Si'i Teiko Featured
‘AATI & LITILESĀ/ART & LITERATURE
TA‘ANGA/MAAU & HIVA/POETRY & MUSIC
SI‘I TEIKO
Fakafatu mo fakafasi/fakaafo ‘ehe punake ta‘e‘iloa
‘Oku tukupā ‘a e ‘atikolo ni ma‘ae si‘i kau pekia kotoa he mole ‘a e MV Teiko, ‘o nau kelekele’aki ‘a e moana loloto, vavale mo ta‘e‘iloa kuo hoko ko si‘onau fonualoto moe fa‘itoka.
1. Nofo ā Fangatapu moe Hala Uafu
Kau ‘alu ‘o hēvaha ‘ihe vahafolau
Keu kumi si‘ono kakala fakatalutalu
Ola ‘oe maa‘imoa ma‘ae kaha ‘u
2. ‘E Paluki Matahiva moe ‘Otu Ha‘apai
‘E Velata moe Sī pea mo Ikalahi
Koe ‘ofa ‘eni kei talifaki
Ko ho‘o tōtau tala pea ngali
3. ‘E Pangai Fo‘ou pea mo Nuana
Ke mo nofo kae tuku keu ‘alu ‘o hēvaha
Keu ui si‘i hingoa he loto moana
Si‘i Viliami Filipe moe kau tangata
Tau: Si‘i Teiko koe moto ‘oe lolotonga
Si‘i manumanumelie ‘o Loto Nuku‘alofa
Kuo siu mānoa ‘ihe ta‘e‘iloa
Ka kuo te si‘i nofo mo e hau‘alofa
KI‘I FAKAMATALA NOUNOU
‘Oku mahino mai ko e ta‘anga tengihia mālie ni na‘e fatu ki he mole ‘a e vaka toutai ‘o e Pule‘anga Tonga ko e MV Teiko. ‘Oku hohoamālie ‘a e ta‘anga pē maau mo e afo pē fasi fakatoulōua, ‘aia ‘oku ‘ikai ngata pē he‘ena mālie ka ‘oku na toe fakamamahi mo fakaloloma foki. ‘Oku ngāue‘aki ‘ehe pulotu fa‘u ‘a e heliaki fakafetongiaki mo e heliaki fakafekauaki mo e pulotu hiva pē fasi ‘a e liliu fasi, ‘o kehekehe ‘a e afo ‘oe ngaahi kupu mo e tau. ‘E lau ‘ehe Nepituno ko e koloa hulu ka ma‘u ha tala fungani fekau‘aki mo e punake [pulotu fa‘u pē pulotu hiva pē fasi] na‘a ne fakafatu pē mo fakafasi pē fakaafo fakatoulōua ‘a e ta‘anga pē maau moe hiva, ta‘u na‘e mole ai moe hingoa ‘o e kau pekia, fakatou‘osi ‘a e kau toutaivaka moe kau toutaiika kotoa. ‘Ihe ‘ofa fau moe manatu atu.
2 comments
-
![Hufanga [Okusitino Mahina]](https://secure.gravatar.com/avatar/3faef0c7fca480e4d3fd4ffffa7a37c4?s=48&default=https%3A%2F%2Fnepituno.to%2Fcomponents%2Fcom_k2%2Fimages%2Fplaceholder%2Fuser.png)
Malo fau Sisi-Kakala-'O-Ha'anga mo Langiava 'ae ma'u koloa hulu mo hono kei fai hotau fakamonu mei he Taulanga Tu'ulatala moe fakafonu mei he Pulepulekai he Hu'anga kihe Taulanga Puatalefusi. 'Oku lau 'o pehe na'e kau he kau folau mole 'a Sioeli Tohi, 'aia koe tamai ia 'ae tufunga lalava koia ko Filipe 'Onevela Tohi (Sopolemalama) 'oku toe 'iloa pe ko Sioeli Tohi, 'aia koe faimakoni ia 'ae MV Teikp. 'Oku tau tui 'oku kei tokolahi pe kainga si'i kau pekia 'oku nau kei manatu ma'u kihe kau helo ni..
'Ofa fau moe 'anau ma'u,
Mou toka a he nonga moe fiemalie. -
Ko e fa'u eni 'a Peni Tutui'ila. Ka ko e fasi ko 'ene ohi mai 'a e fasi 'o e fo'i hiva mei 'Amelika ko e Mocking Bird Hill. Ko e fo'i hiva eni na'e fa'a taa he Letio Tonga he 1960 tupu pea na'e hiva'i 'e he tangata hiva ko Burl Ives 'a ia na'a ne hiva'i mo e fo'i hiva 'e taha na'e m,anakoa 'I Tonga ko e Royal Telephone he ngaahi ta'u 'o e 1960 tupu hili ko ia hono fokotu'u e Letio Tonga he 1961. Na'a ku ngaue he Letio Tonga he 1970 tupu mo e toe ngaahi ta'u 1980 tupu. Ka na'a ku faka'eke'eke 'a Peni Tutui'ila ki he'e ngaue fakapunake he 1980 tupu 'o pulusi hono ngaahi talanoa mo 'ene talatalaifale ki he ngaue fakapunake he Kalonikali Tonga lolotonga 'eku kei ngauje ai. Na'e lahi 'eku fa'a talanoa mo Peni Tutu'ila he ko hoku kaunga Lotu foki he Lotu Baha'i mo e kaunga omi foki mei tahi. Ko e Teiko na'e mole he 1960 lolotonga.'ene folau ke 'omi 'ene mounu mei Ha'amoa. Ko e fakamatala 'oku ou ma'u ko Viliami Filipe mei Kolomotu'a na'e kapiteni, 'a ia 'oku ha he ta'anga. Ka na'e tokolahi e kau kauvaka mei he ngaahi kolo kehekehe 'I Tonga, hange ko Viliami Tonga mei Tatakamotonga mo 'Asipeli Tatafu mei Ma'ufanga.