Menu
cache/resized/7a303faa48902efd848c7494b9385c2b.jpg

RED

Rapid Engineering Diagnostic

Specialize in:

...
Latest News

Hifoaki 'e he Ta’ahine Pilinisesi Pulé Polokalama Huhu Malu’i KŌVITI-19 Featured

Hifoaki 'e he Ta’ahine Pilinisesi Pulé Polokalama Huhu Malu’i KŌVITI-19

15 ‘o ‘Epeleli, 2021. Na’e huufi ‘e he Ta’ahine Pilinisesi Pulé Sālote Mafile’o Pilolevu Tuita ‘a e fuofua Polokalama Huhu Malu’i ki he KŌVITI-19 ‘i he ho’ata ‘o e ‘ahó ni ‘i he Holo Falemasivá, Kolosi Tailulu.

‘I he’ene me’á, na’a ne fakahā, “’Oku tau fakataha mai he ‘ahó ni ke tufa pea mo luva atu ‘a e faito’o huhu ta’ofi e kolona vailasí‘oku ui ko e Oxford AstraZeneca pea mo’oni pé folofola ‘i he saame 103 veesi 02-03, ‘Fakafeta’i ka Sihová ‘a hoku Laumālie pea ‘oua na’a ngalo ‘ene me’a’ofa fulipē ‘a ia ‘okú ne fakamolemole ho’o angahala fua pē, ‘a ia ‘oku ne faito’o ho’o mahaki kotoa.’

‘Oku ‘i ai foki ‘a e paloveapé, ‘Prevention is better than cure’ pea ko’etau ngāue ketau tau’i ‘aki ‘a e vailasí ni he ta’u koia ‘e taha kuo tau situ’a mei aí, ko e faka’ehi’ehi mo e muimui ki he palani KŌVITI-19 ‘a e pule’anga.”

Na’a ne me’a ko e ‘ahó ni kuo “ma’u mai ai ‘a e faito’o huhu malu’i kuo malava ke ne tokonia ai ‘a Tongá ni ketau tokateu he lolotongá ni ki he kaha’ú ‘i he’etau fononga fakataha, ngāue fakataha mo e pule’angá ni pehē foki ki he Potungāue Mo’uí.”

Na’a ne fakamālō’ia foki ‘a e Minisitā Mo’uí mo e Potungāue Mo’uí ‘i he ngaahi ngāue kotoa pē pehē ki he fengāue’aki fakataha kotoa pē pea mo Nu’usilá, ‘Aositeleliá, Kautaha Mo’ui ‘a Mamaní pea mo e ngaahi fonua kotoa pē.

‘I he lea talitali ‘a e ‘Eiki Minisitā ‘a e Potungāue MEIDECC, Hon Poasi Tei, na’a ne fakahā ai ‘oku kau ‘a Tonga ni ‘i he ngaahi Fonua toko si’i ‘oku kei hao mei he KOVITI-19 pea ‘oku fakahisitolia ‘a e ‘aho ni makatu’unga ‘i he a’u mai ‘a e faito’o huhu malu’í.

“Hili ‘a e mafola ‘a e mahaki faka’auha ni na’e tali ‘e he Kapineti ‘a ‘Ene ‘Afio ‘i Sanuali 2020 ke fokotu’u ‘a e Komiti ki hono Tokangaekina ‘o e KOVITI-19. ‘I he taimi tatau na’e kamata ngaue aipe mo e Komiti Fakafonua ki he Ngaahi Me’a Fakatu’upake ke na siofi ‘a e ngaahi ngaue felave’i mo e KOVITI-19.”

“Na’e kamata ‘a e ngaue ‘a e Komiti ki hono Fakahā ha Tu’unga Fakafokifā (State of Emergency) mo Fakahā ha Tu’unga Fakatu’utamaki ki he Mo’ui (Health Emergency) pea mo tapuni hotau kau’āfonua.”

‘I he fakamatala ‘a e Talekita Mo’ui Le’ole’ó, Toketa Reynold ‘Ofanoa ko e ngaahi ngāue kotoa ‘i he tu’unga mateuteu ki he tu’uta mai mo hono fakahoko ‘o e huhu malu’i KŌVITI-19 ‘oku ‘i he malumalu ia ‘i he Palani Fakafonua ki he Huhu Malu’i ki he KOVITI-19 2021-2023 ‘a ia kuo fakapaasi ‘e he Kapineti ‘a ‘Ene ‘Afió.

IMG_2856

“Ko e Polokalama Huhu Malu’i KŌVITI-19 ‘oku mahu’inga fau ki hono malu’i fakalukufua ‘o e kakai ‘o e fonua. ‘E tokoni ki hono fakatupulaki e sotia malu’i ‘i he sino e tangata kene tali teke’i e vailasi KŌVITI-19. Ko’ete tukupā ke kau ki he polokalamá ko hoto fatongia totonu ia ke haofaki’i ai ‘ete mo’ui mo malu ai hoto ki’i familí pea ko e taupotu taha ia ‘ete ‘ofa fonua ke malu ‘a Tonga mei he faingata’a ‘o e KŌVITI-19.”

Na’a ne pehē ko e ngāue ko ení na’e tataki ia ‘e he Minisitā Mo’uí mo e kau fakahoko fatongia mei he Potungāué ‘a e alea mo e COVAX – ko e sino tau’ataina ‘oku tokonia fakapa’anga ‘e he ngaahi fonua hau ‘o mamani. Ko ’ene kaveinga ngāué ke fakapapaui’i ‘oku fo’u ha huhu malu’i kuo sivisivi’i mo fakapapaui’i ke tufotufa tatau ke tofuhia ai ‘a e ngaahi fonua ‘a mamani.

Ko e ola ‘o e alea ni ne tukupā ai ‘a e COVAX ke nau foaki mai ki Tonga ni ha huhu malu’i Oxford AstraZeneca ‘e 43200 ‘a ia ‘oku fakafuofua ko e peseti ‘eni ‘e 20 ‘o e kakai fakakatoa ‘a Tongá ni. Na’e tu’uta mai konga ‘uluaki ‘o e huhu malu’i ‘a ia ko e huhu malu’i ‘e 24000 ‘i Ma’asi 31 pea ‘oku fakafuofua ke tu’uta mai ‘a e huhu malu’i ‘e 19200 ‘i he faka’osinga ‘o Mē.

Na’á ne fakahā foki ‘oku kei hokohoko atu pē ‘a e ngāue ‘a e pule’angá mo e ngaahi hoa ngāué ke toe fakalahi mai e faito’o huhu malu’i KŌVITI-19 ke lava huhu malu’i ‘a e peseti ‘e 70 pē ofi ki ai e kakai ‘o e fonua.

‘I he hili ‘a e polokalamá na’e hoko atu leva ki hono huhu malu’i e kau laine mu’á (frontliners) pea toki hoko atu kia kinautolu ‘oku ta’u 45 ki ‘olunga.

Kuo ‘osi mape’i foki ‘a e ngaahi feitu’u pau ‘e fakahoko kiai ‘a e ngaahi polokalama huhu malu’i ko ení pea ‘oku ‘osi maau mo e ngaahi timi ngāue ‘a e Potungāue Mo’uí kenau fakahoko e ngāué ni.

Taimi tatau na’e pehē ‘e Toketa ‘Ofanoa ‘e huhu malu’i tu’o 2 ‘a e tokotaha kotoa pē ‘oku kau ‘i he ‘uluaki takai ko ení ‘a e huhu malu’i KŌVITI-19 ‘a ia kuo pau ke hoani hili ‘a e uike ‘e 8 ki he 12.

“‘I he ngaahi fakamo’oni fakamuimui taha mei he fonua kehekehe ‘e 3, kuo mahino mai e mālohi ange e ivi malu’i e Oxford AstraZeneca ke ne tali teke’i e KŌVITI-19 he kuo hiki hake mei he peseti ‘e 70 ki he 79, hili e takai hono 2 e huhu malu’i neongo he’ikai ketau lau ‘o pehē ‘e peseti 100 Oxford AstraZeneca, ‘oku osi mahino ‘oku lava ‘e he huhu malu’í ni ‘o malu’i ke ‘oua ‘e a’u ki ha tu’unga fakatu’utamaki ‘aupito ‘o kapau tete puke mei he fokoutua.”

“’Oku kei hokohoko atu pē ‘a e na’ina’i ki he kakai ‘o e fonuá kenau hokohoko atu ‘a e ngaahi founga faka’ehi’ehi angamahení ‘o kau ai ‘a e fanofanó, tauhi e vā mama’ó, tale ki he konga ki loto ‘i he tui’i nimá hufanga he fakatapu pea nofo ma’u ‘i ‘api ‘o kapau ‘oku ‘ikai ke ongo’i sai.”

‘I he a’u mai ki he ‘ahó ni fakatatau ki he Kautaha Mo’ui ‘a Mamaní kuo a’u ki he kakai ‘e toko teau tolu ono miliona kuo ma’u ‘e he KŌVITI-19 pea ‘oku fe’unga leva mo e toko 2.9 miliona pē ofi ai ‘a e ngaahi mo’ui kuo mole mei he fokoutua ko eni.

IMG_2898

- MEIDECC

Leave a comment

Make sure you enter all the required information, indicated by an asterisk (*). HTML code is not allowed.

back to top