Manavahe Palemia mo ‘ene kau Minisita ki he Lipooti ‘a e ‘Atita: Ngali mo’oni tukuaki’i ‘a e tohi tangi Featured
Lau 'a e 'Etita
Manavahe Palemia mo ‘ene kau Minisita ki he Lipooti ‘a e ‘Atita: Ngali mo’oni tukuaki’i ‘a e tohi tangi 'a e kakai
‘Oku malie fau ‘a e tu’unga ‘oku ‘i ai ‘a e feme’a’aki ‘i he Fale Alea pea kuo mahino ki he Tonga kotoa ta koe ‘ata ki tu’a, pule lelei mo e taliui ki he kakai na’e malanga’i ‘e he Palemia ‘i he ta’u ‘e 30 kuo hili koe koto lasu mo e loi.
‘I he feme’a’aki ‘a e Fale Alea ‘i he ‘aho ‘aneafi mo e ‘aho ni na’e mahino mei ai ‘a hono fakafe’atungia’i ‘e he Palemia mo e ni’ihi ‘i he‘ene Kapineti ‘a e hono teu lau ‘a e lipooti ‘a e ‘Atita ‘a ia na’e tu’utu’uni ‘e he Fale Alea ke fakahoko makatu’unga ‘i he tohi tangi ‘a e kakai na’e laka hake he toko 3000 ki he Fale Alea fekau’aki mo e ngaahi ngaue hala mo ‘ikai fakalao ‘a e Palemia mo ‘ene kau Minisita.
‘Oku fu’u ‘ilonga pea mahino ‘a e feinga ‘a e Palemia mo e Kapineti ke ‘oua ‘e fakahoko ‘a e ngaue ni ‘i he founga totonu ‘a ia ‘oku angamaheni ‘aki pea toe maama ‘a ia ‘oku nau taukave foki kinautolu ke ‘uluaki lau ‘a ‘enau tali ki e tohi tangi ko’eni.
Ko e me’a ‘oku mahino mai koe feinga ‘eni ke tau toloi pea ke fakamu’omu’a ‘a e saliote ‘i he hoosi pea ‘oku fu’u fakalilifu ‘a e founga faka-tikitato ko’eni ‘a ia ‘oku ne tala mahino mai ai ki he fonua ‘a e lanu totonu ‘o e Palemia mo ‘ene ‘asenita fakaaoao ki he fonua.
Ko e konga foki ‘o e ‘asenita ia ko’eni ke taki hala’i ai pe ‘a e kakai pea ke ‘omai mo e ngaahi ‘uhinga vaivai mo fakafelefele ke taki kiai ‘a e tokanga ‘a e kakai mei he me’a totonu ‘oku hoko mo e ngaahi ngaue hala mo pango ‘oku tukuaki’i kinautolu kiai.
‘Oku malava ke faka’uhinga ‘oku nau fai pehe koe matu’aki ilifia makatu’unga ‘i he halaia pea mo e manavsi’i ki hono ‘ilo ‘e he kakai na’e mo’oni pe ‘a e ngaahi tukuaki’i na’e fakahoko ‘i he’enau tohi tangi na’e fou mai ‘i he founga fakalao mo ‘enau totonu faka-Konisitutone.
‘Oku mahino mai foki ko e founga faka-politikale ‘eni ‘oku ui faka-Pilitania koe “delay tactic” ‘a ia ‘oku ‘uhinga ki he kumi faingamalie ke fakatonuhia ‘aki ha ngaue hala mo ta’e totonu pea ke taki kehe’i ‘a e tokanga ‘a e kakai.
‘I he tafa’aki ‘e taha ‘oku ho’ata mai koe feinga tau toloi ko’eni ke tapuni ‘a e Fale Alea pea ke molia atu ‘a e tokanga ‘a e kakai mei he kaveinga ko’eni lolotonga ‘ene kei mafana mo hono tokangaekina kae tataki ‘a e tokanga ia ‘a e kakai ki he kaveinga kehe.
Ko e taimi ‘eni foki ‘oku fiema’u ai ke malohi ‘a e tu’u ‘a e Sea ‘o e Fale Alea hono fatongiai pea ‘oua tene hanga ‘o fakangofua ke hu mai ‘a e fa’ahinga founga ngaue faka-politikale pehe ni ke ngaue’aki ‘i he Fale Alea he koe Fale Alea ‘oku tali ui kiai ‘a e Palemia mo e ‘ene Kapineti pea koe Fale Alea ‘a e matapa na’e hu mai ai ‘a e Palemia mo e Kapineti ‘o ma’u ‘a e mafai mo e tu’unga ko e Pule’anga pe ko hono fakalele ‘a e va’a fakahoko ngaue.
Kuo a’u ‘a Tonga ni ia ki he tu’unga fakatu’utamaki ‘a ia ‘oku ‘ikai malava ‘e he fa’unga faka-temokalati na’e fakahoko kiai ‘a e liliu kene fataki hono fatongia pea koe me’a ‘oku mahino mai ‘oku si’isi’i ke toe ho’ata mai hano ‘aonga pea ‘oku iku ai ‘a e fonua ki he tu’unga ko hono pule’i faka-tikitato.
Kuo tau a’u ki he tu’unga koe ‘oku mlava ke tau fakalea kuo polo’uto ‘a e faihala ‘i he fonua pea ‘oku tu’u fehu’ia ‘a e malu ‘a e fonua mo ‘ene koloa pehe ki hono kakai ‘i he tu’u ki he kaha’u.
‘Oku muimui mai ai mo e fehu’i pe koe ha leva ‘a e me’a tetau hoko atu kiai?
3 comments
-
Óku í ai ha mafai ó e Tama Tuí ke vete kei taimi e polopalema ko eni telia naá to ki tuá ó ala mai e kakai ke fakatonutonu pea é matuáki faingataá ke taófi he ko e moveuveu é lahi. Óku ou fakaámu pe é lava ke fakaleleií e founga hono fakalele ko eni e fonua óku mahino ki he kakai naé mole laí talingelinga ía nautolu pea nau tokanga ki he úhinga óe fakamole á ia ko e ako ko e founga ko eni ko e TIKITATO (DICTATORSHIP) lolotonga óku laumalie lelei pe Tama Tuí. Ne ósi fai foki e fatongia ó e Tama Tuí pea meápango moóni pe ko hai e vale ko ia naá ne tuúaki e Temokalati he ko e founga pule ia óku puleí ai é he vale ha fonua. Tau feinga ki ha founga pule óku pule ai e kakai naé ako. Anga fe'fe' hopo mai a Lord Tangi mo Rev. Dr. Feleti Átiola ó taki e polokalama í he Kolisi ko Tupou he uike kuo ósi kae sio mapu pe PM. Ko e mahino ia á e kehekehe ó e founga puleí ó e Siasi mei he Puleánga. Ko e kakai óku í ai ho nau leó he Konifelenisi ko e kakai ako mo e kakai ngaue. Óku íkai kau e taéako mo e fakapikopiko he aleaí ha meá. Neíneí ke lea mai e kau Haápai he faá valokiange á e PM tokua óku nau tatakoto pe mo e fakapikopiko, "Ka ko e ha éne meá áána kuo fai, íkai ko e koto fakamoveuveu pe he fonua, hala ke kau he lau ó e Ako á eni ia naé fakamoónií í he meá mai á e Pilinisi mo e Pilinisesi ó Sussex (Duke and Duchess of Sussex) í he Kolisi ko Tupou naé liékina pe PM, saiange konga manioke óku fie tuú ai e lango. Ko éne lea koia óku íkai fie poupouí ia é he ngaahi Siasi ko e moóni ia, ko eni pe ia ne tau sio ki ai he uike kuo ósi. Ka ko e ha e úhinga hono tukunoaí? Ko e Taéako mo e Taéngaue, íkai fie kau he fua kavenga á e Siasi pea ko e ha ka tokanga mai ai e Siasi ki ai. Ko Siasi Uesiliana ena ó Sopu tokua óku lotu ai, mou o atu ó éke ki he faifekau é ne sipinga fua kavenga. Hala he ako hala he ngaue. Óku matuáki mahuínga ke fakaleleií étau founga fili falealea ke fakapoini e fili ó fakatatau ki he ngaahi meá óku lava é ha taha pea ke maólunga áupito á e poini ó e ako mo e ngaue koeúhi kae lava koe ola ó étau fili ko e fakakaukau ia 'a e kakai ako mo ngaue. Talu e tuú á Tonga mo hono taki é he kakai ako pea toe ngaue ka ko e toki hoko eni ha meá pehe' ke hopo mai e taéako mo e taéngaue ó taki. Teu toki hoko atu......
-
He'ikai ha lelei kapau 'oku 'ikai fie loto ke FAKALELEI.. nau fakalelei pea ngaue fktaha aa ...kihe taumu'a lelei ma'ae fonua !!!!..'aonga ke 'oatu ha mediator kenau ngaue kae lava ke feinga ke laka kimu'a e si'i nofo hotau kakai 'i tonga...malo
-
'Oku mahino mai 'a e tonounou 'a e fakahoko fatongia 'a e Sea 'o e Falealea. 'Okapau koe lao ki he founga ngaue 'a e Falealea ke 'uluaki lau 'a e tali 'a e Pule'anga pea 'oku tonu pe 'a 'Akilisi pea 'oka pau 'oku 'ikai pea 'oku totonu leva ke fakafisi leva 'a e Sea kae hu atu ha taha 'oku ki'i taukei mo loto lahi ange. Ka neongo ia 'oku 'iai hotau Tu'i pea mo hono mafai 'oku tu'u talifaki mei he tafa'aki pea koe taimi 'eni ki he Sea 'o e Falealea kene siofi e tafa'aki ko ia he kuo mahino mai 'a e fa'ifa'i teliha pe 'a e kau maumaulao 'i he Fale 'oku ne tokanga'i.