Hoha’a ki he ta’etokanga ‘a e kau ngaue MV Niuvakai: Featured
Ko e matapule 'i he kau ngaue 'a e MV Niuvakai 'oku telefoni lolotonga 'oku fokotu'u 'a e ngaahi hina penisini
14 September, 2016. Kuo ma’u ‘e he ongoongo ni ha fakamatala fekau’aki mo e hoha’a ‘a e ni’ihi ‘o e kakai ‘o Vava’u ‘o kau ai ‘a e kau pisinis mo e kau muli ki he ‘ikai malu ‘a e founga ngaue ‘a e kau kauvaka ‘o e MV Niuvakai.
‘Oku ‘ikai foki ke mahino mai foki pe ‘oku ‘ilo nai ‘a e kau taki ‘o e FISA ki he ta’etokanga ko’eni pe ‘ikai ka ‘oku hoha’a ‘a e kakai na’a nau ‘i he Uafu Halaevalu pea kuo nau fakahoko mai ‘a 'enau hoha'a ni ke paaki atu ke ‘ilo kiai ‘a e fonua telia ha fakatamaki ‘e hoko pea ‘e lahi ai ‘a e maumau mo e mole ha ngaahi mo’ui.
‘Oku pehe ‘e he taha ‘o e kau hoha’a ko’eni na’e tu’uta ‘a e MV Niuvakai ki Vava’u he taimi 9:00 pm efiafi ‘aneafi pea na’e a’u ki he taimi 2:00 am ‘oku kei fakahifo pe ‘a e vaka.
Ko e konga lahi ‘o e uta ko e lolo mo e penisini pea koe lahi taha ‘o e penisini na’e ‘utu he ngaahi hina taki lita ‘e 20 mo e ngaahi talamu kalani 44 nai na’e ‘au ‘o talamu kalani 44 'e 40.
'Oku mahino mai foki ko hono fetuku mai ko'eni 'o e lolo mo e penisini ki Vava'u he 'oku honge penisini mo lolo 'a Vava'u pea kuo fuoloa 'a e 'ikai tau kiai ha vaka lolo.
‘I he fakamatala ‘a e ni’ihi ko’eni ko e tokoua ‘o e ongo faka’uli fokilifi na’a na ifi tapaka pe mo faka’uli lolotonga ‘eni ‘oku nau fetuku holo ‘a e ngaahi talamu penisini.
Na’e toe ma’u foki mo e ‘ata na’e faitaa’i ‘e he taha ‘o kinautolu na’e hoha’a ‘oku ‘asi ai ‘a e tokotaha ‘o e kau ngaue ‘oku telefoni pe mo ngaue lolotonga ia ‘oku fokotu’una ‘a e ngaahi hina kuo ‘utu fonu he penisini.
Ko e lao mamafa foki fekau’aki mo e malu (safety) he ngaahi pausa ‘i muli pea ‘oku totonu ke fakahoko ‘i Tonga ni ke ‘oua ‘e fakahoko ha telefoni he ‘oku malava ‘okapau ‘e to ‘a e telefoni kene fakatupu pe kamata'i ha vela ‘okapau ‘oku ofi ai ha lolo pe penisini.
'Oku hoko foki 'a e hoha'a ko'eni kene 'oatu ha fakatokanga ki he mahu'inga 'o e malu (safety) 'a e ngaue 'i ha feitu'u pe telia 'a e malu 'a e kakai 'o e fonua. Ko e ta'etokanga ko'eni tene lava 'o fakatupu ha fakatamaki 'e ola kovi hono maumau ki he kakai mo 'enau koloa.
‘
3 comments
-
Taimi 'eni ke ngaue ai e kau polisi fakasiosio ifi tapaka. Nau lele mai aa ki he ngaahi feitu'u ko'eni kae tuku hono siofi e ngutu e kau faikava Tonga!
-
Fakamalo atu 'Etita hono tuku mai e fakatokanga mahu'inga ko 'ena. Ko e fatongia totonu 'ena 'o e CEO Mosese Fakatou moe kau Poate 'a e FISA kenau malu'i e koloa 'a e kakaii, tukukehe ange 'a e mo'ui 'a e kau kauvaka moe kau fakahifo uta. Heka toe vela e Niuvakai, ko 'etau toe tali vaka uta ia ha ngaahi mahina. Kou manatu ki he ngaahi ta'u kuo hili, na'e mate ai ha puaka toho 'a ha tangata'eiki Vava'u na'e uta mai ha vaka uta pasese. Na'e 'eke 'e he tangata'eiki ha totongi huhu'i ki he mate 'ene puaka he lolotonga e folau mai 'a e vaka. Kohu ia 'e ma'u ha'ane $1,000, ka na'e fakahaa ange 'e he kautaha vaka, 'oku ngata pe he $20 e totongi huhu'i 'o 'ene uta. Toe too ai a Vava'u he ngaue 'a Ha'apai.
Kaikehe, koe poini mahu'inga ki he FISA mo 'enau kau ngaue, ke tuku aa e ngaue 'ai'ainoa'ia, ta'etokanga mo e va'inga 'aki e mo'ui. Mou ako mei he sinakii, kae tuku aa foki e tokii. -
'Oku mo'oni 'aupito 'a e lau ko eni 'oku fu'u fakavalevale 'aupito 'a e ifi 'a e kau ngaue lolotonga enau fetuku e ngaahi lolo he 'oku 'ikai ngata pe 'i he'ene fakatu'utamaki ka 'oku toe tapu foki he lao 'o Tonga ke fai ha ifi 'i ha feitu'u 'oku tokolahi ai ha kakai pe ko ha feitu'u fakapule'anga. Ka ko e telefoni 'oku 'ikai ke 'i ai ha'ane kaunga kovi 'a'ana ki he penisini pe tisolo 'e toki kaunga kovi pe kapau 'oku telefoni e faka'uli fokilifi lolotonga 'oku ne fetuku 'a e ngaahi talamu lolo. Pea kapau ko ha tokotaha pe ia ne tu'u 'i he tafa'aki 'o e talamu lolo 'o telefoni ai 'oku 'ikai ke 'i ai hano fakatu'utamaki ia 'o'ona.