Tali 'a e Siasi Mamonga (LDS) ki he tukuaki'i fekau'aki mo e ngaahi lekooti Featured
21 Fepueli, 2019. Koe lekooti hisitolia fakafamili ‘o e Pule’anga ‘o Tonga koe koloa ia ‘a e Fonua, Pule’anga pea moe kakai ‘o Tonga.
Kuo anga’ofa mai ‘a e Siasi ‘o Sisu Kalaisi ‘o e kau Ma’oni’oni Kihe Ngaahi ‘Aho Ki Mui ni, ke tokoni’i ‘a e Pule’anga ki hono fakatolonga fakatekinolosia (digitize) pea tokoni ki hono malu’i kinautolu ke laui to’u tangata, pea fakafaingofua’i ‘a e kakai ‘o e Fonua, ‘i Tonga ni mo mulii, kenau ma’u (access) ki he ngaahi lekooti kau ki ho nau kainga, ‘oka pau tenau fiema’u.
‘Oku fakahoko ‘ehe Siasi ‘a e ngaue malu’i mo fakatolonga fakatekinolosia ni, ki ha fa’ahinga Pule’anga pe ‘i mamani ‘o ‘ikai ‘eke ha totongi.
Koe totonu kotoa ki he ngaahi lekooti ni, oku ‘i he malumalu pe ia ‘o e Fonua, Pule’anga pea moe kakai ‘o Tonga. ‘Oku tatau pe ‘eni moe ngaahi fonua kehe, ‘a ia kuo mau tokoni ke fakahoko ‘a e ngaue ni ki ho nau ngaahi Pule’anga.
‘Oku talangofua kakato ai ‘a e Siasi ki he ngaahi lao ‘o e Fonua, kau ai ‘a e lao ki hono malu’i fakafo’ituitui ‘o e ngaahi lekooti (national data privacy laws).
Fakamolemole, kapau ‘e toe fiema’u ha fakamatala, fetu’utaki mai ki he kau taki Faka-lotofonua ‘o e Siasi. ‘Oku mau talitali loto mafana mo vekeveke ke tali ha fa’ahinga fehu’i pe.
Faka’apa’apa atu,
Elder ‘Aisake Tukuafu
Fitungofulu Fakaelia
Siasi ‘o Sisu Kalaisi ‘o e Kau Ma’oni’oni ‘I he Ngaahi ‘Aho Ki Mui Ni.
Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Mob: 7863076
 ki he tukuaki'i fekau'aki mo e ngaahi lekooti "Pin It")
2 comments
-
Mou kataki pe ke tuku pe kihe puleanga Tonga kenau tauhi mo fakatolonga ae u lekooti ae kakai Tonga.Osi iai pe enau mea ngaue ke fai aki ae ngaue ni. Oku ikai teu falala au kemou tauhi ae koloa ko Eni. Koe koloa mahuinga eni moe fatongia totonu oe puleanga kenau tauhi. Malo Aupito.
-
'Oku 'ikai fehu'ia 'a e ngaue lelei fakatauhilekooti 'a e Siasi 'o Sisu Kalaisi moe Kau Ma'oni'oni 'o e Ngaahi'Aho Kimui ni ka ko e fehu'ia hono 'ave fakamalohi fakapolitikale 'e he Pule'anga 'a e ngaue tefito totonu ke ne fai ki he Siasi? 'Oku to e mahu'inga malie ange 'eni mei he tafa'aki 'o e liliu fakapolitikale mo faka'ikonomika fakamamanilahi ko e Tau'ataina Fo'ou (Neo-liberalism) pe Mata'u Fo'ou (New Right) kuo muimui kuikui ki ai 'a Tonga ni 'o hange ko e tukuange 'e he Pule'anga 'a e konga lahi 'ene ngaahi ngaue ke fakalele fakapisinisi 'e he Sekitoa Taautaha (privatisation) 'o toki totongi fakafoki mai 'a e konga 'o e tupu fakapa'anga ki he Pule'anga ke toki fai'aki 'ene ngaahi ngaue. 'Oku 'ikai kau heni 'a e ngaahi ngaue tefito mo pelepelengesi 'o hange ko e polisi mo e sotia mo e mo'ui mo e ako 'a ia 'oku tuku kotoa pe ia he Pule'anga 'o totonu ke kau ai 'a e lekooti 'o e fonua mo e kakai ko e konga ia hono malu'i 'a e melino mo e malu 'a e fonua mo e kakai. 'Oku lahi fau ke hoko 'a e ngaue'aki hala (corruption) 'o e mafai he liliu fo'ou ko 'eni he Pule'anga pea 'oku 'ikai fai ha ofo heni hono 'ave ta'efakapa mo ta'efaka'apa'apa 'a e lekooti 'o e fonua mo e kakai ki he Siasi. Ko e fehu'i tefito leva heni, Ko hai ia he Pule'anga 'oku fakamataka mo lulutava he fo'i ngaue pango mo ta'emolo mo ta'efakaongoongo mo ta'efakapotopoto 'a e Palemia mo e Pule'anga kuo hoko (fakataha mo e kau poto mo e kau fale'i fakapoto ta'epoto 'oku ne taki takai holo mo komo ta'efakaongoongo honau 'uto)?