‘Oku ‘ikai poupou ‘a Vava’u 16 ki he Kākā mo e Faihala 'a Lavulavu, Featured
Vava'u 16
23 'Okatopa 2015
‘Etita,
‘Oku ou faka’apa’apa mo fakahoko atu he tohi ni ke fakamahino ki he kakai ‘o Tonga ni kotoa ‘oku ‘ikai ke poupou ‘a e Vāhenga Vava’u 16 ki he kākā, kai pa’anga mo e ngāue hala’aki ‘o e mafai. ‘Oku mau fiema’u foki he taimi tatau ke mahino ki he Palēmia ‘oku ‘ikai kemau poupou ki he ngaue hala ‘a ‘Etuate Lavulavu he kuo mau maama mo ako pea 'oku mau lotu.
‘Oku mau ongo’i maa mo’oni pea ‘oku mau ‘ilo ko e kakai ‘oku telefoni ki he felāfoaki ‘o poupou ki he pango mo e loi ‘a e Minisitā ko’eni ko hono fāmili ofi pe mo hono kau poupou 'oku nau lele kuikui mo ofi kiate ia pea ‘oku ma’u ha’anau paku’i mā mei he Ministā kākā lahi ko’eni.
‘Oku mau faka’amu ke fakatokanga’i ‘e he fonua koe tokolahi taha ‘o e Vahenga Vava’u 16 na’e ‘ikai fili ia kia ‘Etuate Lavulavu pea na’a nau fili ki he kau kanititeiti kehe ‘a ia koe meimei peseti ia ‘e 70 ‘o e Vahenga 16 na’e fili kehe.'Oku tokolahi 'a e kau Faifekau, kau Ako, kau Tauhifonua, kau Mateaki mo 'Ofa Fonua, kau matapule, kakai mamahi'i me'a moe kakai masiva 'i homau vahenga pea 'oku 'ikai pea he'ikai kemau muimui mo poupou ki ha me'a 'oku hala mo 'ikai totonu.
‘Oku mau faka’amu ange mai ke ‘ilo’ia mai ‘e he kakai ‘o e fonua ‘a ‘emau ta’elata ‘i hono tukulalo’i mo faka’aluma’i ‘aki kimautolu ‘a e kākā homau fakafofonga pea ko hono mo’oni ‘oku mau loto ke fakahoko kiate ia ‘a e pule ‘a lao pea tuku ki tu’a he ‘oku ‘ikai tui ‘a e kakai homau vahenga ki he faihala.
‘Oku mau ongo’i hono me’angaue’aki kimautolu ki he’ene lelei fakafo’i tuitui pea kuo mau fanongo mo ‘ilo mei he letiō ‘a e lipooti ‘a e ‘atita ‘o ‘ilo lelei mei ai ‘ene ngāuehala ‘aki mo hono mali ‘Akosita Lavulavu mo hono foha ko Paea Lavulavu ‘a e pa’anga ‘a e fonua. 'Oku 'ikai lau kiai 'a e ngaahi faihala kehekehe pea 'e po'uli mo 'aho 'oku te'eki ke 'osi hono fakalau.
Na’a mau pehe koe maka ‘oku ta’e totongi ki he’ene tanu hala ka ta koaa ‘oku tu’umalie tokotaha pe ia mo hono famili. ‘Oku ‘afio hifo ‘a Sihova kihomau loto pea 'oku ‘ikai temau poupou’i ‘a e kovi.
Faka’apa’apa Atu
‘Ofa Fonua
Vava’u 16
27 comments
-
Mea kiai lolo paogo teu fekau a lavulavu ke taaki Kotoa maka ki ho api k ke sio age pe ko hai nane tanu hoo hala kpau mou haohaoa a kimoutolu too e maka fai fua tolo oc e tohi ne fai e sisu ne ne tuu hake Kuo ikai h th kou mnv sii naa hge koe faahiga ni .koe fehui nae Kai e lavu hao tenali pe naa ne Gaueaki
-
'Ofa mai aa Lavulavu fakafisi aa kae melino 'a Tonga ni, 'oku 'ikai teke me'a hake ki he feke'ike'i 'a e fonua 'ia koe tokotaha pe! Kuo ke fakakuihi e Kapineti, afuhi masima mo e PATOA, pea ke fakaeve mo e tukuhau 'a e kakai. Siololoa ki ho hako pea ke fakafisi ka nau ma'u ha nonga mo fiemalie he kaha'u, pea teke tokoto fiemalie mei fa'itoka ha kai mo inu ho fanga mokopuna 'i ha me'i lelei 'i ha'o fakafisi.
-
Nepituno, ko e motu'a Lolopaongo au pea 'oku 'I ai 'eku fo'i fili 'I he Vahenga Fili Vava'u 16. Ko e fakafofonga lolotonga ko e tokotaha mohu faiva mo'oni pea 'oku fai pe 'a e pau'u ia 'o a'u ki falelotu pea kapau ko e tukunga ia pea koe ha leva ha me'a 'e to e hao. Na'a ku fa'a talaange ki he kainga Ta'anea pe koe ha koa 'a e me'a 'oku mou 'ofa pehe'i fau ai 'ia Lavu pea nau talamai koe'uhi he 'oku mali 'a Talite mo Tauola Samani. Na'a ku talaange, temou 'ongo'i ange 'e kimoutolu 'a Tauola kae tuku au ko hoku foha 'a e motu'a ko ia. Koau tele 'eni 'oku ou talaatu ko e tangata kaka lahi mo pau'u lotu 'a Lavu pea kuo totonu ke tuku 'a e lao kae taa'i he 'oku 'ikai ke pehe 'e he vale ia 'oku to e poto ai ha taha.
Nepituno, na'a ku 'osi vete 'a e lea "pule'anga" pea 'oku ou 'amanaki ke tokoni ki he kakai fili 'o e Vava'u 16. 'Oku talamai 'e he pu mo e le, ko e kakai kotoa pe 'oku nau ma'u ha mafia 'oku nau lavea ngofua ki he ngauehala 'aki honau mafia pea kapau leva 'oku pehe pea 'oku nau pu leva mo le.
'Oku talamai 'e he 'a mo e nga, 'oku 'a mo mo'ui 'o sio mai 'a e kakai fili pea te nau faka'aonga'i 'a 'enau fili ke li kitu'a ha fakafofonga 'oku pu mo le. 'I he tukunga ko ia, kuo mahino ta'eveiveiua ko Lavu na'e fanau'i 'I Lape mo Leimatu'a 'I he taimi na'e hake 'uta ai 'a e kaka mo e ta'e faitotonu pea 'oku totonu ke faka'ilo leva he kuo 'osi vetehia pea to e 'I ai foki mo e fakamo'oni fala'anga fau. 'Oku ou fokotu'u atu ke tau fai leva 'eni he vave taha he kuo pausi'i kitautolu 'e he Palemia ngutungutuua mo fie faitotonu ko 'Akilisi Pohiva. Ta koe he'ikai te ne lava 'o fai ha me'a kae fakatupu moveuveu ke makatu'unga ai 'a e hala 'a e Tama Tu'i 'I he 2006. Ko fe'ia leva 'a e pule lelei mo e taliui pea pehe ki he 'ata kitu'a. 'Oku fu'u faka'ofa fau 'a 'enau mokosia 'I he tu'afale. -
Fakamalo atu Vava'u 16vkuo 'asi mai e maama mei he mui'i tanolo pea ke mou 'ilo kuo fakaha 'ehe 'Atita koe loli maka 'e 8000 tupu kuo 'osi 'ave mei he fu'u maka 'o Lavu 'i Ta'anea pea 'oku lolotonga fakahoko e ngaue kiai. Faka'amu ke mahino ki Vava'u 16 koe tanu homou hala 'a ia na'a mou fiefia ai 'oku totongi kotoa 'e he Pule'anga ki he Fakafofonga mo hono foha pea ngaue'aki 'a e me'angaue 'a Pule'anga 'ikai ha totongi kiai. 'Oku 'ikai koe 'ofa fonua mo e langa ngaue ka koe kaimo'ui, kakaa mo e loi. Kuo fonu hono kato mo e peesi 'a 'Akosita Lavulavu pehe ki hono foha Paea Lavulavu kae tala koe ngaue moe 'ofa 'i he kakai. 'Oku 'ikai lea e ngaue ka ' oku le'olahi ange 'a e kakaa moe kai pa'anga. 'Oku 'ikai ha me'a koe ta'e totongi he tikisinali 'a Lavulavu pea 'oku 'i ai e 'ofa lahi ki si'i famili na'e lisi ta'e'ofa'i mei ai 'a e fu'u maka pe kuo 'oange ha ki'i seniti.
-
Koe atu ki he Fakafofonga na'e hu pilisone he selo ke 'ofa aa 'o tuku hono faka'ai'ai e kakai kenau poupou kuikui pea tuku moe loi moe fakahekeheke mo hono totongi'i e kakai ke nau lea loi he kuo 'ilo 'e mamani.
-
'Ofa Fonua, malo e tu'u kalikali ke malu'i e fakamaau totonu. Kuo he taumu'a 'etau folau he tauhi va 'a e kapineti. Feefee ke kamata'i ha'atau fakakaukau ke tau fai ha me'a ke ta'ofi e malu'i e fai hala. Fakatata, tau fakakaukau ke fai ha judicial review pe 'oku fakakonisitutone 'a e fo'i te u fai tautea 'a e Palemia ka e tuku e impeach 'o Lavu pe ko haatau laka fakahaha etc.
-
Poupou atu pea mou lea mai na'a pehe 'e he kakai 'o Tonga ni 'oku tau fakapo'uli.