Fakaava Konifelenisi hono Ua Potungāue Tamate Afí mo e Me’a Fakafokifā ^Featured

‘I he me’a fakaava ‘a e ‘Eiki Minisitā na’á ne pehë ‘oku fakalahi ‘aki ‘a e kaveinga ko ení ‘a e ‘Ngāue ki he Lelei Taha’.

“Ko e tali angí hono fakahoa ki he taumu’a ngāue ‘a e Potungāue Tamate Afí mo e Me’a Fakafokifā ‘oku makatu’unga ia pea fakava’e mei he ‘aho na’a mou tukupa ai kemou tali e pole, pea mou ngāue ke malu’i e mo’ui e kakai e fonuá kau ai ‘enau ngaahi koloá.”

Na’e pehë ‘e he Komisiona ‘a e potungāué, Viliami Tu’ihalamaká ‘i he’ene lea talitalí, “Ko e tali angí ko ha pale ‘oku tau feinga mo tutui ke ma’u he ‘oku faingata’a koe’uhí ko hoto kitá mo e anga ‘ete fakakaukau ki he ‘atakai. Ko e tali angí ko e taha ia e me’a’ofa pë pale ‘oku tonu ke ma’u ‘e he taha ngāue pë ko ha taha taki ngāue koe’uhí ‘oku te faka’ai’ai ia ke hoko ‘ene ngāue ki he lelei fakalukufuá pë ko e taupotu taha ‘ene fua fatongia.”

“Na’e fatu e kaveinga ko ení ‘i he vakai ‘a e motu’á ni pea mo e kau taki ngāué ‘a e fiema’u ke ngāue fakataha ‘a e tokotaha memipa tamate afi kotoa pë ke tali angí ko ha pale ‘a e ngāue ‘aufuató. ‘Oku felave’i ‘a e kaveingá ni ki he kaveinga siate folau kuo fokotu’u ‘e he potungāué ki he ta’u ngāue ko ení: Tali uí mo tali angí ki ha kole he taimi kotoa.”

“’Oku ‘ikai ha toe veiveiua ‘a e fu’u mātu’aki mahu’ingá mo ‘aongá ‘a e ngaahi fakataha’anga pehé ni ke ne lalanga mo fatu ‘a e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi fokotu’utu’u ‘a e kau paionia ‘o e Tamate Afí kuo nau malölö atú pea mo kinautolu kuo tö taú, ke taa’i mālie ai ‘a e tu’unga matu’a ‘oku nau lolotonga fakahoko fatongia ‘i he lolotongá ni.”

Na’é ne pehë foki ‘oku faka’ai’ai’aki e taki leleí ‘a e hoholi ke tali uí ma’u pë pea mo fakapapaui’i ‘oku ola lelei ‘a e ngāue na’e ‘ikai leleí pë tukunga tamaki.

“Ka ‘ikai ketau ngāue’i ení ‘e ngāvaivaí ‘o ‘ikai mālohi ‘etau ngāue ‘aufuató pea uesia kotoa ai e ngaahi kupu fekau’akí kae tautefito ki he komuinití, kakai ‘o e fonuá ‘a ia ‘oku tau fakahoko fatongia ma’aki nautolu ke malu’i ‘enau mo’uí mo ‘enau koloá mei he fakatamaki ‘o e velá mo e ngaahi fakatamaki kehe.”

‘E fakamamafa’i ‘i he konifelenisi ‘aho ‘e tolu ko ení ‘a e mahu’inga ke toe vakai’i ‘a e ngaahi ola ne a’usia ‘i he ngaahi ngāue na’e fakahoko he ta’u fakapa’anga kuo’osí pehë ki he ngaahi pole mo e faingata’á na’e fehangahangai mo e potungāué ke malava ai ‘o fokotu’utu’u ha ngaahi palani ngāué ke toe fakalakalaka ai kimu’a ‘a e fakahoko fatongia.

Na’e fakahā ‘e Tu’ihalamaká ‘e hoko e fakataha’anga ní ke toe fakamahino ai ‘a e ngaahi tu’utu’uni ngāué mo e ngaahi fatongia ‘a e tokotaha ngāué kotoa pë ‘i he ngaahi va’a takitaha ‘o fakatatau ki he Lao ‘a e Potungāue Tamate Afí mo e Me’a Fakafokifā ‘a Tonga 2014.

“’Oku ‘i ai e faka’amu tetau felingiaki ha ngaahi fakakaukau fo’oú, ‘omai ha ngaahi fokotu’u ‘e ‘aonga ke solova ai ha ngaahi palopalemá pea mo ha ngaahi fokotu’utu’u ki he hala fononga ‘o e fakahoko fatongia ki he ta’u fakapa’anga ko ení.”

Na’e kau atu ki he konifelenisi ko ení ‘a e kau ‘ofisa ma’olunga mei he ngaahi va’a iiki ‘a e potungāué pehë ki he kau fakafofonga lea mei he ngaahi kupu ngāue fekau’aki.