Ikuna Sea mo e Fale Alea hopo Fakamaau'anga Tangi mo e Kau Fakafofonga Kakai

Ko e ongo tu'utu'uni eni 'a e Fakamaau'anga Tangi 'o Tonga na'e tuku mai 'i he 'aho ni fekau'aki mo e ongo hopo 'e ua na'e kaunga (party) ki ai 'a e 'Eiki Sea 'o e Fale Alea mo e Fale Alea 'o Tonga 'i hona vaha'a mo e ni'ihi 'o e Kau Fakafofonga 'o e kakai ki he Fale Alea 'o Tonga.

 Hopo Fakamaau Tangi 1 - Fekau'aki mo e Hiki Vahenga

Na'e faka'ilo 'e he Fakafofonga Fale Alea 'o Tongatapu 4  Mateni Tapueluelu 'a e 'Eiki Sea 'o e Fale Alea mo e Fale Alea 'o Tonga mo tukuaki'i na'e ta'efakalao 'a e fouinga na'e tali 'aki 'a e hiki vahenga 'a e Fale Alea 'i he ta'u 2020.

'Oku fekau'aki tonu foki 'eni mo hono tukuaki'i 'e Tapueluelu na'e ta'efakalao 'a e founga ko hono tohi 'avetakai ke tali 'a e fokotu'u hiki vahenga ni 'e he Hpu'eiki Memipa 'o e Fale Alea.

Ko e tu'utu'uni 'a e Fakamaau'anga Tangi 'oku ikuna 'i he hopo ko'eni 'a e Eiki Sea mo e Fale Alea hili 'enau 'eke'i 'a e mafai 'o e Fakamaau'anga, pea ko hono ngata'anga ia 'o e hopo ni hili hano fakahu atu 'e he Eiki Sea mo e Fale Alea ha'anau tangi ki he Fakamaau'anga Tangi makatu'unga 'i he Tu'utu'uni hala na'e fakahoko 'e he Fakamaau'anga Lahi.

'I he Fakalukufua 'o e Tu'utu'uni 'a e Fakamaau'anga Tangi na'e fakamahino ai na'e 'ikai ha kupu 'o e Konisitutone 'e maumau'i 'e he 'Eiki Sea mo e Fale Alea.

Na'e aofangatuku 'i he Tu'utu'uni ko'eni 'oku 'ikai ha mafai 'o e Fakamaau'anga ke kaunoa 'i he ngaue 'a e Fale Alea.

Na'e toe tu'utu'uni foki 'e he Fakamaau'anga Tangi ke totongi 'e Hon. Mateni Tapueluelu 'a e ngaahi fakamole faka - Fakamaau'anga 'a e fa'ahi 'a e 'Eiki Sea mo e Fale Alea 'i heFakamaau'anga Lahi mo eFakamaau'anga Tangi.

Hopo Fakamaau Tangi 2 (Fekau'aki mo e VONC):

Ko e hopo foki 'eni 'i hono faka'ilo 'e (1) Dr 'Uhilamoelangi Fasi, (2) Dr 'Aisake Eke, (3) Dr Taniela Fusimalohi, (4) Mateni Tapueluelu, (5) Paula Piveni Piukala, (6) Mo'ale Finau, (7) Kapelieli Lanumata, 'a e 'Eiki Sea 'o e Fale Alea mo e Fale Alea 'o Tonga 'o tukuaki'i na'e ta'efakalao 'a e founag 'o e Fili Fakahaloto ke tukuhifo 'a e Palemia 'o Tonga.

Na'e tu'utu'uni 'e he Fakamaau'anga kuo ikuna 'e he 'Eiki Sea mo e Fale Alea 'enau 'eke'i 'a e mafai 'o e Fakamaau'anga, pea ko hono ngata'anga ia 'o e hopo ni.

Na'e hoko atu 'a e Fakamaau'anga Tangi 'o fakamahino 'oku 'ikai ha kupu 'o e Konisitutone 'e maumau'i 'e he 'Eiki Sea mo e Fale Alea.

Koia ai 'oku 'ikai ha mafai 'o e Fakamaau'anga ke kaunoa 'i he ngaue 'a e Fale Alea pea ke totongi 'e he kau talatalaaki 'e toko fitu 'a e ngaahi fakamole faka-Fakamaau'anga 'i he Fakamaau Lahi 'a e fa'ahi 'a e 'Eiki Sea mo e Fale Alea.

Ko e totongi ko'eni na'e tu'utu'uni ke fakahoko ia 'e he kau Talatalaaki 'e toko fa (Dr 'Uhilamoelangi Fasi, Dr 'Aisake Eke, Dr Taniela Fusimalohi, Mateni Tapueluelu) pe ke totongi 'a e  fakamole faka-Fakamaau'anga 'i he fakamaau tangi 'a e fa'ahi 'a e 'Eiki Sea mo e Fale Alea.

Na'e holomui 'a e kau talatalaaki 'e toko 3 (Paula Piveni Piukala, Mo'ale Finau, Kapelieli Lanumata) mei he hopo ni 'i he'ene a'u mai ki he Fakamaau'anga Tangi.

Na'e toe fakamahino 'e he Fakamaau'anga Tangi 'a e tau'ataina mo e mafai 'o e Fale Alea, mafai 'o e 'Eiki Sea, kae pehe ki he faka'uhinga'i totonu 'o e ngaahi kupu 'o e Konisitutone tautefito ki he Kupu 62, 'i he ongo tu'utu'uni ni pea 'e toki fakama'ala'ala atu 'e he 'Eiki Sea ha taimi 'amui.

;'Oku fakafuofua 'e 'ikai toe si'isi'i pe ofi ki he kilu 'a e famamole 'e totongi 'e he Kau Fakafofonga Fale Alea ki he ongo hopo ni.