Fuofua Konifelenisi Fakamāmani Lahi ki he Ngāue ‘a e Kakai Featured
14 Sune 2016. Na‘e taki ‘e he ‘Eiki Minisitā ki he Fefakatau‘aki mo e Ngaahi Ngāue ‘a e Kakai, Toketa Pohiva Tu‘i’onetoa, ‘a e fuofua timi ‘a ia ‘oku kau atu ki ai ‘a e ngaahi sino ngāue tefito ‘e tolu, fakafofonga mei he kau ngāue, ngaahi ngāue‘anga pea mo e pule’anga, ke kau atu ki he Konifelensi hono 105 ‘o e Kautaha Fakamāmani Lahi ki he Ngāue ‘a e Kakai ‘a ia na‘e fakahoko ia ‘i Siniva, Suitisalani mei he ‘aho 30 ‘o Mē ki he 10 ‘o Sune 2016.
Ko e Konifelenisi Fakamāmani Lahi ki he Ngāue ‘a e Kakai ko e sino faitu’utu’uni ma‘olunga taha ia ‘o e Kautaha Fakamāmani Lahi ki he Ngāue ‘a e Kakai (ILO). ‘Oku fakahoko ma‘u pe ‘a e fakatahá ni ‘i Sune ‘o e ta‘u kotoa pe, pea ‘okú ne fakatahataha‘i mai ‘a e ngaahi fonua ‘e 187 ‘oku nau memipa he Kautahá ni mo honau ngaahi fakafofonga mei he ngaahi sino tefito e tolú, ke fokotu‘u ha ngaahi makatu‘unga ki he ngāue ‘a e kakai, solova ‘a e ngaahi palopalema he vā ngāue ‘o e ngaahi kupu felave‘i pea mo fa‘u ‘a e ngaahi tu‘utu‘uni ngāue mo e polokalama ngāue ke faka‘ai‘ai ‘a e ngaahi ngāue ma‘ae kakaí ‘oku totonu mo taau.
‘I he fakataha ‘o e ta‘ú ni na‘e fakatefito ‘a e Konifelenisi he; ngāue totonu mo taau ‘i he ngaahi ngaahi ngāue‘anga fakamāmani lahi, ngāue totonu mo taau ki he melinó, hao mo e malu pea mo e mātu‘u‘aki e fakatamaki, sivi‘i ‘o e nunu‘a ‘o e kaveinga ‘o e ILO Declaration ki he fakamaau totonu fakasōsiale ma‘ae Ngāue Fakamāmani Lahi ‘oku totonu, 2008, pea mo e ngaahi fakalelei ki he Konivesio ki he Ngāue ‘i Tahi, 2006.
Ko e fakataha Fakamāmani ki he Ngāue na‘e fakahoko mo ia lolotonga ‘a e Konifelenisi, he ‘aho 9 ‘o Suné ‘o fakatefito he ta‘ema‘u ngāue ‘a e To‘utupú pea ko e kaveinga ‘o e ta‘ú ni ko e Ngāue Totonu mo Taau ma‘ae To‘utupu.
Ko e timi ‘a Tonga na‘á ne fakafofonga‘i ‘a e ngaahi sino tefito ‘e tolu (Kau Ngāue, Ngāue‘anga mo e Pule‘anga) ki he Konifelenisi na‘e kau ai ‘a e ‘Eiki Minisita Toketa Pohiva Tu‘i‘onetoa (Taki ‘o e timi), Sione Sonata Tupou, Talafekau Lahi mo Konisela Le‘ole‘o ‘a Tonga ki Lonitoni (Fakafofonga ‘e ua mei he Pule‘anga); John Paul Chapman, Palesiteni ‘o e Kautaha Fefakatau’aki mo e Ngaahi Kautaha ‘a Tonga (TCCI)(Fakafofonga ‘o e Ngaahi Ngāue‘anga/ Sekitoa Taautaha); pea mo Mele ‘Amanaki, Sekelitali Seniale ‘o e Kautaha ‘o e Kau Ngāue Fakapule‘anga (Fakafofonga ‘o e Kau Ngāue/ Tonga PSA).
Na‘e me’a ‘a e ‘Eiki Minisitā Tu‘i’onetoa ‘o ne fakahoko ‘a e lea ‘o fakafofonga‘i ‘a e Pule‘anga ‘o Tonga ‘i he Konifelenisi, ‘i he ‘aho Monite 6 ‘o Sune, 2016.
“Ki mu‘a ‘etau hoko ko e memipa ‘o e Kautaha Fakamāmani Lahi ki he Ngāue ‘a e Kakai (ILO), na’e ‘osi lave monū pe ‘a Tonga mei he ngaahi tokoni faka-Tekinikale ‘a e Kautaha, felave‘i mo e ngaahi fokotu‘utu‘u fakafonua ke fa‘u‘aki ha ngaahi halafononga ‘oku lelei ma‘ae ngāue mo e malu fakasōsiale ‘o e fonua.
Mei he ngaahi ngāue ko eni, ‘oku malava ai ke to e loloto ange ‘a e siofi ‘a e fa‘unga ‘o e ngāue mei he tafa‘aki ‘o e ILO pea ‘oku ne fakama‘opo‘opo ‘a e ngaahi tafa‘aki felave‘i mo e sōsialé, politikalé mo faka‘ekonomiká pea to e faka‘atā mai mo ha ngaahi faingamalie ‘oku to e lahi ange” ko e me‘a ia ‘a e ‘Eiki Minisitā Tu‘i‘onetoa ‘i he Konifelenisi.
Na‘e to e tanaki atu ‘e he ‘Eiki Minisitā Tu‘i‘onetoa ‘o ne pehe “ ‘I he hoko ko ‘eni ‘a Tonga ko e memipa ‘o e ILO, ‘oku ne to e fakapapaui‘i ‘ene tukupā kakato ki hono faka‘ai‘ai ‘o e ngaahi ngāue ki he kakai ‘oku totonu mo taau, kau ai mo hono hiki‘i hake ‘a e malui‘i ‘o e kau ngāue, mo hono to e fakamālohia ‘a fa’unga mo e talanga ‘a e ngaahi sino tefito ‘e tolu ki hono talanga‘i ‘o e ngaahi palopalema ‘oku fehangahangai mo e ngāue.”
Lolotonga ‘a e uike Konifelenisi na’e ma’u faingamalie ai ‘a e ‘Eiki Minisitā Toketa Pohiva Tu‘i’onetoa ke fai ha ha fakataha mo e Talekita Seniale ‘o e Kautaha Fakamāmani Lahi ki he Ngāue ‘a e Kakai (ILO) Guy Ryder ‘i he Palais des Nations ‘i he Tūsite ‘aho 7 Sune 2016, ke talanoa‘i ‘a e ngaahi kole tokoni Faka-Tekinikale pea mo e poupou ki he fa‘unga sino fengāue‘aki ‘a Tonga ki he Kau Ngāue, Ngaahi Ngāue‘anga pea mo e Pule‘anga.
Na‘e hoko atu ai pe ‘a ‘Eiki Minisita ki he fakataha mo e Tokoni Talekita Seniale ki ‘Esia mo e Pasifiki, pehee pea mo ha fakataha mo e kau Mataotao ‘o e Kautaha Fakamāmani Lahi ki he Ngāue ‘a e Kakai (ILO) ki he makatu‘unga ‘o e ngāue, ngaahi ngāue‘anga pea mo e ngāue ‘a e kau ngāue.
Na‘e kau atu ‘a e ‘Eiki Minisitā Toketa Pohiva Tu’i’onetoa pea mo e timi ki he faka‘osi ‘o e Konifelenisi Fakamāmani Lahi hono 105 ki he Ngāue ‘a e Kakai he Falaite, ‘aho 10 ‘o Sune 2016 ki mu‘a pea nau me’a mai ki Tonga ni.
Potungaue Fefakatau’aki mo e Ngaahi Ngaue ‘a e Kakai
12 comments
-
Kuo te mei tangi kita he ngaue 'a 'Oua 'e Fiu, fefee kapau temo tau'aki hu mo'oni mai 'oua toe hu puloa loua, he ko Sioeli Fifita au ia mei Houmakelikao.
-
Masi'i Puupuuu,
Kuo toki tonu Pasika 'ae fkm'o'oni 'ae kau Vaivai he talanga......'Kovi 'eku Loi " he tui puloa 'oku fkhoko he kau Tamani,...........koe me'a 'oku ongo ko hono fkpiti takai kinautolu, ke malava ke Fenapasi moe Kave'inga 'oku nau fe'inga ke fkpulou'aki 'ae kakai ma'amaaaa 'oku 'eva holo he ngaluope......Fe'unga pe mo koe, PUUPUUU ke pehe'i koe he koe Tamasi'i ako 'ae Tama moe 'Ofa atu he teu 'oe Aho Tapu !!!! -
'E 'Oua e fiu, koeha kuo ke toe fiu aii? Kataki fakamolemole pe, kae lafo mai ha me'a 'aonga ketau fevahevahe 'aki ai. Kae tuku e fakavahavaha'a 'uhinga mo siolalo ki he 'uu post kehee hotau lotofale, he 'oku tau takitaha mo'ona pe 'uhinga moe fakakaukau. Kou fokotu'u atu, kapau leva kuo 'osi ho'o tangai nge'esi fingota hono 'a'au mai, pea ke tufi pe ha'o puupuu 'o fa'o ai. Telia na'a hokosia mai e taimi fiema'u puupuu ia, kuo ke hala koe he puupuu. 'Ofa atu tokoua.
-
Tangata Tukia, Koe Mission pe ia,'ae ki'i Palepale ko'eni.
Kapau teke fktokanga'i lelei 'enau fo'unga Talanga........'oku 'ikai toe kehe 'founga talanoa ia,
koe kehe pe 'ae fetongitongi hingoa......pea hange koe fkhua 'ae matu'a he 'aho koeeee..........'Oku 'ikai ke toe tuku atu ha pupuuu moha nge'esi kapaa, kuo 'osi hono tanaki mai ki hotau palepale he kautama ni........malo pe 'enau kei ma'u Ivi hono tufi mai ke fkfonu'aki 'ae Loki ni......... -
Ka to leva e post ia o fuu personal pehee kuo taeoli leva e laukonga ia. Pea kataki atu nau fuu ohovale pe au hono approve mai e post pehee fieilo/fakaninimo.
-
'E Tukia kataki, tuku pe mu'a si'i post 'a fieilo kia Nepituno kene fai hono approve mo ta'eapprove. Na'e 'osi 'iai pe mo 'eku post 'aku kimu'a na'e 'ikai approve 'e Nepituno, ka na'e 'ikai teu hanu ai au 'o tala 'oku laupisi e 'uu posts kehee. Fakamolemole tokoua, ta toe post pe taua na'a pehe he'e kau tamaa 'oku ta matatangi.
-
Nepituno. Appove e koe post fakamatatua a fieilo kae ikai approve eku post mooniimea he aho atu. Oku iloga hotau fale he fakaapaapa. Too atu e post manusinusi mohenga koena moe laupisi.
-
Masi'i Mark, koe 'aukai koee 'a e ni'ihi mo'ui ta'efakalotu, he'ikai tali ia 'e Sihova. He tenau 'aukai 'aho, kae 'aa po'uli 'o kumi kai ke fakanonga'i honau u'aa. Na'e talaloto mai haku friend ki ha'ane 'aukai pehee kimu'a, 'o 'aukai 'aho pe, kae kai have tu'apo. Poo ia e taha hili 'ene makona kuo fu'u fiefia ia 'o pousi he neti 'ene fo'i tangutu folelei mai he sea. Kae ngalo ia ke tomu'a fakama'opo'opo hono mohenga kae toki pousi. Na'e toki 'asi hake he pousi ia 'a e fu'u manusinusi faufaua mei mui hono pilo mo e tupenu kafuu, ta 'oku kai po'uli ma'u pe ia. Na'e iku kaniseli ai pe 'ene 'aukai, hili hono 'ilo'i 'ene kai po'uli. Pea mo'oni e fa'a fakatokanga ki he kau leka lautohi teu kolosi he hala pule'anga, " tu'u hake, siosio hifo, pea ke toki pousi." Koe anga pe ia e ki'i manatu melie ki he kuohili.
-
'Ave pe 'ehe Minisita a Mary na'a fiema'u ke 'aukai'i ha issue ka na kaunga 'aukai ke vave hono solova e me'a ko ia. Mou sio kihe vave hono solova e 'isiu raw marks, koe ola ia e ki'i polokalama 'aukai 'a Mary mo veni. 'Oku kei tali mai e poko fisi mei Suva ki hono follow up 'ena 'aukai, mahalo na'a afe e folau ai pea toki a'u mai ki Tonga ni.
-
Siaosi mahalo na'e loto pe a Mele kena me'a fakataha moe Minisita, ke fakamamafa'i 'aki 'enau kau folau. Pea ko hono 'atunga ee, kuo me'a e Minisita ia mo Mele kae li'aki e vouti 'ene Potungaue Polisi, Tamate Afi moe Pilisone. Sai pe foki a Mele ia he 'oku 'ata'ata pe ia, 'o 'ikai ha'ane vouti.