Te’eki fakafoki ‘a kinautolu na’e fakamalōlō ’i ta’efakalao mei he ngaahi Poate 'a e Pule'anga Featured
1 'Epeleli, 2017. ‘Oku kei lolongo ‘o ‘ikai mahino mai pe kuo aofangatuku ha tu’utu’uni kiate kinautolu na’e fakamalōlō’i ta’e fakalao mei he ngaahi Poate ‘a e Pule’anga.
Neongo ko e me'a totonu ke fai hange koe tu'utu'uni 'a e lao ko hono fakafoki kinautolu ki he ngaahi Poate ka 'oku 'i ai e ngaahi solova'anga angamaheni ‘oku malava ke tau fehu’i pe kuo fakahoko hange ko hano fakahoko ha totongi huhu’i pea ‘e malava ke toe fehu’i pe na’e fakahoko ha tangi ‘a e Pule’anga fekau’aki mo e tu’utu’uni ‘a e Fakamaau’anga pe ‘ikai.
Na’e fakamalōlō’i foki ‘a Lady ‘Eseta Fusitu’a mo Tuna Fielakepa mei he Poate Komisoni Fakamafolalea ‘a Tonga pehe kia Tomifa Paea mo e kau meimpa Poate mei he Poate Ma’umafai Takimamata ‘a Tonga (Tonga Tourism) ‘i he ta’u kuo’osi 2016.
Na’e fakahoko ‘enau fakatonutonu fakalao pea mahino na’e ‘ikai ke fakalao ‘a hono tuku kinautolu ki tu’a ‘o fakatatau ki he tu’utu’uni ‘a e Fakamaau’anga ‘o makatu’unga ‘i he’enau keisi takitaha.
Ko e talu pe foki mei hono talaki ‘a e ngaahi tu’utu’uni ‘a e Fakamaau’anga mo e te’eki ke ongona ha fakamatala fekau’aki mo e kaveinga ni.
‘Oku ‘i ai leva hono fehu’ia heni ‘a e tu’unga talangofua ‘a e va’a fakahoko ngaue (Executive) pe koe Pule’anga ki he Pule tolu ‘o e fonua pe koe Fakamaau’anga.
Ko e tu’utu’uni ‘a e Fakamaau’anga na’e ta’e fakalao ‘a hono tuku kinautolu ki tu’a pea ‘oku mahino leva ia ‘i he faka’uhinga ‘a e ongoongo ni ko hono fakafoki kinautolu ki honau fatongia ka ‘oku mahino mai na’e ‘ikai hoko ‘eni.
Na’e fakahoko ‘a e fetu’utaki ki he Mau Mafai ki he Takimamata (Tourism Tonga) ‘o mahino mei ai ‘oku kei ‘i tu’a pe ‘a Tomifa Paea mo e kau memipa Poate na’e tuku ki tu’a.
Ko e me’a tatau ‘oku hoko ‘i he Poate ‘a e Komisoni Fakamafolalea ‘a Tonga ‘a ia na’e ‘ikai fakafoki ‘a Lady Tuna Fielakepa mo Lady ‘Eseta Fustu’a ki hona lakanga memipa pe Talekita he Poate ‘a e Komisoni hange ko hono fakapapau'i mai 'i hano 'eke ki he Komisoni.
‘I hano faka’eke’eke ‘a e tu’unga fakalao ‘o e kaveinga ni ki he Fakafofonga Lao taukei mo ‘iloa ‘i he fonua ko William Clive Edwards, na’e fakaha ‘e Edwards ‘oku totonu ke talangofua ‘a e Pule’anga ‘o fakahoko ‘a e tu’utu’uni ‘a e Fakamaau’anga pea ko e tu’utu’uni ia ‘a e Lao pea ‘oku ‘ikai ha taha ‘e ma’olunga ‘i he lao.
Kaikehe na’e fakahoko ha faka’eke’eke ki he ‘Ofisi ‘o e ‘Ateni Seniale ka na’e mahino mei ai koe Fakahinohino Lao Pule pe Sione Sisifa tene lava ‘o tuku mai ha fakamatala ka koe ‘aho ‘e ua ‘a e feinga kiai ka na’e kei femou’ekina pe.
Neongo foki koe va’a fakahoko ngaue ‘o fakafou he Potungaue ki he Ngaahi Pisinisi ‘a e Pule’anga 'a ia 'oku Minisita ai ai 'a Posi Tei mo e Kapineti na’a nau fakahoko hono haea ‘a e kau memipa Poate ko’eni ka ‘oku pau pe kenau mo’ulaloa ki he tu’utu’uni ‘a e lao.
Kapau kuo 'osi fakahoko ha totongi huhu'i pe koha fakahinga felotoi (settlement) pea 'oku totonu ke 'ilo kiai 'a e kakai 'o e fonua.
3 comments
-
Oku alu pe taimí mo e mole 'ae 'elemeniti mahuinga oe pule leleí ko e "aata" e founga ngāue.
-
'Ikai ketau kei 'ilo pe koeha ku ave ai e kakai motu'a ta'e fit kene tataki kitautolu? Koeha e 'aonga e pinepinekovi kae taapalasia e ivi e kakai? Ka 'oku motu'a pea foki ki 'api mo e fakahela ha'u ia o va'inga homau ivi, toutou ave ki falemahaki homau ivi? Faitu'utu'u ni hala homau ivi? Faka'ulia ko hono kei poupou'i ehe Kapineti 'oku lau ko e Kapineti 'o e kau poto e fa'ahinga Tataki Pule'anga koeni a e kau vaivai.
-
'Oua temou toe fu'u hoha'a kakai kae tuku ke fakahoko pe 'a e fakakaukau 'a e Palemia he kuo si'i motu'a. Mo'oni pe si'i kau Minisita he koe tali koau pe na'a tuku ha taha ki tu'a hange ko 'Aisake.