lisi 'a e Pangikē Pule:
1. Siale ‘Ataongo Kaho (Honourable Tu’ivakanō)
2. Joyce Robyn Kaho
3. Sien Lee (Anthony Lee)
4. Yung Huang Lee (Angela Lee)
5. ‘Aholotu Palu (‘Aholotu Saafi)
6. Heleni Makoni Palu
7. David Lavulo Edwards
8. ‘Isapela Saiatua Tu’akoi (Satua Tu’akoi)
9. Salote Halaevalu Tupoulahi
10. Sioeli Kivalu Heleta
11. Na Li
12. Nai Yan Cheuing (Lawrence Cheuing)
13. Mia Wang (Orlandoni Wang)
14. Tony Chen
15. Ileana Suliana Taulua (‘Ileana Taulua)
Ko e feitu’u ‘e ua ‘e malava ketau fakafuofua ‘e mama mai mei ai ‘a e lisi ko’eni ‘a ia koe Pangikē Pule mo e Potungāue Polisi he ko e ongo sino 'eni 'oku 'i ai 'a e totonu ke nau 'ilo mo tauhi 'a e lisi fakatatau ki he lao pea ‘oku fai ‘a e tokanga lahi kiai he koe maumau lao ‘eni pea ‘oku totonu ke fakatonutonu.
Kuo ‘i ai foki mo e ngaahi fakamatala falala’anga ia kuo ngāue atu ‘a e ni’ihi ‘oku kau honau hingoa he lisi ko’eni ke fakahoko ‘a e fakatonutonu fakalao fekau’aki mo hono pulusi ta’efakalao ko’eni honau hingoa.
Ko e fehu’i oku muimui mai heni kohai tene totongi ‘a e fakamole ‘a e Pule’anga kapau 'e hoko ha fakatonutonu fekau'aki mo e ngāue pango ko’eni pea ka toe mo’ua ‘a e ngaahi ‘eke ko’eni ko hai tene totongi he ‘oku mahino mai ‘e ‘eve’eva atu he miliona.
6 comments
-
'IKAI FALALA'ANGA PANGIKE KE MALU'I ONGOONGO FAKA-FO'ITUITUI 'O E KAKAI...Totonu ke holoki 'a e CREDIT RATINGS 'o e Pangike ko 'eni 'I he tu'unga falala'anga tauhi pa'anga. Mahino 'oku 'ikai malava pule'i 'e he KOVANA 'o e pangike ko 'eni 'ene kau ngaue. Fiema'u ke fakafisi 'a e KOVANA, he ko e malu'i 'o e pa'anga mo e ongoongo 'o e kakai ko e fatongia 'uluaki 'o e Pangike kotoa.
-
Ko e foi Temo fefeka a Ngongo pea koene toki mahino ena, hala kene ue’i hono taki ko Akilisi ene toutou ai he kemipeini takai holo pea mo hono tukuange mai he letio a Lina.
-
'Oku pau pe 'oku 'i ai e kaunga tonu ki heni 'a e Kovana 'o e Pangike Pule Ngongo Kioa he koia 'oku Pule. Kapau 'oku 'ikai kene 'ilo 'a e mama 'a e lisi ni pea kuo totonu mo taau kene fakafisi he koe hopo lahi 'e hoko atu kiai 'a e kakai koe'ni moe Pangike moe Pule'anga.
-
Kou manatu kihe to’o ehe Reserve Bank e laiseni a e pangike PICB lele polokalama pe a Ngongo Kioa o defend enau faahi he mei aho kotoa. Koeni hala ke asi mai ia o talamai haane uhinga.
-
'Oku totonu mo taau ke fai ha ngaue ki he me'a ni he 'oku fu'u fakavalevale 'a e fa'ahinga tapalasia 'oe totonu 'a e kakai.
-
Koe ha leva e me'a 'oku tonu ke fai ki he ni'ihi ko eni ne nau tukuange e ngaahi hingoa koe ni 'e 15 ki he kakai? Kapau na'e 'ilo 'e Ngongo Kioa hono tuku ki tu'a e ngaahi hingoa na'e tonu kene tukuange pe ta'ofi? Pea kapau koe 'ave ngaahi hingoa ki he kau polisi ko hai 'oku tonu ke ne malu'i? Kataki 'oku fu'u lahi e 'u fehu'i 'oku ou 'oatu ka 'oku pehe' pe mo 'eku ongo'i 'a e mafatukituki 'o e hia ko eni. Kataki 'omi ha tali. Malo