Kamata ‘a e Konifelenisi Hono 92 Siasi Uesiliana Tau’atāina ‘o Tonga Featured
Faifekau Dr. 'Ahio Palesiteni & Faifekau Dr. Tevita K. Havea Sekelitali Lahi SUTT
Nuku'alofa, 8 Siulai 2015. ‘Oku kamata he ‘ahoni ‘aho 8 Siulai ‘a e Konifelenisi Hono 92 ‘a e Siasi Uesilina Tau’atāina ‘o Tonga. Ko e kamata ‘eni ‘a Konifelenisi hili hano toloi fakataimi mai pe mei taimi anga maheni kae lava kakato ‘a e Ouau Hilifaki Kalauni ‘o ‘Ene ‘Afio Tupou VI.
Na’e lava foki ai pe ‘i he ho’ata ‘o e ‘aho ni mo hono fili ‘o e Palesiteni ‘o e Siasi ‘a ia na’e kei loto lelei pe ‘a e Hou’eiki Memipa ‘o e Konifelenisi ‘i ha paloti ke kei hoko atu ai pe ‘a Faifekau Dr. Ahio ‘i he lakanga Palesiteni. Na’e toe loto ai pe ‘a Hou’eiki memipa ‘o e Konifelenisi ke toe hoko atu pe’a Faifekau Dr. Tevita Koloa’ia Havea ‘i he lakanga Sekelitali Lahi ‘o e Siasi.
Na’e lava atu ai pe ‘a Lord Tangi, Fotu, Tau’atevalu mo Tevita Vaipuna ‘o fakahoko ‘a e ola ‘o e paloti ki he Palesiteni mo e Sekelitali Lahi ‘o e Siasi ki He’ene ‘Afio ‘i he houa efiafi ‘o e ‘aho ni.
Ko e Konifelenisi foki hono 92 na’e kamata ia ‘anepō Tusite 7 ‘i Siulai ‘aki ha pō lotu fakafe’iloaki mo e Malanga Fakafeta’i ‘o e Hilifaki Kalauni ‘a ia na’e fakahoko ia ‘e he Palesiteni Malōlō Faifekau Dr. ‘Alifeleti Malakai Mone.
‘Oku ‘amanaki ke lele pe ‘a e polokalama ‘a e Konisfelenisi ‘o ngata mei he ‘aho Mōnite ko hono 13 ‘o Siulai ai pe ‘a ia koe Mōnite ia ‘o e uike kaha’u.
‘Oku hokohoko atu ai pe foki ‘a e kakai ‘a Nuku’alofa he hokohoko ‘a e ngaahi kātoanga pea neongo koe hoko atu ‘eni ki he kātoanga fakalaumalie ka ‘oku ‘ikai puli ‘a ‘ene kei hokohoko atu pe ‘a ‘ene kau lelei ki he ‘ikonomika ‘o e fonua.
7 comments
-
Fahina 'oku 'ikai ko 'eku poini ne u fokotu'u atu ke faka'uhinga pehe'i. Ko e me'a ke mahino ko e tangata 'oku 'iai ha fua hano manava tene ongo'i ka 'amanaki hoko mai ha me'a ki he 'ene fanau. Ka tali pe ta'e tali e CEDAW 'oku ou fakapapau atu Fahina 'oku 'i Tonga pe 'a e sotoma 'i he 'enau fili pe 'anutolu ka 'oku 'ikai koha faka'ataa 'e he Pule'anga. Ko 'etau faka'amu ke 'oua pe fakangofua ia 'ehe Pule'anga he ka to ha Tautea ko e fonua ia kuone tali. Ka sotoma pe 'a A mo B ko naua pe 'oku to kiai 'a e tautea. Fahina fakatauange ke ke to e a'u atu ho'o lau ki he mafai 'o e Tu'i, sotoma,tukufakaholo pea pe he ki ho'o hoko ko e tangata mo e fefine pe 'a e fefine. Tau fakatauange ke kei tu'uloa 'i Tonga 'a e Tangata pe 'a e tangata mo e fefine pe 'a e fefine. Pe a ke 'alu hake 'etau fanau 'o nau tu'u ko e mali 'a e Tangata mo e Fefine ka 'oku 'ikai ko Sione mo Pita.
Malo -
Meapango he oku kii personal ho'o ohofi e Sekelitali o ke pehe oku 'ikai ke 'iai ha fua hono manava pea ne fai ai e tu'utu'u ni moe fili tau'ataaina koia ... ko hono maumau ia 'etau talanga ko e taafataha pe ho'o tui ka 'oku tau kehekehe pe pea kehekehe pe he mahino. Ko e taupuaki ia 'etau kehekehe he oku tau feako'aki ai. Manatu'i koe fakamahalo kotoa 'eni oku ke fai. 'E 'iai e 'aho e hu mai ai e fakasotoma ki Tonga moe Pule'anga hili hono tali e CEDAW..Kau toe fakamanatu atu pe 'oku lolotonga fai pe I Tonga e nofo fakatangata moe fkfefine. Ko e fakalao'i oku ikai ke 'ilo kiai taha ka koe tu'unga ne tu'u mei ai a e Sekelitali ko 'ene tokanga ki he 'ene fanga sipi o fakapapau'i oku 'ikai uesia 'a e Siasi he talite ko'eni. Oku 'ikai ko e 'ikai ha'ane fanau na'a ne poupou ai ka ko'ene tui 'oku iai e me'a lelei e ma'u e Tonga mei ai .. Faifai pea teu mahalo kovi 'oku ke kei kote loloa ho'o fa'ahinga fakatalanoa 'oku fai.. Malo
-
Fahina faka'ofo'ofa pe 'a e USA ia he ko e laulea pe ia he'enau lao ka ko e 'ikai koha kouna kinautolu mei ha tui mei tu'a ke maumau'i 'enau me'a fakafonua . Kapau kuo tali 'ehe USA ka 'oku ikai ke makatu'unga ia mei he CEDAW. Feefee nai e uluaki hopo 'i Puilitania he'enau fakamo'oni 'o ikai ke ngaue 'aki e lao 'a Pilitania kae hopo'i 'aki e ngaahi me'a fakavaha'a Pule'anga 'o makatu'ung ia kuo nau fakamo'oni he CEDAW. 'O lava ai e mali 'a e tangata mo e tangata. Tau fakatauange pe kapau na'e 'iai ha fua e manava e sekelitali lahi 'o e Uesiliana ke ne ongo'i e ongo fakatamai ka 'oku 'ikai tene ma'u ia 'e ia he ko 'ene fanga pusiaki 'uli'uli pe. Kuo ha e fakafepaki Pule'anga 'ikai kuo to 'enau fiki toa ki loto 'o taki pea kuo nau poupou pule'anga leva. Me'a faka'ofa mo ngali vale mo'oni ko e lotu ma'a mo ma'oni'oni 'a e 'Otua. Tuku ki tu'a mei he Siasi.
Malo -
Ko e ha koa e kovi 'o e CEDAW kuo fai ai e loto tangia... ikai ha me'a kovi ai koe me'a lelei kotoa pe ka koe ilifia 'a e ni'ihi moe pehe oku muimui ai e teke 'oe faka'ataa fakalao 'I Tonga 'ae nofo mali 'a e fefine moe fefine tokua.... na'e fakahoko tau'ataina pe 'ehe sekelitali ene tui .. na'a poupou ki he ngaahi me'a fekau'aki moe totonu 'a e kakai fefine ke 'oua 'e fakaehaua moe hafua pea ne toe na'ina'i ki he siasi oku 'ikai uesia 'a e tokateline 'a e siasi 'ehe CEDAW.. oku 'ikai pea 'e 'ikai tali 'ehe siasi 'a e fksotoma.... ko USA 'ena oku teeki ke nau tali 'a e CEDAW kuo fakalao ai e nofo mali 'a e fefine moe fefine.. ko ha leva e tali kia
-
James 'oku ou kau au he poupou atu ki he fokotu'u koia. Me'apango pe he kuo humai foki 'o kau he ngaahi ngaue mo e poate 'a e Pule'anga. Kuo taimi ke tuku ki tu'a.
Malo -
Kapau 'oku mo'oni ho'o lau james pea 'oku fakatupu hu'uhu'u he 'oku fepaki 'eni moe tui 'a e SUTT.
-
Kuo taimi ke tukuhifo e Sekelitali Lahi 'a e Siasi 'a Dr. Tevita Havea mei hono lakanga sekelitali, he koe tama koia koe kau tekemui ia he CEDAW