'Ikai tali tangi 'a Mateni, Laucala Tapueluelu, Solomone Palu mo e Kele’a: Ofi he kuata miliona e mo'ua Featured
Nuku’alofa, 5 Sepitema, 2016. Kuo ikai tali ‘e he Fakamaau'anga Tangi (Court of Appeal) 'a e tangi 'a e kau Faka'iloa Solomone Palu, Mateni Tapueluelu (‘Etita), Laucala Tapueluelu (Faipulusi) mo e Nusipepa Kele’a 'i he pongopongi 'o e aho ni.
Ko e tangi foki ‘eni fekau’aki mo e tu’utu’uni ‘a e Fakamaau Polisi ko Paula Tatafu ‘i he Fakamaau’anga Polisi ‘i he ta’u 2013 ke mo’ua ‘a e kau faka’iloa pea totongi mo e maumau ki he laui’i kovi’i mo hono takihala’i ‘a e kakai ‘i ha tohi ki he ‘Etita ‘a Solomone Palu na’e pulusi ‘e he Nusiepa Kele’a ‘i he ta’u 2013.
Na'e tangi foki 'a e kau Faka'iloa 'o fakahoko 'i Me 'o e ta'u ni ki he Fakamaau'anga Lahi pea tu'utu'uni ai 'e Fakamaau Lahi Micheal Scott 'i ha tala tu'utu'uni ‘i he Fakamaau’anga Lahi ‘i he 'aho 6 'o Me 2016 'e 'ikai tali 'a e tangi ko'eni ko e 'ikai ha makatu'unga lelei pea tu'uma'u 'a e tautea 'a e Fakamaau'anga Polisi pea tanaki atu kiai mo e fakamole 'a e Talatalaaki 'i he Fakamaau'anga Lahi.
Ko e tu'utu'uni 'eni 'a e Fakamaau'anga Tangi ke tamate'i 'a e tangi ko'eni hili hano fokotu'u atu mei he Loea 'a e Kau Faka'iloa Siosifa Tu'utafaiva ke fakafoki pea tamate'i 'a e tangi ko'eni koe 'ikai ha makatu'unga ke fakahoko 'aki ha tangi.
Na’e ‘eke foki ‘e he kau Talatalaaki ‘e toko 7 ‘a ia ko e kau memipa ‘eni ‘o e Kapineti ‘i he Pule’anga ‘o Tu’ivakanō ‘a e taki pa’anga ‘e $10,000 ki he kau faka’iloa. Ko e ngata’anga pe foki ‘eni ‘o e tautea ‘e foaki he mafai ‘o e Fakamaau’anga Polisi pea na’e tali ‘a e ‘eke ko’eni ‘i he Fakamaau’anga Polisi ‘i Siulai 2013.
Na'e pau ai ke tu'utu'uni ke totongi 'a e maumau tukukehe ange ‘a e ngaahi totongi makehe mo e ngaahi fakamole ‘a ia na'e tananaki ‘o a’u hono fakafuofua ki he pa’anga ‘e $249,442 (Matangitonga, 14 Sune 2013).
Ko e tohi foki ‘eni ‘a Solomone Palu ki he ‘Etita ‘o tukuhifo mo laui'ikovi'i ‘a e Palēmia ‘o e ‘aho koia Lord Tu’ivakanō mo e Kau Minisitā ‘e toko 6 ‘a ia na’e kau kiai ‘a William Clive Edwards, Dr. ‘Ana Taufe’ulungaki, Dr. Viliami Uasike Latu, Fe’ao Vakatā, Sione Sangster Saulala mo Samiu Kuita Vaipulu.
Ko e tohi ‘a Solomone Palu ‘o tukuaki’i ‘a e Kau Memipa ‘o e Kapineti ‘oku nau ngāue hala’aki honau mafai pea nau toe ngauehala’aki ‘a e pa’anga ‘a e fonua ka na'e 'ikai malava ke fakamo'oni 'eni 'e he fa'ahi 'a e kau Faka'iloa 'i he hopo ko'eni. Na’e fakalea foki ‘a e tohi ni ‘i he founga ta'eufi mo ‘ikai fakamatāpule pea na’e tupu ai hono fakahoko ‘a e fakatonutonu ko’eni.
Na’e loea ‘aki foki ‘e he kau Talataaki ‘a William Clive Edwards Sr. pea na’e fakafofonga’i ‘e Samuela ‘Akilisi Pohiva ‘a Solomone Palu mo e tafa’aki ‘a e kau Faka’iloa.
‘Oku mahino foki koe tu’utu’uni ko’eni ‘a e Fakamaau’angaTangi ‘i he pongipongi ‘o e ‘aho ni ‘oku 'oku kei tu'uma'u pea 'a e mo'ua 'i he Fakamaau'anga Polisi tanaki atu kiai mo ha ngaahi totongi 'i he Fakamaau'anga Lahi (Supreme Court) hange koia 'oku 'oatu 'i 'olunga pea 'e toe tanaki atu kiai mo e fakamole ‘i he tangi ko'eni ‘a ia ‘e hiki hake ai pe ‘a mo’ua ‘o e kau faka’iloa ki ha fika ‘oku toe lahi ange 'o fakafuofua ki he pa'anga 'e 250,000.00 (kuata miliona) pe ofi kiai pe lahi hake ai.
Ko e Fakamaau'anga faka'osi pe 'eni ke fai kiai ha tangi 'i he keisi ko'eni pea ko'ene tu'u 'i he taimi ni kuo pau leva ke fakahoko hono totongi 'o e mo'ua pea ka 'ikai ko e fakatautuki 'a e koloa 'a e kau Faka'iloa.
Na’e fakafofonga’i foki ‘a e tafa’aki ‘a e Talatalaaki 'i he hopo Tangi ko’eni ‘e William Edwards Jr. pea Siosifa Tu'utafaiva ma'a e kau Faka'iloa.
34 comments
-
Hahaha, masi'i Fakalalafu, 'oku malie ange ho'o faka'ai'aii 'au 'i hono lau e tohi 'a MOKO. 'Oku kei taafulu'i mai pe 'e ia au 'o hange ha'aku gradpa. Fakamanatu atu kiamoutolu 'oku toto ma'olungaa, ke tomu'a folo taimi tonu e fo'i'akau pea toki faitohi, telia na'a 'oho lahi atu e stroke 'o ma'u koe. .
-
MĀLIE TAMA FIE'ILO...Na'e 'uluaki fai mai 'e koe ho'o akonaki'i kimautolu kemau 'ofeina'i ho'o mou kau valé. Ko ho'o tauhelemai ke mau lau atu, pea ko kimautolu eni ia 'oku "fakasesele" e?
1. Ko ho'o kākā ke 'asi faka'ofa ho'o mou kau valé, pea ke mau fakalongolongo 'oua 'e lau kovi atu. 'Ikai, ko kimoutolu 'oku fakasesele 'i he laukovi'i e kakai, mo e loi kuo hulu hono fai.
2. Tapu 'aupito ia Fie'ilo...'oku ke firma'u ke "ifo e laukongá" 'i ho'o fanga ki'i 'oho-saliote-maumau maí? 'Oku faka-matalili he 'oku 'ikai 'omai ho hingoa totonú, pea 'oku ke māa'i 'a e hingoa na'e 'oatu 'e ho'o ongomātu'á. 'Oku ke toitoi mai 'i he loi mo e kākā 'a 'Akilsi mo e kau Temó. Kohai ho hingoa totonú tangata?
3. Ke tuku e lau akó, he 'oku fakasi'isi'i ho'o mou tu'uaki'i mai 'i he Kele'á mo 'Akilisi 'a e leleiange 'a e ngāue 'a e kau ta'e akó, ta'e ma'u mata'itohi 'o hangē ko Piveni mo Siaosi? 'E 'ikai tuku hono tu'uaki'iatu 'a e mahu'inga 'o e akó ki he maheni ngāué. 'Oku 'ikai keu tu'uaki'i ko hoku poto pe 'o 'oku, ka ko e ma'u 'i he feinga ki he fakapotopotó mo e fakalakalaká.
4. Koehā e "isiu" 'oku tau lau ki ai? 'Ikai ko e mo'ua pa'anga lau-kilu 'i he vale ngangau 'ata'atā loá pe? Ko e ngutu-laú ia.
5. 'Oku ke mio'i holo 'a e felāfoakí ke faka-tonuhia'i ho'o mou kau Temo kākā , loi, mo e taki hala'i 'o e kakaí: $249,000. -
Ko Moko foki koe to'a ia mei he Kolotau ko Hule pea na'e kehe pe foki 'enau founga tau 'anautolu. Ko e 'ikai pe ha toe meesi ia pea anga'i fita'a foki. 'Oku totonu leva ke toe ui e Tautahi he'ilo na'a 'asi mai ha meesi.
-
Masi'i MOKO, 'i he mala'e tauu, ko 'ete fana'i pe hoto filii 'o tau lelei he mafuu ko 'ene mate ia. Koe toe hifihifi ai e alangaa ke 'uma'aki kuo matee? Kuo 'osi tautea'i 'e he Fakamaau'anga 'a Solomone koe lau'ikovi, pea tuku aa ke si'i 'alu 'o feinga'i ke totongi hono mo'ua. Kake fakamokomoko aa 'o kuikui kau fai ha'o lotu ee. 'EMENI.
-
Ko au teu mate au he kata...he ngaue 'a Fie'ilo. ...
-
Mou manatui foki ko honau Sisu a Akilisi pea nae pehee ekinautolu e fakahaofi kinautolu e honau otuaa.
Pea ke kataki fieilo ikai ha taha ia e mole taimi hano fakamatala ha loi he nepituno he taumani ku mau haate seniti ai. Koe Kelea oku nau fau e loi o fakatau o mau ai enau moui mo honau ngaahi famili. -
MOKOFISI, 'oku 'ikai keu puke faka'atamai, pea 'oku 'ikai keke fakasesele. Kake tohitohi lelei pe MOKO ke ifo 'etau lauu, he 'oku tau 'atamai kehekehe pe. Pea tuku aa e fa'a tafuluu moe lau ako kae tohi mai he 'isiu, mo tauhi pe melino hotau palepale tangata'eiki. Malo.
-
Ko e anga pe foki 'etau ongo'i hange koe ongo'i 'e fie'ilo e kau faka'iloa ka 'oku tau tui kotoa ko e ako ma'olunga 'eni ki he kau me'a ni tautautefiot kia Solomone Palu mo 'ene ngaahi tohi faka palofita he kele'a.
-
FIE'ILO...'OKU KE PUKE FAKA-'ATAMAI? 'Oku 'ikai kemau fakasesele 'o hangē ko e kau faitohi, mo e kau 'ētita 'i he Kele'á e!
1. 'Oku hala 'atā ha'a mau ongo'i 'ofeina atu ki he kau vale ngangau ko 'ena. Ko e ō 'o faitohi lohiaki'i e kakai, pea 'ikai 'ilo 'e he 'ētitá mo e faipulusi honau fatongia mo honau ngata'angá.
2. 'Oua teke akonaki mai koe kiate kimautolu. 'Oku mau 'osi 'ilo 'a e lao tau'atāina 'o e mītiá. Na'e mole 'a e fo'i niumotu'u homau kāingá ke ako'i kimautolu, pea 'oku 'ikai ke kemau loi 'i he mītiá.
3. Ko e ola ena 'a e pōlepole'aki 'a e ta'e akó mo e ako mutukū, ko e ava honau ngutú 'i he me'a loi mo e kākā, pea poupou'i 'e he kau 'ëtita mo e faipulusi ta'e akó. -
'Oku tau ongo'i kotoa pe fu'u mo'ua ko 'eni, he 'oku fu'u lahi fau ke totongi 'e he kau faka'iloa tautefito kia Solomone Palu. Kaikehe koe anga ia 'o e mo'ui, he 'oku tau faitohi kotoa pe he media & facebook pea maloo pe 'etau hao 'atautolu. Toe tokanga ange pe kau faitohi, mo e kau 'Etita ki he ngaahi tohi fefeka mo ta'eufii, he koe lavea 'a e taha faitohi, 'e 'ongo'i kotoa 'e he toenga e famili. Pea mahalo koe mamahi tatau pe ne si'i ma'u 'e he kau mamahii mo honau ngaahi famili, kae fakatauange ki he 'Otua kene 'oatu ha fakanonga ki he 'Etita moe kau ngaue 'a e Kele'a mo koe Saimone. 'Amusia moutolu kau mamahi, pea mou 'ofa 'o taki $100 atu ma'a Solomone, he kapau na'e 'ikai a Solomone he'ikai ma'u ha'o $10,000 hee Fe'ao Vakata ee!!!.