‘Ikai mo’oni tukuaki’i ‘oku ‘ikai fie ngāue fakataha ‘a e Hou’eiki mo e Palēmia Featured
Lord Nuku, Lord Tu'ilakepa mo Vili Manuopangai
28 Tisema, 2017. Kuo fakahala’i mamafa ‘e he Hou’eiki Nōpele ‘a e ngaahi tukuaki’i tokua ‘oku ‘ikai kenau fie fengāue’aki fakataha mo e Palēmia mo ‘ene paati PTOA.
‘Oku hā ‘i he peesi ‘uluaki ‘o e Nusipepa Kele’a ‘o pehe tokua ‘oku ‘ikai fie ngāue fakataha ‘a e Hou’eiki Nōpele mo e Palēmia pehe ki he PTOA pea toe ongona ‘i hono faka’eke’eke ‘o e Palēmia ‘i he ongo Letiō ‘a e Pule’anga.
Fakatatau ki he fakamatala ‘a e taha ‘o e Hou’eiki Nōpele Lord Nuku na’a ne me’a ai ‘o pehe koe taha ‘eni he tukuaki’i ‘ikai fakapotopoto he ‘oku ‘i ai ‘a ‘enau ngaahi taumu’a ngāue mo ‘e Hou'eiki pehe ki he kau tau'atāina pea ‘oku kekehekehe ia mo e taumu’a ‘a e Palēmia pehe ki he PTOA neongo ‘oku tuhu 'a e konga lahi ki he fonua mo hono kakai.
Na’e toe fakahā foki ‘e Lord Nuku ‘oku anga maheni ‘aki pe ia ‘e he Nusipepa Kele’a mo e Palēmia ‘a hono tukuaki’i kinautolu he taimi kotoa tokua koe kovi kotoa pe ko kinautolu kae sai pe ‘a e Palēmia ia mo hono kau muimui pehe ki he’ene Paati.
"'Oku 'ikai ke ho'ata mei heni ha laumalie ia 'o e fengāu'aki 'o hange ko hono tukuaki'i hala kimautolu mo e kakai tokolahi mo laui'i kovi'i he taimi kotoa ka ko hai tene tukuaki'i kinautolu?" koe me'a ia 'a Lord Nuku.
Na’a ne hoko atu ‘o pehe na’e fai pe ‘a e fakatau hoosi mo e fealēlēa’aki kimu’a pea fakahoko ‘a e fili Palēmia pea na’e ‘oatu ‘enau fokotu’u mo e anga 'enau fakakaukau ‘o fakahoko atu ‘e honau fakafofonga pea na’e ‘ikai tali ‘e he Palēmia mo e PTOA pea na’e ‘omai mo ‘enau fokotu’u ‘oku kehekehe ia mo e taumu’a ngāue ‘a e Hou’eiki Nōpele mo e kau fakafofonga taua’atāina ‘a ia na’a nau poupou kia Siaosi Sovaleni pea koe anga ia ‘o e politiki mo e founga fakalele ‘o e fonua ‘i he ‘aho ni pea 'oku totonu ke faka'apa'apa'i.
Na’a ne toe me’a ‘o pehe ko e temokalati ia mo hono natula mo hono ngaahi naunau pea ‘oku ‘ikai ‘uhinga ia ke tukulolo ‘a e tokotaha kotoa ki he ‘asenita fakafo’ituitui ‘a ha taha pe koha paati he ‘oku ‘i ai ‘a e tau’atāina 'a e tokotaha kotoa pe koha kulupu ke fakahā ‘enau fakakaukau pea koe laumalie totonu ia 'o e temokalati.
"'Oku ngali fakatamaiki vale ia ke tala ‘oku ‘ikai kemau fie ngāue fakataha mo e Palēmia koe’uhi koe ‘ikai kemau tui ki he’ene ‘asenita ngāue pea ki he motu'a ni 'oku ui ia 'e au koe fakaaoao pea 'oku fakaloloma hono takihala’i ‘a e fakakaukau ‘a e kakai pea ngāue'aki ‘a e fa'ahinga mahafu ko’eni he taimi lahi ka ‘e ‘i ai pe hono ngata’anga pea kuo ‘osi fakamahino mai ‘e he hisitōlia." koe hoko atu ia 'a Lord Nuku.
Na’e faka’osi ‘aki ‘e Lord Nuku ‘ene tui ta'e toe vievieua 'oku mahu'inga e ngaue fakataha 'i he ngaahi kaveinga 'e lelei ki he fonua fakalukufua pea 'oku fakapapau’i ko honau fatongia faka-temokalati ia ke fakaanga’i mo fakatonutonu ‘a e ngāue ‘a e Pule’anga fo'ou pea ‘oku nau tukupā mo e toko 12 na’a nau tu’u fakataha ‘i he fili Palēmia tenau fakahoko ‘eni ‘aki honau lelei taha.
4 comments
-
Kou 'ikai ke tau toe fie fanongo ki he letio Tonga moe TV Tonga, he kuo 'ikai toe malolo hono toutou ta mo fakamafola mai e ngaahi haka fakafana 'a 'akili moe kau PaKoa.. Ka koe temo foki ia, koe fili 'ae tokolahi 'atamai nounou e kau taki 'atamai nounou ange ke 'ave fonua 'o li he mato.
-
Fakamalo atu pe ki he Nepituno hono kei tufaki mai e ngaahi fakamatala ko eni kuo molia e loto 'o e tokolahi 'i hono kumoa 'e he PM mo 'ene PATOA e media pea koe malo pe kei ma'u ha loto ke fai'aki e ngaue mahu'inga ko eni 'o lava ke haofaki mai ha ongoongo mo ha fakamatala 'oku mo'oni ke mau si'i laukonga ai. 'Oku mau fakatauange 'e vave mai a Sisu moe mo'oni he kuo mau fiu homau lohi'aki'i. Hange koe lau 'a POTOA, koe vakai pe na'e laka e NON-PATOA kae fai pe Kele'a moe PM he loi. Talamonu ai pe ki he Nepituno 'ofa ke mou ma'u ha ta'u fo'ou monu'ia kae'uma'a si'ono kau laukonga.
-
'Oku fu'u fakailifia hono fai e me'a koe loi 'ehe Kele'a pea 'oku 'alu hake eni moe letio 'a e Pule'anga ke fu'u fakalilifu hono fakamafola e loi. Talu e 'osi 'a e filifalealea moe tala ai pe ikuna 'ae PATOA 'ihe loto 'oe kakai 'osi koia na'e 47.9% pe kakai na'a nau fili he PATOA pea koe kau ikuna 'ae PATOA koe 50% na'e 'ova he vaeua honau fai'anga fili. Kole atu kihe kau taki lotu ke fakakau atu 'ihe 'etau uikelotu 'ae kaveinga ni ke tuku e loi mo hono takihala'i, fakapulou'i e Fonua pea ke tau Potoa.
-
'Oku 'i ai 'a e mo'oni,lahi 'a e lau 'a e nopele ia pea kuo kamata 'eni ia he fonua ni ke lotu 'a si'i matu'a tokolahi kia 'Akilisi tokua ko'ene lea kotoa koe mo'oni ia. Ko e tangata pe 'Akilisi pea 'oku toutou mo'ua 'i he Fakamaau'anga ki hono lau'ikovi'i 'a e kakai. Koe sosaieti Tonga foki 'oku nau manako ke malele kiaha talanoa 'oku lau'ikovi'i pea hoko ai pe ia koe mo'oni 'i he funga 'o e ta'e'ilo moe fakapo'uli.