Fokotu’u fili fakahā loto ke tukuhifo Palēmia uike kaha’u: Lord Vaea Featured
'Eiki Nopele Vaea Fakafofonga Nopele Fika 1 Tongatapu
25 ‘Aokosi, 2016. Kuo fahamahino ‘e Lord Vaea ko e Fakafofonga Nopele Fika 1 ‘o Tongatapu ki he ngaahi kautaha ongoongo ‘e fakahū ‘a e fokotu’u ke fai ha fili fakahā loto (Vote of No Confidence) ke fakamalōlō’i ‘a e Palēmia mo hono Pule’anga ‘i he uike kaha’u.
‘Oku te’eki foki ke fakapapau’i mai ‘a e ‘aho ‘e fakahū mai ai a e fokotu’u ko’eni ka kuo fakahā ‘e Lord Vaea ‘e fakahoko ‘a e fokotu’u ko’eni he uike kaha’u pea kuopau ke fakahoko.
‘Oku fakamahino pe foki ‘e he Konisitūtone ‘o e fonua mo e Tu’utu’uni Ngāue ‘a e Fale Alea ‘oku ngofua ke fakahoko ha fokotu’u ke fai ha fili fakahā loto ke fakamalōlō’i ‘a e Palēmia hili ‘a e mahina ‘e 18 ‘a hono fokotu’u ha Pule’anga hili ‘a e Fili Fale Alea.
‘E malava foki ke fakahoko pe ‘eni ‘i ha fa’ahinga taimi hili ‘a e mahina ‘e 18 pea ‘e ‘ikai ngofua ke fakahoko ‘i he toe ‘a e mahina ‘e 6 pea fakahoko ‘a e fili Fale Alea hono hoko.
Na’e ‘osi fakahā pe foki ‘e Lord Vaea ki he ngaahi kautaha ongoongo ‘i Nu’usila ‘i he mahina kuo maliu atu ‘e fakahoko ‘a e fokotu’u ko’eni ka kuo mahino mai ‘e fakahū mai ki he Fale Alea he uike kaha’u.
‘Oku te’eki foki ke fakapapau’i ‘a e ngaahi makatu’unga ‘e fakahoko ‘aki ‘a e fokotu’u ko’eni.
33 comments
-
NUANGA...'Ikai, ko e temokalati eni ia, pea 'oku 'atā ki he kakai kenau fili ke fetongi 'a e Pule'anga lolotonga 'o kapau 'oku nau fakakina, pea maumau'i e pa'anga mo e koloa 'a e fonua.
'Oku 'ikai totonu 'a e kalånga'i 'o e ngāue fakataha, he 'oku fa'ifa'iteliha pe 'a e PM 'i hono tāmoloki 'a e laó, ka e fai 'ene fakapone, mo e fake-famili. -
'OUA E FIU..Kataki na'e toki kamata 'a e Pule'anga fo'ou 'i he 2015, na'e 'ikai kamata 'i he 2014. Ko e lele lelei 'a e 'ekonomika ko e nuage 'a e Pule'anga 'o Tu'ivakano.
'Ai pea tuku ho'o puhi hoe, moe tala me'a loi. -
Fakamalo atu Jay hoo tuku taimi kake kinikini atu e ulupitu motu'u a oua e fiu. Kole atu ka oua e fiu fetongi aa e foi lipine hoo kii taipe pea feinga keke akoako keke poto he computer keke lau e ngaahi news oku mooni. Tuku aa e lau Kele'a he e kuava ai pe ho fakakaukau. SA'A.
-
Ko fe koaa e palanite 'oku ha'u mei ai a 'oua e fiu? Na koha 'elieni kae kumi ha'ane ki'i pasikala ke na 'aka'aka ai mo ET kihe mahina ...... ET phone home ki ai ...............!!!
-
Sani sai foki taimi ni ia he ko 'ene lau'i kovi pe ha taha he'ikai foki ke toe mo'ua ia ko e pule'anga ia 'e mo'ua pea koe kakava 'a e kakai 'e totongi 'aki 'ene mo'ua 'o hange ko 'eni ko 'ene tuku 'a Sevele kitu'a. Malie eee
-
'oua e fiu. 'Ikai tama keu 'ilo pe ko ho fakamatala ena mei fe 'oku ke 'omai ko ena, 'oku ke kau mo koe ia he 'oho kuikui holo ahahaha
ko ho poini 'uluaki ke pehe 'oku tupu e tu'unga faka'ekonomika he huu 'a e Palemia ko 'Akilisi he 2014 mo e 2015. Kataki ne tupu ma'u pe 'ekonomika ia 'a e fonua ne 'ikai ke too lalo ia ha taimi. Ke 'ilo e taimi ne too lalo ai? Na'e too lalo he hanga 'e he kau laka fakahaa loto 'a 'Akilisi 'o tutu 'a Nuku'alofa ko e taimi ia ne too lalo 'aupito ai 'a e 'ekonomika 'a e fonua pea kamata ai 'a e mo'ua 'a e fonua ki he pule'anga siaina he noo ke fakalelei'i 'aki e faka'auha ne fai 'e 'Akilisi.
Ko ho poini fika 2 'oku tu'unga lelei 'a e vahenga 'a e kau ngaue fakapule'anga he taimi ni hono tali 'e he Palemia ke hiki 'enau vahenga. 'Oku 'ikai ko ha hiki vahenga 'eni pea 'oku 'ikai ke sai he 'oku tokolahi 'a e kau ngaue fakapule'anga 'oku nau sai'ia ange pe nautolu he system motu'a he fo'i system fo'ou ko eni kuo tali 'e he Palemia mo 'ene kapineti.
Ko ho poini 3, ko e ha ho 'uhinga 'oku nau topono pe he me'a 'oku nau ma'u? 'Io 'oku 'osi topono pe 'a 'Akilisi ia he me'a 'oku ne ma'u he 'oku lahi 'ene vahenga pea toe lahi mo 'ene perdium he ne toutou folau holo he me'a noa'ia.
Ko ho poini 4, ke hiki e performance 'a e tamasi'i ako 'i hono liliu e system fakamaaka ki he raw mark. Are you kidding me?? Nake sio ne fakalakalaka 'a e ako 'i he ta'u kuo'osi 'i hono liliu ki he raw mark?? Me'a ta'epoini mo'oni ko ho 'uhinga ahaha ko e makatu'unga 'a e hiki'i hake 'a e performance 'a e tamasi'i ako ko hono train e kau faiako ke toe lelei ange 'a e founga faiako pea mo 'ai ha me'a ke ne hanga 'o faka'ai'ai 'a e tamaiki ke nau fie ako malohi pea fokotu'u mo ha laipeli fakafonua pea mo e internet ke access kiai e fanau ke fai ai 'enau research mo e fekumi fakaako. Ko e me'a ia ne tonu ke fai 'e he pule'anga ke fakalakalaka ai e ako 'i Tonga. Ko hono liliu e founga fakamaaka 'e kei tatau pe performance ia 'a e tamasi'i ako.
Ko ho poini 5 ke recognise 'a e ako 'a Tonga ni 'i ha feitu'u pe 'i mamani. 'Io na'e recognise 'a e ngaahi ola e ako 'i Tonga ni 'i NZ AUS pea mo Fisi. Ka 'i he liliu 'e 'Akilisi 'a e system ki he raw mark kuo 'ikai ke toe recognize 'e ha fonua muli 'a e ngaahi ola 'a e ako 'i Tonga ni he ngaahi 'aho ni. Talunga mo 'Akilisi ke ne veuki e ako ke 'oua 'e toe recognize e ako 'a Tonga ni 'i ha fonua muli.
Ko e poini 6, kei taimi lahi ke mateuteu ki he sipoti he 2019, 'oku 'ikai ke taimi lahi he 'oku mei fakahoko. 'Osi taimi ke fai e ngaahi langa ka ko 'ene tuai ko e kau noa 'a 'Akilisi 'i he ki'i Poate ne fokotu'u ke nau fai hono langa 'a e ngaahi facilities ki he sipoti 'a ia na'e sea ai 'a Feleti Sevele. Na'a ne tuutuuni ke tuku kitu'a 'a Feleti Sevele pea ko eni kuo mo'ua e Pule'anga kia Feleti Sevele he foi faitu'utu'uni fakatikitato na'e fai 'e 'Akilisi.
Ko 'eku kole atu pe fiu kataki 'o ha'u e poini he mo'oni ka 'oku 'ikai ko e hilo mo e loi. Pea 'oku 'ikai ke ke toe kehe koe pea mei he Palemia he loi ke faka'alinga lelei pe ki he fanongo 'a e kakai. Pea 'amusia e palemia ia 'oku 'ikai koia pe 'oku ma'u e monuu he ne mafai ka 'oku kau pe ai mo 'ene foha 'oku sekelitali pe kiai pea kou tui ko ne folau pe palemia ki ha fonua muli ko e folau ai pe ia mo ene foha o na tatanaki perdium lalahi pe taimi katoa. Kaekehe 'ofa atu toko -
Kou tui oku tau osi ilo kotoa ka iaiha toulekeleka kuo 70+ ta'u oku iai pe ngaahi me'a papau ihe moui oku tuku kiai enau fakakaukau pea e toutou repeat ia iheenau lea moenau ngaue. Hu leva e kau makanga faka'evangelio o malanga'i pea fakaafe'i kenau tali a Sisu pea fakalaulau loto ai kihe aho e mavahe ai e Laumalie mei he sino.
Kuo taufetuku e taimi e malohi moe ivi mei he sino moe fakakaukau oe Palemia pea koe ngaahi fatongia moe pressure oku ne iai oku ikai tokoni ia kihe elemeniti oe fakaakeake laumalie o tali koau kihe langi. Oku ne fuu kei piki kihe ngaahi tukuakii o e ngaahi Puleanga ki mua kae ngalo ai ko Sihova tokotaha pe oku fai fakamaau. Oku ikai koha sipinga lelei eni oku ne ta kiha kau Palemia e hokohoko mai. Ka koe taimi eni oe kau Faifekau ke mou hufia a Akilisi kuo taimi kene fakalaulauloto i ha ngaahi me'a oku aonga. -
Oua temou hohaa kau tangata tuku ai leva a Akilisi ke kakato ene term ke tufi maa hono famili he na ikai ha Kelemete Vahe ia e toe he ngaahi taimi nae fakafofonga kakai ai nae osi pe ia he tamoua he lauikovii e kakai naa nau fakailo ia. Pea heikai fai ha vouti ia he ku ne tapuni e fale alea koe kete kovi. Ae mea nae mamahi hono fatu he ngaahi taimi koee oka tapuni e fale alea ha folau a e kau minisita. Kaikehe kaikaingako ai leva koe Akilisi ke mahino ki Tonga ni ke poto tokotaha pe koe.
-
Jay malo atu fkmaama. 'Io oku ke mooni koe poupou au ki he kau taki e fonua tatau ai pe pe ko hai oku taki poupou %100 ki ai. Koe fili kotoa pe ko hono ola oku ne tala mai e loto e tokolahi. Ko etau toe fkanga pea tuu hotau vae o ngauei hotau fonua. Ai foki Jay na koe tama ngaue fkpuleanga koe oku ke vahe mei he eku totongi tukuhau ka ke fkangai eku fili hoku taki. Sio mai kau tala atu eni nae faa to he matua e akau ko ia koe hana he nae aonga he fkmeili he aho koee. 'ilo ka puleanga e kau Nopele e toe fakamoui e ngoue ia ko eni he tenau fiemau ke uta pea naa lava ha'ata koniteina akau pehe he ko Vaea a e tangata totonu ia ki he to akau ko eni. Poupou atu au kiai.
-
"oku fkofoofa pe hono fkhoko 'ae Fkha loto ko'eni, ka 'oku hange koe fananga 'ae kauleka,
1. Koe koto Muna pe mo Tae'aonga..........
'oku 'ikai ke 'iai fa makatu'unga ke fkhoko ai 'ae fokotu'u fkha loto 'eni.
2. lolotonga tu'u lelei 'ae 'ikonomika 'ae Fonua, talu 'ae hook 'ae Pule'anga 'o PM Akilisi Pohiva mei he 2014, 2015 pea hanganaki kihe lelei aupito 'ae ng ta'u 'oku hanga mai.
3. Koe fklelei kihe Fa'unga Fo'ou 'ae Vahenga 'ae Kaungaue Fkpule'anga Tonga.......Talunga moe PM Akilisi mo 'ene Kapineti ke tali ke hiki honau Vahenga.
3(a) koe ta sipinga ke molomolo mu'i va'e kiai 'ae Tonga kotoa .
- na'a nau loto topono pe he ki'i mea 'oku nau he taimi ni, koe'auhi koe kakai 'oku totongi kinautolu, pea koe toki hook 'eni ha me'a pehee he Hisitolia 'oe Fonua !!!
4. Hiki 'ae tu'unga 'ae performance 'ae Tamasi'i ako 'aki 'ae ngaue'aki 'ae Raw Marks ke tala ai 'ene tu'unga totonu he mala'e 'ako pea koe finangalo 'oe Tama Tu'i ke hiki kihe T'u'unga 'ako fkvaha'a Pule'anga 'a Tonga ni he mala'e kotoa.
4(a).Koe hiki Fonua na'e fai pe ia 'I Fale Lahi.
_Dr Moulton n Tupou 1. 1866 Kolisi ko Tupou moe Ako Matematila.
-Tupou IV : 1947 Ako Matematika THS.
-Tupou V : Liliu konisitutone ke fkako'i 'ae Tonga kihono 17.
-Tupou VI. 2016 Ke hiki 'ae 'Ako ke fkvaha'a Pule'anga pea Recongise 'ae 'ola 'ae Sivi moe Silapa mei he Fonua pe 'I Mamani!!!!!!
4(b) Talunga mo PM Akilisi Pohiva kene velo kaki mai 'ae Liliu ke kamata ke tanu maki 'ae ako
5. Koe Sipoti ke fkhoko he 2019, pea 'oku kei taimi Lahi ke langa
5(a) Fiema'u ha kau ngaue mate'aki mo Li'oa ke 'alofi hotau vaka, ka 'oku 'ikai hange koe ni'ihi koe feinga mai ke peke he fu'u poulu, fie ma'u hataha mo'ui Kalusefai mo loto topono he ki'i me'a 'oku ma'u he koe pa'anga pe 'ae kakai 'oe Fonua 'oku fua'aki 'enau vahenga.......fiema'u 'ae Mo'ui Feilaulau kae ma'anu hotau vaka....
Fai atu 'ae Fokotu'u fkhifo, kae hook pe koe koto kula noa, he 'oku tatau pe moe tangata na'e langa hono fale he 'one'one, moe 'ofaatu kihe teu paloti fokotu'u 'oku hanga mai.