Feinga Potungāue Ako ke Fakakakato Ngāue ke Totongi Pa’anga Taha Kilu Nima Mano (150,000) kia Piveni Piukala Featured
Piveni Piukala
Nuku'alofa, 7 'Okatopa 2015. ‘Oku lolotonga fakahoko ‘a e ngāue ‘a e Potungaue Ako ki hono fakakakato ‘a e ngāue ‘o fakatatau ki he founga ngāue anga maheni kae lava ‘a Piveni Piukala ‘o fa’u ‘a e polokalama sofiuea (integrated assessment software) ke tokoni tokua ki hono sivisivi’i ‘a e ngāue ‘a e fanauako.
‘Oku fe’unga ‘a e mahu’inga ‘o e ngāue ko’eni mo e pa’anga ‘e taha kilu nima mano ($150,000).
Na’e fakahoko ‘a e faka’eke’eke ki he Potungāue Pa’anga pea na’e fakahā mei ‘Ofisi ‘o e CEO ‘oku lolotonga fakahoko ‘a e ngāue ko’eni ke fou pē ‘i he founga ngāue pea kuopau ke fou ‘i he komiti fakatau (procurement committee) ‘o fakatatau ki he lao mo e founga ngāue.
‘Oku fehu’ia lahi ‘e he kau ako ‘o e fonua kae tautautefito ki he kau faiako mo e kau ngāue ‘i he Potungāue Ako ‘a e Pule’anga ‘a e fo’i ‘aliaki ko’eni he kuo mahino lelei ko e loto pe ‘eni ‘o e Palēmia pea ‘ikai ngata ai ko’ene pone ‘a Piukala he ko e kaungame’a fafale hono foha ko Siaosi Pohiva.
Na’e fakahoko foki ‘a e tālanga lahi fekau’aki mo e ngāue ko’eni ‘oku vili ta’e’unua kiai ‘a e Palēmia mo Piukala pea na’e ‘osi faka’eke’eke ‘a e kau mataotao he mala’e ‘o e ako mo e sivi hangē ko Dr. Vīsesio Pongi mo Dr. ‘Uhila Mo e Langi Fasi ka ‘oku mahino mai ‘a e tuiaki ‘a e Palēmia ka ko e Minisitā Ako ke fakahoko pe ‘a e ngāue ko’eni.
Na’e ‘osi fakamahino ‘e Dr. Fasi mo Dr. Pongi ‘oku ma’u kātoa pē he sofiuea (software) lolotonga ‘oku ngāue’aki ‘e he Potungāue ‘a e founga naunau ke fakahoko ‘aki hono sivisivi’i ‘a e ngāue ‘a e fānauako ka ‘oku mahino ‘eni ‘e to e fai ‘a e fakamole ko’eni ia tokua he ‘oku poto anga ‘a Piukala ia he kau mataotao na’a nau ako mo ngāue tonu ‘i he mala’e ni.
‘Oku mahino foki ‘a e ‘ikai ufi ‘a e hū mai ‘a Piukala he kapau na’a koha toe taha ange na’e sio lōlōa ki he tu’unga maau ‘oku ‘i ai ‘a e Potungāue mo e ako ‘i he fonua ni tukukehe ange ‘a e tu’unga faka-politikale ‘o e Palēmia ka ‘oku mahino mai pe ‘i he’ene fakamatala ‘oku hā mai he mītia ‘a e ‘afungi mo e fu’u fiepoto ‘o hangē ‘eni ia ‘oku laka ia he kau mataotao ‘oku nau fa’u ‘a e polokalama ‘a e Microsoft.
Kapau leva ko e ‘uhinga ‘ene vilitaki ko e ‘ofa fonua pea na’e totonu ke ngāue ta’e totongi pe ia ma’a e fonua he ‘oku ‘ikai mahino ‘a e ola ‘o e fo’i fakanafala ‘oku pūlou kema mai moia. ‘Ikai ngata ai ko e konga ia ‘ene tokoni ki he Palēmia ka ko e tangata’eiki hono kaungatangata pea kuo ‘ilo lelei kiai ‘a e Tonga kotoa.
Kuo mahino foki mei he Potungāue Ako na’e fekau’i (commission) ‘a Piukala ‘e he Palēmia ‘i Siulai 2015 kene hū mai ki he Va’a Sivi ‘o fakahoko ‘a e ngāue ai pea ‘oku ta’e totongi tokua (volunteer) pe ‘ene ngāue koia ke muimui’i tokua ‘a e tu’unga ‘oku ‘i ai ‘a e sivi 'a e fanau ako ‘o a’u ki he foomu 7. ‘Oku tau manatu heni ki he faiva fuhu ‘a ia ko e fakapoi ‘a e hema kae tau lelei e mata’u ia 'i he loto kapa pa’anga ‘a e Potungāue.
‘Oku ‘asi foki he tohi ‘imeili ‘a e taha ‘o e kau Tokoni Talēkita ki he kau faiako ‘a ‘ene fakahā ko e fehikitaki ‘oku lolotonga fakahoko ‘i he Potungāue ko e Minisitā pe ‘oku ‘ilo ki hono ‘uhinga. Ko e me’a mālie ‘eni he ‘oku toe fehu’ia pe heni pe ko e fē ‘a e ‘ata ki tu’a (transparency)?. Ko e anga maheni 'oku 'omai 'a e 'uhinga ki he kau ngāue ke 'oua 'e 'ao'aofia ha tu'utu'uni ka 'oku 'ikai ko hono fakahoko fakakautau. Ko hono fa'o mo'oni 'eni 'o e mo'oni, 'ata ki tu'a mo e fetaliui'aki 'i he kopate 'a ia 'oku 'ikai toe kehe ia mo hono tuku fakatafa'aki 'o e Lao hangē ko e tautapa 'a e Palēmia ka ko e Minisitā Ako ia 'a e fonua.
‘Oku ‘i ai ‘a e tailiili ki he ngaahi fakamole ko’eni ‘a e Pule’anga ‘i he funga ‘o e ngaahi kaveinga ‘oku ‘ikai fakapapau’i pea ko e ngāue ko’eni ki hono fakakakato ‘a e konituleki kae totongi ‘a Piukala ko e ‘ata totonu ia ‘o e filifilimānako (nepotism) ‘a ia ko e taha ia ‘o e ngaahi fili tefito ‘o e temokalati.
 kia Piveni Piukala "Pin It")
17 comments
-
Mei he ngaahi tali 'a Dr. Pongi na'a ne taki 'a Pīveni mo Siaosi Pōhiva 'i he SPBEA 'o nau fakalele 'a e polokalama komipiuta 'a e Potungāue Akó 'i he kuohili. Na'e tuli 'a Pīveni mei he SPBEA pea kuo na fokotu'u 'ena kautaha komipiuta mo Siaosi Pōhiva, ko e tala ia 'e Pīveni 'i he 'ene ngaahi faka'eke'eke 'i he mītiá.
Ka 'oku 'ikai loto 'a Siaosi Pōhiva ki hono tala 'o kau ki he 'ena kautahá, he 'e mahalo'i ai 'oku na fetuku 'a e koloa fakapulipul (intellectual property) 'a e SPBEA ta'e fakalao. Ko e me'a tatau pe na'e fai 'e Pīveni 'i he kautaha Shorelines. -
Ko Piveni foki na'e tuli mei he tonfon ko e tukuange u confidential information. Tau pehee pe ne kaunga lahi ia ki he faka'ita'i e kakai he ongo india ramanlal pea tupu mei ai e tutu o nuku'alofa. Pulia atu ki muli koeni toe foki mai 'o toe fakatupu tutu, ha'u 'o ngaue fakataha mo e Taki Pule'anga na'e uki tutu. Ka tau sio ange na'a ko 'ene fakatupu tutu eni 'e fehalaaki ee
-
Oku ai e ongo tangata komipiuta ne na i Tonga he early 2000s ka oku na unga ngaue pee i muli ko Sam Taufa mo Pulu Anau oku toka'i kinaua 'e he kau Komipiuta katoa i Tonga...lava lelei ke na fai e ngaue ko enaa kapau na'e tuuaki ke nau talamahu'iga atu ki he contract ne mei lava pee ia e ha niihi o fai he mahu'inga ma'ulaloange. Ka ko e Temo Tonga ai pee...malie mu'a Akilisi e pule lelei
-
Fo'i fakanaafala ia a folau taumohaapai. Ko e talu 'etau tupu mo e lau e mole 'a e laumiliona he Kele'a, taangia ai hotau loto pea tu'u atu mo e sii kakai o tutu a Nuku'alofa, nofo tolitoli he uki ia e PM e ngaahi me'a koia, mo e osi ange, ku nau puta moua he fakamatala loi pea nau fehipakaki he ngaahi aho ni ko e loi mo e fakakonahi e kakai. Koeni ku alu hake o PM pea ma'ulelei ange 'ene fai hala 'ana he 'u faihala na'a ne fa'a tukuaki'i.
-
Poupou peseti 100 kihe gaue oku fkhoko.ki seniti siisii enA ia ka OKu mole aonga he fa mole miliona ki mua...
-
'Oku kei feinga pe PM ke namu 'ene fanga poné mei he Pule'angá. 'Osi 'ikai lava e fakatau mai 'ena software mo Siaosi Pōhiva ke ma'u ai e lau miliona, kuo feinga eni 'a e PM ke totongi pe 'a Pīveni ki he 'ene ha'u 'o lohiaki'i e kau faiakó. 'Osi fkngāue'i hono foha ta'e 'i ai ha taukei ngāue, mo e ngaahi faka- nofo lakanga ta'e maheni ngāue kenau kai melie ta'e ngāue'i.
-
'Oiaue Tonga ko e ha kuo tau pehee ai. Mahalo na'e sai ange pe 'a 'Isipite moe kau'i koane.