Totongi Poate Takimamata Pa’anga ‘e $53200.00 kia ‘Akosita Lavulavu mo e ‘Unuaki ‘o Tonga Featured
Hon. 'Etuate Sungalu Lavulavu mo hono Hoa koe Pule 'o e 'Apiako 'Unuaki 'o Tonga 'Akosita Lavulavu
Nuku’alofa, 12 Sanuali, 2015. Kuo ma’u ‘e he ongoongo ni ha fakamatala falala’anga kuo totongi ‘e he Poate Takimamata ‘a Tonga ‘a e $53200.00 kia ‘Akosita Lavulavu mo e ‘Apiako ‘Unuaki ‘o Tonga.
Ko e totongi ‘eni ki he kau tame'a tokua ‘a e ‘Apiako ‘Unuaki ‘o Tonga ‘a ia ‘oku Puleako ai ‘a ‘Akosita Lavulavu ko e mali ‘o ‘Etuate Lavulavu ko e Minisitā ‘oku ne tokanga’i ‘a e Takimamata.
‘Oku mahino mai foki mei he fakamatala ‘oku ma’u ‘e he Nepituno na’e ‘ikai ha kaunga ‘e taha ‘a e Poate Takimamata ‘a Tonga (Tonga Tourism Authority) ki ha aleapau mo e kulupu tame’alea ko’eni ‘a e ‘Unuaki ‘o Tonga mo ‘Akosita Lavulavu ‘a ia ‘oku nau tame’a ‘i hono talitali ‘o e vakapuna kotoa ‘oku folau mai ki Tonga ni mei Tu’apule’anga ki he Mala’evakapuna Fuaa’amotu. 'I he taimi tatau foki 'oku 'i ai pe foki 'a e palani ngaue ia 'a e Mafai Pule ko'eni ki he Takimamata.
Ko e fo’i fakatuputupulangi ko’eni na’e toki fokotu’u pe ‘e Lavulavu hili hono ‘oange kiate ia ‘a e mafai kene tokanga’i ‘a e Potungāue Takimamata neongo ‘oku ‘ikai ha Potungāue pehe ‘o fakatatau ki he Lao ‘o e fonua. Na’e ma’u ‘e he Poate Takimamata (TTA) ha ‘imeili ‘i he ‘aho 21 ‘o Tisema 2015 meia Tomifā Paea ko e Sea ‘o e Poate Takimamata ‘a Tonga (TTA) ‘o tu’utu’uni mai ai ke totongi ‘e he Poate ‘a e pa’anga ko’eni kia ‘Akosita Lavulavu mo e ‘Apiako ‘Unuaki ‘o Tonga ki he ngaahi sevesi ‘oku fakahoko ‘e he kau tame’alea ‘a e ‘Akosita mo e ‘Apiako ‘Unuaki ‘o Tonga ‘oku nau fatongia ‘aki hono talitali ‘o e kau folau ‘eve’eva ‘i he Mala’evakapuna Fua’amotu.
‘Oku malie foki he koe ‘aho 22 pe ‘o Tisema kuo fakahoko ‘a e fakataha ‘a e Poate TTA ‘o paasi ‘a e fokotu’u ko’eni pea na’e ‘i ai tonu pe ‘a e Minisitā Takimamata he Fakataha Poate ko’eni. ‘Oku fehu’ia foki ‘a e ‘uhinga ‘o e kau atu ‘a e Minisitā ki he Fakataha Poate ko’eni he ‘oku ‘ikai ha’ane kaunga kiai ‘o fakatatau ki he tau’ataina ‘a e Poate ko’eni pea ‘oku tekeutua mai pe foki ‘a e ‘uhinga ki he sio ‘a e kakai ‘oe fonua. Ko e Tomifa Paea foki koe kaungame'a ofi ia 'o Lavulavu 'i he ngaahi 'aho ni pea na'a tau toki situ'a atu pe foki 'eni mei hono teu fakatau pa'anga 'e taha miliona 'e he Potungaue Ngaahi Ngaue Lalahi na'e Minisita ai 'a Lavulavu 'a e ngaahi me'angaue 'a Tomifa Paea pea koe me'a malie hono fakatokanga'i.
‘Oku ‘ikai pe ke maholoholo ‘a hono ngāue hala ‘aki ‘o e mafai mo e ‘ikai fou he founga ngāue pea toe hulu atu foki ‘a hono fakafāmili’i ‘o e ngaue pea koe ‘uhinga tatau pe ‘eni na’e faka’ilo faka-Fale Alea ai ‘a Lavulavu pea ‘oku hoko atu foki ki hono faka’ilo hia 'i he fa'ahinga founga ngaue ko'eni. 'Oku faka'ofa 'a e fonua he 'oku mahino mai 'a e fakaaoao moe ta'etoka'i pea 'ikai pe ha teki mai ki he sio atu 'a e kakai 'o e fonua.
‘Oku toe fehu’ia heni ‘a e founga na’e fili ‘aki ‘a e kau memipa Poate ko’eni he kuo mahino mai kuo fakafisi mei he Poate ‘a e Kau Talēkita ‘a e TTA ‘a e kakai pisinisi falala’anga pea ‘oku ‘ilo’i kinautolu he mo’ui ‘enau pisinisi hangē ko Ross Chapman koe Sea malōlō, Shane Walker mo Paul Johanson ka e fetongi mai ‘e Tomifa Paea ‘o hoko ko e Sea pea kau mai kiai mo Simana Kami, Finau Uata mo Kisione Pakalani.
Ko e founga na’e fili ‘aki ‘a e kau Talekita Poate ko’eni na’e fili pe ia ‘e he Minisitā ‘o ‘ikai fou he founga (polosesi) 'oku tu'utu'uni 'e he Lao ‘o hange ko hono fili ‘o e Kau Talekita kimu’a ‘o fakatatau ki he Lao ‘o e Tonga Tourism Authority na’e paasi ‘i he 2012 kae fai’aki pe ‘ene tu'utu'uni fakaaoao. ‘Oku fakamahino mai foki ‘e he founga ko’eni ‘a e mavae ‘a e founga ngāue mo e Lao moe founga ‘oku tataki 'aki hotau fonua pea kuo hoko ia koe kakano ‘o e fua fatongia ‘a e Pule’anga lolotonga.
'Oku mahino foki na'e hoko 'a e totongi ko'eni 'oku lolotonga folau 'a e Pule Le'ole'o (Acting General Manager) 'o e Tonga Tourism Authority Ownen Pau'u ki Nu'usila pea kuo mahino mai foki kuo 'osi tu'utu'uni ke malolo 'a Pau'u mei he le'ole'o 'i he lakanga ni kae fetongi ia 'e he ki'i finemui ko Mana Kite pea ko Mana Kite na'e fakamo'oni 'i he sieke ko'eni 'o totongi 'a e Pa'anga kia 'AKosita Lavulavu mo e 'Unuaki 'o Tonga.
Ko e fakaikiiki 'ena 'o e totongi na'e fakahoko kia 'Akosita Lavulavu mo e kau tame'a 'a e 'Apiako 'Unuaki 'o Tonga:
Summary of Flights per week
Welcoming and Farewell International Flights
Date Invoice # Amount($)
July
13th -17th 10 $2,600.00
20th-24th 11 $2,200.00
27th-31th 14 $2,200.00
August
3rd-7th 15 $2,200.00
10th-14th 16 $2,200.00
17th-21st 17 $2,000.00
24th-28th 18 $2,200.00
31st Aug- 4th Sept 19 $2,200.00
September
7th - 11th 23 $2,200.00
14th-18th 24 $2,200.00
21st-25th 25 $2,200.00
28th Sept-2nd Oct 26 $2,000.00
October
5th-9th 27 $2,800.00
12th-16th 28 $1,600.00
19th-23rd 29 $2,000.00
26th-30th 30 $2,000.00
November
2nd-6th 31 $2,200.00
9th-13th 32 $2,200.00
16th-21st 33 $2,600.00
23rd-27th 34 $2,600.00
30th Nov-4th Dec 35 $2,400.00
December
7th - 11th 36 $3,000.00
14th-18th 37 $3,400.00
Total $53,200.00
‘Oku toe fehu’ia heni pe ‘e malava ‘e he Pule’anga ko’eni ‘o ta’ofi nai ‘a e founga ngāue faka-papeliane ko’eni pe ‘ikai.
14 comments
-
Tangata malie ko Lavulavu hhhh oku ou malie 'ia au ia Lavulavu koe Kaupoe mooni koe ha pe ha faahinga fo'i faiva ia e lava pe e Lavu ia o etii hh kake manatu Lavu kihe lau ae folofola koe kakato pe hoo angahala kie mate ia eee fsiva koe he oku kei toe pe
-
Kuo fa'ifa'iteliha 'a Lavulavu ia he 'oku mahino he'ikai pe fai ha fu'u tautea fefe ia 'e 'oange he Palemia pe 'e lava 'o ta'ofi'ene ngaue kakaa..he koe founga fakapoto'i pe eni ia hono fakafoki ange pe ha vahe 'a Lavulavu 'i hono ta'ofi fakataimi 'ene vahe mei he tautea 'a e Palemia ne fakahoko kiate ia...Malie e founga he 'oku fakalakaange vahe 'a e fo'i toko 3 pe 4 tame'a ia he uike 1 kae meimei houa 1 ki he vakapuna he kau ngaue fakapule'anga 'oku fakauike 2 pea houa 8 he 'aho...'oku fai e hu'uhu'u na koe kau tame'a eni ia 'a e UB40 he fa'ahinga rate 'oku fika'i 'aki 'e Lavulavu 'ene kau ta....he 'oku meimei tatau pe eni ia mo e T.A na'e fakama'opo'opo he faka'osinga e ta'u kuo'osi e ngaahi folau e hou'eiki kapineti 'o ma'olunga ange T.A he folau domestic 'a Lavulavu 'i hono fakahoa ki he international flights 'a e toenga e hou'eiki Falealea he 'oku folau mid-week ia 'o ma'u e weekend pea toki foki he mid-week 'e taha he ngaue 'oku lava pe he 'aho 'e 2 pe 3 kae lava ke toho lahi e T.A...Malie pea toe lesoni fakakindy he 'oku 'ilo'i lelei pe he poto mo e vale kae siokehe pe mei ai e Palemia...
-
Ko e Maasi o e ta'u kuo'osi mahalo na'e 'alu ai e fu'u 'a'ahi tokolahi 'a e Fale Alea 'o Tonga ki Siaina kau ai e fo'i star koeni ko Lavulavu. 'Alu e tangata 'o fai 'ene kole vakapuna ma'a Vava'u, talaange 'e he kau Siaina, temau toki pelupelu atu ha ki'i vakapuna pepa he 'oku ke fu'u ta'enanaa 'aupito. Toe folau tu'o 2 foki mai lea he letio 87.5 na'e fakapapau'i he'ene folau ki Siaina 'e omai e kau ta mape mo e kau 'akiteki 'e kamata e ngaue ki he mala'evakapuna international o Vava'u. Toe talamai 'e he Siana 'e 'Etuate ko e palani ena ia mei he Pule'anga motu'a ka ke foki ki Tonga 'o mu'a kamata he 'u falesi'i 'oku ke langa holo 'i Nuku'alofa mo e fakalanga ta'aki.
Kataki ko e ki'i 'Efinanga pe ki he pongipongi. 'Ofa ketau ma'u ha 'aho lelei e ... ha ha ha -
'E tuku 'afee Sita ho'o toho e ngaahi sieke ma'u e founga kakaa. 'Osi atu e ho'o toho sieke he fu'u tanu fosoa 'o Vava'u kuo ke hiki mai eni 'o toho sieke ho'o kau tame'a ta'eoli he mala'evakapuna. Pea 'oku te'eki lipooti mai 'eha taha e ngaahi sieke mei he floorshow ta'eoli matakovi he ngaahi vaka meili. Ko ho'o fai ai pe kanisa pa'anga moe kai e tukuhau 'ae kakai ke a'u ki fe? Na'e 'ikai akonaki'i koe 'e ho'o'fa'ee 'oku kovi e manumanu moe kaiha'a pa'anga? 'Ai mo ma ho'omo vakavakaua mo ho mali minisita he ta palasia e ki'i pa'anga tukuhau 'ae kakai e fonua. 'Oku ke pehe ko ho'o me'a'ilo e pa'anga tukuhau 'ae fonua ke mo lulutava ta'etuku ai. Sai pe he'e muimui atu a nunu'a, pea koe tama ko ai koe tama u'u mamahi faufaua.
-
Kohai 'oku ne fua 'a e totongi hono fetuku 'o ekau tame'alea ko'eni ki Mala'evakapuna he 'aho kotoa he 'oku nau lele holo pe he me'alele 'a e Poungaue Takimamata.
-
KOE HA E LAU 'A E PALEMIA NA'ATAU POUPOU KAKATO KI AI 'I HE'ENE MALANGA'I E FAITOTONU MO E FA'UNGA PULE LELEI?
-
Me'a fakaulia mooni ko hono tukuange kau Palangi mei he Poate oku faitotonu kae hau e kau Tonga o tamatei pe a e Tonga. Koe tuu he taimi ni kuo ongoi ange ehe kau muli ia ihe fonua ni kitautolu ehe kau lefetona koeni. Ai ai e totongi tukuhau lahi a e kau muli o lele ai hotau falemahaki moenau toe fakangauei e kakai Tonga. Fakatau e Paasipooti ke lahi ke hau e kau muli ia oku nau manavaofa tuku aupito e kau ofa fonua loi ia koeni moe fakapiko.
-
NA'E TAU MAI 'A E KAU PASESE 'I MALA'E VAKAPUNA, PEA PEHEE 'EHE FINEMOTU'A: '"O kapau na'e ta'eoli peaa e tau'olunga ka e sia'a e fofonga, 'e fie fai atu ha mamata. Hoi, temau fakavavevave atu kimtautolu na'a pehee 'oku mau kainga mo e kau faiva matakovi ko 'ena mo e ta'e oli."
Tokolahi e ngaahi faiva malie mo e mata talavou mai ki mamani, ka e 'oatu pe faka-pone 'a Lavulavu. Na'e 'ife fu'u kulupu faiva ma'ie 'a Suliana Afeaki, pe ko e faica 'a 'Oholei? Ko e tu'iunga faka-tu'apule'anga ia 'oku totonu ke 'i ai 'etau kau faiva ki he kau folau takimamata. 'Ofa mai Lavulavu 'o 'oatu ho'o mou ki'i faiva ta'eoli 'o akoako atu ke fuoloa.
'Oku 'ikai totonu e foaki lukufua pehee fu'u pa'anga lahi ki he fakapone 'oku 'ikai ataata mai ki mananii, Ko e anga ia 'o e fai hala'i 'a e pa'anga tukuhau 'a e kakai, 'e 'oatu e lea fe'unga mo e anga fulikivanu 'oku fai 'e he kau taki 'o e Pule'anga lolotonga. -
Na'e tu'uaki e ngaue faka-talikakai folau 'eve'eva ko eni? ma'u 'e Lavu mo Sita a mala'evakapuna toe ma'u moe uafu he tali meili. 'Oku ui nai eni koeha? koe siokita moe kaiha'a pe koe kumi tu'utamaki? Koe me'a ni 'oku 'ikai toe 'iai ha kau tame'a ia moha kulupu floorshow 'i Tonga ni ke vahevahe ki ai e fatongai ko eni ke ma'u ai ha'anau seniti, pe koe 'apitukuhau ia 'o Sita ke tanaki pa'anga mei ai? Manatu ki he taimi na'e kei fakalele fakasivilaise ai e Takimamata, na'e fetongitongi e ngaahi kulupu faiva moe floorshow he tali meili moe ngaahi fatongia pehee, pea lava ai ke mamata e kau folau 'eve'eva kae'uma'aa e kakai e fonua he ngaahi faiva malie kehekehe moe anga hono haka'i mo tau'olunga'i e ngaahi faiva tu'ufonua 'a Tonga. 'Ikai foki fai ha lau ia ki he faka'ofo'ofa moe hoihoifua 'ae kau finemui pea pehee kihe talavou moe mataatangata mo tekifaiva e kau talavou. Ka koe ngaahi 'aho ni kuo tau pango'ia he kau faiva talimeili 'a Sita, 'asinga ai e faikehe 'enau haka moe fute mai, moe toe ngaahi kalasi kupesi pe koe zoo mei fe ne 'omi mei ai e kau faiva.
Koe nanunga pe foki ia e fiema'u tola koe 'oho kui he manumanu. Manatu ki he finemotu'a 'i 'Initia na'e fu'u fie ma'u pa'anga pea ne fakatau hono 'ofefine kei si'i kihe fu'u tu'i vaivai he vahefonua 'e taha kihe pa'anga 'e tahamano. kanisa pa'anga ki ai !!!!!!!!!!!!!!!! -
TANAKI KI AI MO E TA'E TOTONGI TA'U 'E 5 HONO FAKA'AONGA'I 'O E SENITAA 'I HAVELU 'E HE APIAKO ' A LAVULAVU...Kuo 'osi tu'utu'uni 'i he fakamaau'anga ke totongi 'a e mo'ua kimu'a, pea nau mavahe mei he senitaa.
Ka 'oku nau kei nofo (faka-tapu atu) tu''usike (squat claims) pe 'i he Senita ta'e totongi, pea ko ena kuo totongi kinautolu ki he takimamata 'a e kainga 'o Lavulavu. Ko e fakapone ia mo e faka-famili 'oku faka-llifu 'enau kai e pa'anga 'a e Pule'anga.