Kole 'a Dame Valerie Adams ke fai pe Sipoti ki Tonga Featured
Dame Valerie Adams
31 Mē, 2017. Kuo kole 'a e hau 'o mamani he mala'e tolo shotput ka koe fefine konga Tonga ko Dame Valerie Adams 'i ha'ane tohi ki he Kosilio Sipoti 'a e Pasifiki ke fakahoko pe mu'a 'a e sipoti ki Tonga.
'Oku hā foki 'i he tohi ni 'a e fakahā 'e Adams kapau 'e tu'ulahoko ai pe a'e sipoti pea koe toki sitepu ma'olunga ia ki he fakalakalaka 'a e sipoti 'i he fonua mo e kakai kae tautautefito ki he to'utupu.
'I he fakamatala 'a Adams he'ene tohi na'a ne fakahā ai koe faingamalie mo'oni 'eni ki Tonga ke nau ma'u 'a e taukei, ngaahi naunau mo e mala'e sipoti, ngaahi polokalama mo e vīsone ki he sipoti 'i he fonua.
Kuo mahino foki 'a hono talaki 'o e holomui 'a e Pule'anga ia he ngaahi uike kuo maliu atu ka kuo toe 'omai 'e he Kosilio Sipoti 'a e Pasifiki 'a e faingamalie ki he Pule'anga kenau toe fakakaukau'i 'enau tu'utu'uni.
'I he lau 'a Adams ki he ngaahi kautaha ongoongo, na'a ne pehe ai 'oku totonu mo mahu'inga ke toe fakakaukau'i 'e Tonga 'enau tu'utu'uni 'o makatu'unga he ngaahi lelei 'a e sipoti ki he fakalakalaka 'a e fonua mo e lele loloa ki he kaha'u.
Na'a ne hoko atu 'e hanga 'e he sipoti ko'eni 'o tuku ha ongoongo lelei mo lavame'a 'o Tonga 'e tolonga ki he kaha'u mo e fakalakalaka 'a e fonua.
'Oku polepole foki 'a Adams hono konga Tonga pea na'a ne fiefia ke kau mai ki he teuteu 'a e fonua ki he sipoti he koe hala eni ke ma'u ai ha kakai sipoti lelei ma'a Tonga 'i he kaha'u.
'I he tui 'a Adams, 'oku totonu ke solova 'a e palopalema lolotonga 'oku hoko fekau'aki mo hono teu fai 'o e sipoti ki Tonga pea ke tu'u fakataha 'a e fonua 'o me'angāue lelei 'aki 'a e faingamalie ko'eni.
Ko Dame Valerie Adams kuo ne 'osi 'ausia 'a e metali koula 'i he mala'e 'o e tolo shotput 'i he SIpoti Olimipiki pea toe hau foki 'i mamani he sipoti tatau.
4 comments
-
Fakamalo lahi atu Valerie ki ho'o 'ofa fonua moe mateaki'i e sipoti. Kuo mou hela kimoutolu kau sitaa 'ilo he sipoti he poupou moe feinga ke langa hake e sipoti moe ngaahi naunau sipoti he fonua ni kae kei ta'emahino pe ia kihe pm mo hono kau poupou siokita mo loto kovi. Koe tu'u he taimi ni kuo fuoloa e mahino kihe pm 'ene tonounou he alea ko eni fekau'aki moe Pacific Games, ka 'oku kei vili ta'e'unua ai pe koe ta'efieto, ta'efietukulolo moe matu'aki lotokovi. ke 'oua 'e 'asi hake ha ngaue 'aha taha kehe.
Fu'u ta'ekalasi mo ta'emahino 'ene fakamatala. Koe tala koe 'uhinga fakapa'anga pea 'e fakamole tokua hono tauhi mo tokanga'i e ngaahi facilities he 'osi 'ae sipoti. Fo'i 'ea tatau 'oku toe pehe ai 'e kei hoko atu langa e ngaahi facilities moe fu'u mala'e tapullu 'I loto tahi. Kiha taha 'atamai lelei, 'e kei fiema'u ai pe tokanga'i moe tauhi (maintenance) tatau kihe ngaahi facilities moe ngaahi nauanu. 'I hono fakanounou, pe 'e tuku pe 'e fai e sipoti, koe kei fakamole tatau ai pe hono tauhi mo tokanga'i e ngaahi naunau moe facilities. Ki'i ta'e fetaulaki e fa'ahi to'ohema moe fa'ahi to'omata'u e 'uto 'oe pm (tapu mo ia). Pea koe kakai fe koaa 'oku taliui ki ai? Kalanga he press conference 'oku 'ikai taliui ki he Fakataha Tokoni kae taliui ki he kakai. Kole atu e kakai ke fai e sipoti toe kalanga ia 'ikai, 'e fai pe hono loto tokotaha 'o'ona. Totonu pe ke ki'i vakai'i 'e Mapa pe 'oku 'iai ha palopalema. -
Valerie kapau e fai e sipoti pea ke ha'u o tolo ma'a Tonga ni ke ma'u ha fo'i koula ma'a hotau fonua ni pea oku ke ma'u kotoa 'eku poupou ke ta teke 'a e Sipoti ke lava.
-
He'ikai pe toe hu ha me'a ia ki he 'uto 'o e PM he kuo nau hanga kinautolu ki he ngaahi 'o e paaka 'i Popua pea mo e mala'e tapulu pea kau atu ki ai mo e tanu e ngaahi hala 'o Lavulavu kuo talaki mai he news kuo tali 'e he pule'anga ke 'ave ki ai e lau kilu. 'io ko e me'a ia na'e malanga'aki 'e 'Akosita 'e paloti pe ia ki ha pule'anga te ne tanu honau hala.
-
Fakamalo atu Valerie pea 'ofa pe ke fanongo atu a e fonua kia te koe 'oku ke sipoti koe kau tama ni koe fk'ofa atu. Mahalo pe kuo mei 'asi mai mo Paea Wolfgram pea 'oku fk'ofa 'ae kehekehe ho'omou sio moe kau ekonomika 'a Tonga ni. 'Oku te'eki ke fkfisi e Minisita Pa'anga malooloo 'Aisake pea moe Minista Pa'anga lolotonga mei hon fkhoko e sipoti pea koe kau maloo pe eni 'oku nau tala e fktu'utamaki.