Tali ‘a Lord Tu’ivakano ki hono Tukuaki’i ia ‘e he Palēmia ‘i he Letio 87.5 Featured
Tali ‘a Lord Tu’ivakano ki hono Tukuaki’i ia ‘e he Palēmia ‘i he Letio 87.5
27 May, 2016. ‘Oku ou fie ‘oatu ‘eku tali ki he ongoongo na’e fakamafola mai ‘i he Letiō 87.5 ‘i he ‘aho Tu’apulelulu 26 ‘o Mē pea toe ‘omai ‘e he Letiō Tonga ‘i he ‘aho ni Falaite 27 ‘o Mē ai pe. Na’e fakahoko mai ‘eni lolotonga ‘a e fai ‘o e National Public Consultation ‘a e Potungāue Ako mo e ngaahi kupu fekau’aki ‘o e fonua.
‘Oku faka’ohovale ki he motu’a ni ‘a e tuku ‘o e kaveinga ia ki he tafa’aki kae fai ‘a e fakamatala ia ‘a e Palēmia ia fekau’aki mo e motu'a ni. ‘Oku ‘ikai ngata he ‘ikai faka-polofesinale ‘a ’ene fakamatala mo 'ene to'onga ka ‘oku fu’u ta’emo’oni mo tu’utu’u hala foki.
‘Oku ta’efiemalie lahi ki he founga ta’e fakapotopoto kuo fakahoko ‘e he Palemia fekau’aki mo hano tukuaki’i ‘o e motu’a ni. ‘Oku ‘ikai keu fie lave lahi ki he me’a ni he ‘okapau ‘oku fai ha ngāue fakatotolo ke faka’ilo au ‘o hange ko e me’a ‘oku feinga kiai ‘a e Palēmia pea ‘oku totonu ke tuku ange ke tau’atāina.
‘Oku ou loto ke tuku mu'a 'etau tokanga pe ke fakatokanga’i ange ‘a e ngaahi me’a ko 'eni;
1. Ko e hā hono ‘uhinga ‘oku hanga ai ‘e he Palēmia 'o ngāue’aki ai ‘a e Huafa ‘o e Tu’i ‘o pehe ‘oku fiema’u ke fai ha ngāue?.
2. Ko e tu’unga Tu’i ‘o Tonga ‘oku totonu ke ‘oua ‘e fakapolitikale’i ‘e he Palēmia.
3. ‘Oku ne ngāue’aki hala ‘o e Huafa ‘o e Tu’i ke fakamamafa ki he kakai ‘o e fonua ‘oku ou fai ha hia pea ‘oku totonu ke fai ha me’a kiate au.
4. ‘Oku ta’e fakapotopoto ‘a e kaunoa ‘a e Palēmia mo ‘ene ‘initaviu ha Polisi ‘o fakafehu’i pe ko e hā ‘oku ‘ikai kenau fai ai ha ngāue kiate au.
5. ‘Oku fakatu’utāmaki ‘a e founga ko’eni ki he anga ‘etau nofo ‘a e ‘ohonoa’ia holo ‘a e Palēmia ‘o e fonua 'i he ngaahi me'a lahi mo 'ene feinga ke tataki 'a e tokanga 'a e kakai mei he ngaahi kaveinga 'oku lolotonga tukuaki'i ia kiai 'o kau ai 'a e to lalo 'a e ako he fonua.
‘Oku totonu ke mahino ki he Palēmia ‘oku ‘ikai ke ‘i ai ha mafai ‘o e kau polisi ke fakamalohi’i ha taha ‘i he fonua ni 'o tatau pe he ma’olunga pe ma’ulalo, masiva pe tu’umalie kene fai ha fakamatala ki he kau Polisi ‘okapau ‘oku ‘ikai ke loto kiai ‘a e tokotaha koia.
Ko e fatongia angamaheni ‘oku ngaue’aki ‘e he kau Polisi ‘o e fonua ni kimu’a pea hiki ha fakamatala kuopau ke ‘ikai kenau fakamalohi’i ha taha ke fai ha’ane fakamatala kapau 'oku 'ikai loto kiai. Kapau ‘oku ‘ikai fie fakamatala ha taha pea ‘oku ‘i ai ‘ene totonu ‘oku ‘oange ‘e he lao ke toki lea pe he Fakamaau’anga.
‘Oku hanga ‘e he Palēmia ‘o fakamatala’i ke ngali kovi ‘a e fakahoko fatongia ‘a e kau Polisi pea ‘oku ‘i ai ‘a e manavasi’i na’a ‘oku ne teke ‘a e kau Polisi ke fai ha faka’ilo ta’e ‘i ai ha fakamo’oni fe’unga hange koia ‘oku lolotonga hoko he ngaahi ‘aho ni.
‘Oku ou lave’i foki na'e vahe’i ke ngaue’aki ‘e he kau polisi fakatotolo paasippoti ‘a e $300,000 ta’e fou ‘i he Fale Alea pea na'e tali pe 'eni ia 'e he Kapineti pea ‘oku ‘ikai ke fiemalie ki heni ‘a e kau ngāue faka-Pule’anga ‘o e fonua ni he ‘oku fiema’u ke hiki e vāhenga ‘o e kau ma'u vahenga ma’ulalo ka ‘oku ‘ikai lava.
‘Oku faingofua pe ki he Palēmia ke ‘ave ha $300,000 ke fakahoko 'aki 'ene ngaahi faka mahamahalo pea ke fai ha ngāue ke faka ngali kovi’i ha ni’i hi neongo ‘oku ‘ikai ha fakamo’oni kiai.
‘Oku totonu foki ke nofo ma’u pe ‘a e Palēmia ki hono fatongia totonu pea ke fakamolumalu'i 'a e fatongia pea fakahoko ia ki he lelei taha kae ‘oua ‘e feinga kene falute kātoa ‘a e ngaahi fatongia he koe me’a ia ‘oku ui ko e fakatupu moveuveu.
Lord Tu'ivakano
15 comments
-
Malie tama ? Koe 'asi mai 'ae Ex-PM moe PM 'oe 'aho ni !!!
Manatu ai kihe Fa'u malie 'a Sofele Kakala(rip) he ZCO kihe Fkma'au'anga 'o Tonga............Koe taki taha ta 'ene fafanguuu......
Kaekehe hange pe koe fananga 'ae kau leka......Ka 'iai ha me'a 'e fanafanahi........'e ongona pe ia...
Ta tali pe , he'e ha pe MO'ONI a mui???? -
Ko 'ene mahino ia 'oku 'ikai ke ne lava 'e ia 'o fai ha tali ki he issue na'e fai ki ai e tokanga e National Consultation he Ako..pea ko e me'a pe 'e hoko ko e 'a'au hake 'ene kapa veve 'o hua'i atu he feitu'u hala..me'apango ko e natula ngaue pe eni ia e palemia ko'eni mei fuoloa talu mei he'ene hu 'o falealea, koe fakasio pe mo fakaanga .'Oku ou nofo he taimi lahi 'o fakakaukau pe kuo 'ilo'i nai 'e 'Akilisi ko ia 'oku Palemia pe taki he pule'anga pea 'oku totonu ke ne 'ilo'i hono fatongia 'oku fai ke tokanga taha ki hono fakalele e fonua mo langa ki 'olunga ka 'oku lahiange e maumau he'ene fakamahamahaho kovi mo e ngutulau 'oku fai holo'aki e kumi poupou mei he kakai. Ko e fakatata totonu eni e palemia malolo 'o Australia ko Anthony Abbott, koe taki eni fa'ahi fakaanga pea lahi e ngaahi me'a e pule'anga na'a ne fakaanga'i pea faifai 'o Palemia 'o fe'unga pe mo e ta'u 'e taha moe ngaahi mahina pea fakahifo koe'uhi koe 'ikai mavivi ha me'a ia he pule'anga pea 'oku totonu ke ako mei ai e Palemia 'a Tonga he 'oku lolotonga lele pehe mo ia..tonu pe ke sivi'i faka'atamai pe 'oku kei fe'unga mo e lakanga he 'oku 'osi ma'u ia he loto tangia mo e mahalo kovi pea 'oku fakatu'utamaki ia ki he fonua fakalukufua he lakanga faitu'utu'uni..
-
Koeha nai ha foi lea feunga ke ai kiha Pm oku alu ia faao ngaue kau tufi veve pea kuo alu eni ke teke kau polisi kenau maumau lao. Ofa mai aa Dr Mapa hau oatu ho'o mahaki kae lava ha ngaue pule'anga.
-
Ko e ki'i letio a Katalina Tohi 'oku anga ia 'e 2, ta'aki 'aho e kakai mo tukuhifo, pea fakalaumalie leva he po'uli, pea 'e malava pe ke pehee 'oku angaua. Manatu'i e malanga malie na'e fakamafola mai pe i heenau letio he polokalama e taha, he'ikai ke te lava 'o tauhi ha 'Otua 'e 2 he taimi e taha, koia ai mou vakavakai Katalina he'ikai temou lava ke fakamafola ha ongoongo loi matolu mo toe fakalaumalie he taimi e taha ee
-
'E vai hotau toto 'okitautolu he lau e ngaahi ta'emahino a Akilisi. Kou nofo au o fifili pe 'OKU ANGA FEFEE ENE FETAULAKI MO 'ENE KAPINETI? Faka'ulia kapau koau eni nounou 'eku ako 'oku 'ikai teu fetaulaki au mo e Palemia uanoa aa e kakai poto koena he Kapineti. Fai mo ke foki aa ki 'api Akilisi kuo galivale lakanga ia ho'o fa'ahinga to'o fatongia 'oku fai. 'Alu o tanaki ho fanau o mou oo ki falelotu 'o lotu ke mo'oni tuku aa e taamate tangata 'aki e ngaahi fakamatala LOI MO TUKUHIFO.