Kape ‘e Mateni Tapueluelu ‘a e Komiti Lao ‘a e Fale Alea ^Featured

‘I he feme’a’aki ‘a e Fale Alea ‘i he ‘aho Pulelulu 19 ‘o ‘Okatopa 2016 ‘a ia koe ‘aho ia ‘aneafi na’e me’a ai ‘a e ‘Eiki Sea ‘o e Fale Alea Lord Tu’ivakano fekau’aki mo e anga ta’efaka’apa’apa ‘a e Fakafofonga Fika 4 ‘o Tongatapu Mateni Tapueluelu ‘i he’ene kape ki he toenga ‘o e kau memipa ‘o e Komiti Lao ‘a e Fale Alea.

‘I he me’a ‘a Lord Tu’ivakano na’e anga pehe ni ‘i hono to’o kakato mei he Miniti ‘o e feme’a’aki ‘a e Fale Alea ‘o e ‘aho 19 ‘Okatopa 2016 –

Kapau ‘oku vahe atu ha kau mēmipa ki ha kōmiti, ‘oku tonu ke nau fakahoko ‘a e fatongia ‘o e kōmití. Ko e me‘apangó pē he na‘e ‘osi fai e fetu‘utaki ki he mēmipa ko ení tu‘o lahi. ‘Ikai pē ke ha‘u ia. Pea tapu ange pē mo ia, kape mai ia ki he Kōmití ko e fanga vale. ‘A ia ‘oku ta‘efaka‘apa‘apa, ko e me‘a ia ‘oku hokó. He ko e ngāue ‘oku ‘atu ki he Kōmití ke nau fokotu‘utu‘u mai pea fakasi‘isi‘i leva ‘a e kavenga pea mo e tipeiti ‘oku fai ‘i hotau Falé. He ‘oku tau falala atu ki he Kōmití ko e ngāue ‘oku ‘atu kia moutolú pea mou fai. He ko e me‘a eni ‘oku hokó. ‘Oku ‘osi ange e me‘á ko e kau mēmipa pē ‘a e Kōmití ‘oku to e ōmai pē ‘o felauaki he me‘a na‘e tonu ke fakanounoú.

‘Oku ‘uhinga foki ‘a e me’a ko’eni ‘a Lord Tu’ivakano ki he ‘ikai faka’apa’apa’i ‘e he Fakafofonga ni ‘a e kau Memipa ‘o e Komiti ‘a e Fale Alea kau ai e Sea, moe Hou’eiki Minisitā pea sea ai 'a e Fakafofonga ‘o Vava’u 15.

na'e 'uhinga 'a Tu'ivakano ki he taimi 'oku tufa atu ai 'a e ngaue ke fakahoko 'e he kau memipa 'o e komiti 'o kau ai 'a Tapueluelu ka 'oku 'ikai fa'a malava ke fakahoko ha ngaue fakataha moe  Fakafofonga ni. Na'e toe fakaha pe foki 'e Tapueluelu ia lolotonga 'a e feme'a'aki 'oku 'ikai ke tui ia ki he ngaahi fokotu'utu'u 'a e Komiti Tu'uma'u ki he Lao.

Ko e poini mahu'inga ia heni koe anga ta'efaka'ap'a'apa pea 'oku hoko foki hono ‘ohake ko’eni ‘a e anga taefaka’apa’apa ‘a e Fakafofonga ni ke toe langa’i ai ‘e manatu ‘a e tokolahi ki he ngaahi tohi na’e fakahoko ‘e Mateni Tapueluelu lolotonga 'ene kei ‘Etita ‘i he Nusipepa Kele’a ‘o tukuhifo ‘ene tangata’eiki.

‘Oku taki leva ‘a e tokanga ki he tu’unga molumalu mo faka’apa’apa ‘oha Fakafofonga he kapau na’e ‘ikai kene faka'apa’apa’i ‘ene Tamai totonu pea kohai ai ha toe taha te ne toka’i mo faka’apa’apa’i.

‘Oku anga pehe ni ‘a e fifili ‘a e kolomu ni he 'oku ho'ata mei heni hono faka'uhinga'i 'o e Temokalati 'a ia koe ta’efaka’apa’apa mo ta’eufi. 'E malava pe ke filihi 'o pehe ko ‘ene feinga ‘eti’i ‘a e Palemia ‘Akilisi Pohiva ka ko ‘ene tamai ‘i he fono ‘aee ‘oku ne faka’apa’apa’i ange ‘e ia 'i he’ene tamai totonu.

'Oku kehekekehe pe foki 'a e ngaahi faka'uhinga he 'e malava pe ke faka'uhinga'i 'e Tapueluelu ia na'e 'ikai ke anga ta'e faka'apa'apa ia lolotonga ia ko e anga 'eni 'a e vakai 'a e tokolahi 'o hange koe anga maheni 'etau nofo hotau fonua ni.