Taki ‘e he ‘Eiki Palēmia 'a Tonga ki he Konifelenisi ‘Our Ocean 2022' ^Featured

Ko e fakahā eni ‘e he ‘Eiki Palēmia lolotonga ha konifelenisi mo e kau faiongoongo he ‘aho ni.

Ko e fakaafe eni na’e fakafou mai mei he Palesiteni ‘o e Lepupilika ‘o Palau, Surangel S. Whipps Junio rmo e fakafofonga ’o e Palesiteni ‘Amelika ki he Feliuliuaki ‘a e ‘Ea, Mr. John Kerry.

Ko e konifelenisi ko eni, ‘oku fokotu’utu’u ‘e Palau mo ‘Amelika, pea ko e fuofua fakataha faka’ofisiale ia‘a e ‘Eiki Palēmia ki ha fonua muli.

“‘Oku mahu’inga ‘a ‘Oseni ia ki Tonga mo e Pasifiki pea ko e faingamalie ni ke kau atu ai ki hono alea’i ha ngaahi founga ke fai ai ha fengāue’aki fakataha ke fakapapau’i ‘oku tau lava ‘o mapule’i pea ‘e tu’uloa ‘a hono tauhi hotau ‘oseni mo e ngaahi me’a mo’ui ‘oku ‘i ai ke tokoni ki he’etau mo’ui,” ko e me’a ia ‘a Hon. Hu’akavameiliku.

Ko Tonga ni ko e meimei peseti ‘e 90 ‘oku ma’u ia ‘e he tahi ‘i hono ‘elia pule’i faka’ikonomika.

Na’e me’a ‘a Hon. Hu’akavameiliku ‘e hoko ‘ene kau ki he konifelenisi ko eni, ko ha faingamalie ia ke ne fe’iloaki mo fakahoko atu ki he kau taki ‘o e tukuifonua na’a nau tokoni’i ‘a Tonga ni he fakamataki ‘o e mapuna ’a e mo’ungaafi Hunga-Tonga-Hunga-Ha’apai mo e peaukula.

“Ko e faingamalie ia ke fe’iloaki mo nautolu mo fakahoko ai ‘a e hounga’ia ‘a Tonga ‘i he tokoni kuo a’utaki mai mei honau ngaahi fonua,”

Ko e kau muimuifolau ki he fakataha ni ‘oku kau ki ai ‘a e Minisitā ki Muli mo Takimamata, Hon. Fekitamoeloa Katoa ‘Utoikamanu, Pule ‘o e Potungāue Fonua mo e Koloa Fakaenatula, Rosamond Bing mo e ‘ofisa ma’olunga mei he Potungāue ki Muli, ‘Ilaisipa ‘Alipate.

Konifelenisi

Ko e konifelenisi “Ko hotau ‘Oseni” 2022 na’e fokotu’utu’u ia ke fakahoko he ta’u 2020 ka na’e toloi mai ki he ta’u ni, koe’uhí ko e kamata ke ‘asi ‘a e mahaki fakamamanilahi koviti 19.

‘Oku fakafuofua ki he tukuifonua ‘e 61 ‘e kau ki he konifelenisi ko eni.

‘E fakatefito ‘a e konifeleni ni he ngaahi tefito’i palani ngaue ‘e ono, ‘o kau ki ai mo e ngaahi hoa ngaue mei he tapa kehekehe ‘o mamani ke siofi ha founga ke mapule’i’aki ‘a e ngaahi me’amo’ui ‘i ‘oseni, fakalahi ‘a e ‘ilo ki ha ngaahi founga ke matauhi ai ‘a ‘oseni fakatatau ki he feliuliuaki ‘a e ‘ea, pea mo malu’i ‘a ‘oseni ma’a e to’utangata ‘o e kaha’u.

Ko e ngaahi ‘elia ke tokanga’i kau ai ‘a e fakahaofi ‘o e ngaahi matāfanga ki he tukuikolo, tūkunga ‘o e ‘ea mo e ngaahi ‘atakai ‘i ‘oseni; fa’u ha founga ke ta’ofi ‘a e ‘uli ‘oku ‘i he tahi; fakafepaki’i ‘a e ngaahi ngaue ‘oku ne fakatupu ‘a e ngaahi palopalema ‘i tahi, fa’u ha ngaahi palani ngaue ki ‘oseni, tokanga’i mo siofi ‘a e toutai iiki mo e ngaahi ngaue’anga faka’ali’ali ‘o e ngaahi me’amo’ui ‘i ‘oseni, pea mo feinga pe ke ma’a, malu mo hao hotau potu tahi.

‘I he ta’u ‘e nima kuohili, na’e nofo ‘a e tokanga ‘a Tonga ki he Ngaahi ‘Elia Malu’i ‘i ‘oseni, ko e konga ia ‘o e taumu’a ‘a e Komiti Tonga Ocean 7, ‘oku fakafatongia’aki ‘a hono fakatahataha’i ‘o e ngaahi Palani ki he ‘Oseni ‘a Tonga.

‘Oku tekemui ‘a e tukui fonua Pasifiki ‘i hono talanoa’i ‘a ‘oseni ko e ‘elemeniti tefito ia ki he feliuliuaki ‘a e ‘ea, tautefito ki he Fakataha lahi ki he feliuliuaki ‘a e ‘ea (COP) ‘oku fakahoko fakata’u.

Ko e kaveinga eni ‘oku teke ‘i he taha ‘o e ngaahi taumu’a fisifisimu’a ki he Fakalakalaka Tu’uloa ‘a e Pule’anga Fakatahataha.

Ngaahi Lakanga Le’ole’o

Ko e Palemia Le’ole’o, lolotonga e me’a atu ‘a e ‘Eiki Palēmia ki muli ‘a e Tokoni Palēmia, Hon. Poasi Mataele Tei mo le’ole’o ki he Potungāue Ako.

Ko e Potungāue Polisi ‘e le’ole’o ai ‘a Hon Sangster Saulala, Ko e Minisitā ki he Ngaahi Ngaue Fakalotofonua.

Ko Semisi Fakahau, Minisitā ki he Toutai te ne le’ole’o ki he Potungāue Ngoue, Me’atokoni mo e Vao’akau.

Ko e Potungāue ki Muli ‘e tokanga’i ia ‘e he ‘Eiki Minisitā Lao, Hon Samiu Kuita Vaipulu, pea ko e Potungāue Takimamata ‘e tokanga’i ‘e Dr. Viliami Uasike Latu.