Tali ‘e he Kapineti lisi ‘e Lupepau’u Taione ‘eka 3000 tahi toafa ‘o Hihifo Featured
18 Sune, 2018. Kuo tali ‘e he Kapineti ‘i he Tu’utu’uni Kapineti Fika 358 ‘o e ‘aho 7 ‘o Sune 2018 ke lisi ‘e Hon. Lupepau’u Taione ‘a e ‘eka ‘e 3000 ‘i he tahi toafa ‘o Hihifo.
Ko e lisi ko’eni foki ‘oku fakataumu’a ke tanu ‘a e ‘elia ko’eni ‘i he taumu’a ke fakahoko ai ‘a e poloseki langa fakalakalaka ‘a ia ‘oku ui ko e Lupepau’u Village Foreign Investment Project.
‘Oku mahino foki ‘oku fakataumu’a ‘a e lisi ko ‘eni ke fakapa’anga ‘eha kau ‘inivesitoa mei muli ‘o matamata koe kau Siaina.
Ko hono tali ‘eni ‘e he Kapineti ‘a e kole lisi ko’eni ‘a ia ‘oku kau ai ‘a e ngaahi mea ko’eni:
i. $11 miliona koe pa’anga ‘inivesi mei muli ki he poloseki Lupepau’u Village koe pa’anga ngaue ‘i he ‘akauni ‘i he Pangike BSP.
ii. $20 miliona langa ‘aki ‘a e ‘aa malu (seawall) kene malu’i ‘a e ‘elia ‘e tanu.
iii. $150 miliona ke tanu ‘aki ‘a e ‘eka ‘e 3000 ‘i he ngaahi ‘elia he tahi toafa ‘o Hihifo.
iv. Lisi tau ‘e 99 ‘o e ‘eka ‘e 3000 ‘oku lisi ‘i he hingoa ‘o Lupepau’u Tuita Taione.
Ko hono tali ko’eni ‘a e lisi ko’eni ‘oku mahino mai koe kau ‘eni he lisi lahi mo’oni kuo fakahoko ‘i he fonua ni.
Neongo koe taumu’a ki he fakalakalaka ka ‘oku ‘i ai hono ngaahi pole ‘i he tapa kehekehe ‘o e mo’ui.
Na’e ‘ohake foki ‘a e ‘a e kaveinga ko’eni ‘i he ngaahi kautaha mitia ‘o kau ki ai mo 'ene kaunga ki he fakafisi ‘a Lord Ma’afu mei he lakanga Minisita ka ko’eni kuo tali pea paasi ‘e he Kapineti.
6 comments
-
MĀLŌ 'ASAELI...'Amusia koe kuo ke 'osi 'ilo kihe fakapulipuli ko 'eni. Mālo ki he Nepitunó kemau 'ilo ki ai, ko e fatongia 'o e mītiá. Me'a pango ko e mole ho taimí kā ko e ongoongo fo'ou eni kiate kimautolu ko e kau masiva 'ikai ha'a mau TV.
Fiema'u ke 'ilo 'e he kakai kotoa kā 'oku 'ikai ko e tokosi'i pē 'o kimoutolu ko e kau tu'umālié, fanga pone le'o-matapā (gatekeepers), mo e kau polisi mītia (propagandist) 'a e Kapinetí. -
Ko 'eku ma'u fakamuimui kuo fuoloa hono kaniseli e fo'i lisi koeni mo e fakamole taimi, ko e ai pea puke kau waiwai ia he fale ni hono toe talanoa'i e fo'i me'a kuo kaniseli
-
MO'ONI 'AUPITO JOSH FAHINA...Kātoa 'o e ngaahi kolo 'o Hihifo (kau ki ai 'a Sia'atoutai, mo Puke), Tongatapu, 'oku mau ma'u mo'ui mei he Tahi Toafá ko 'ení. 'Oku faka-fo'ou tu'o 2 mai 'e he hu'a 'a e tahí 'i he 'aho kotoa 'a e ngaahi monū me'a-tokoni 'oku mau ma'u mo'ui ai. '
Oku 'iai 'emau totonu faka-lao, mo e faitotonu, anga-totonu (moral) ki he 'emau 'atā faka-natula ko 'emau ma'u me'a-tokoni mei he 'ātakai 'o Tahi Toafá faka-taautaha, mo e faka-pisinisi (fakatau atu 'o e ika kehekehe; mokohunu; loli; lomu; paka; kuka, etc.)
Fakatatau ki he anga-totonu (morality) 'o e vahevahe totonu-vaitafé (river rights): 'Ikai ngofua ke ta'ofi pea maumau'i 'a e 'ātakai 'o e vaitafé 'e kinautolu 'oku nofo 'i 'olunga ka e faingatā'ia ai 'a kinautolu 'oku nofo 'i lalo vaitafé. He 'oku 'i ai 'enau totonu tuku-fakaholo ki he vaitafé, mo e ma'u mo'ui'anga.
'Oku lolotonga 'atā ki he Tonga kotoa ke fāngota 'i Tahi Toafa. Ko hono lisi ko 'eni 'o fakatau 'o e konga-tahi 'e taputapui ai 'a e 'eka 'e 3,000 'i hono langa 'o e 'ā ke faka-ngatangata 'a e fāngotá ki he kau ma'u lisí kenau ma'u monū pe kinautolu. -
I’m more interested as to who the investors are! Koe ha ae taumu’a in the long run. If investors are Chinese, mahalo Koe kamata ena hono langa enau Naval Base he Pasifiki Lol!
-
POUPOU LAHI KI HE FKMATALA ‘A JOSH. Kuo ‘ikai ke toe mahu’inga ‘ia ‘a e kau taki moe hou’eiki ia he “Otua mo Tonga (kakai moe kelekele) ko ho tau tofi’a” Kuo tonu ke liliu aa ki he “paanga moe mafai ke laiki mo fakatau ma’ama’a atu ‘a ?? tonga (kakai mo e kelekele), ko ‘e mau taumu’a”
-
Ko e fo'i fakanafala ko'eni oku fu'u fakatikitato ia pea ne tonu ke 'iai e 'ilo kiai 'a e ngaahi kolo ko'eni 'oku 'atakai'i ehe Tahi Toafa ko'eni...Naa moe fonua fakakatoa ko Tonga oku 'iai 'enau totonu kenau 'ilo ki he ngaahi project lalahi pehe ni oku tali 'ehe Pule'anga e ala uesia ai 'enau mo'ui pea mo 'enau tau'ataaina ki honau potutahi pea moe feitu'u ke nau toutai ai.
Oku fu'u fakavalevale fu'u fo'i 'ai ko 'eni 'a e Pule'anga lolotonga pe oku tatau ai pe ia pe koe Pilinisesi oku fakamu'omu'a mai oku kei hala fakakonisenisi pe ia pea oku taau ke fakamatala ehe Pule'anga moe kau Investment ko'eni 'a enau palani oku teu ke fai ki he konga tahi koeni moe mataafanga o e fonua.
Oku fu'u e'a 'a e 'ai'ai noa'ia moe tila fakafufuuu hono fai 'ehe Puleanga lolotonga ..
Oku malie he ne tau osi fanongo pe he ngaahi talanoa pehe ni kimu'a ka ko'eni kuo hoko o mo'oni pea oku totonu ke hopo mai e Puleanga moe kau Taki o fakamatala ki he fonua 'a e uhinga o hono tali 'oe faahinga lisi fakavalevale ko'eni. Oku totonu foki ke afio'i e Tupou VI a e faahinga lisi ko'eni kuo faka'ataa e he Pule'anga ma'ae kautaha taautaha ko'eni..