'Ikai tali tangi 'a Mateni, Laucala Tapueluelu, Solomone Palu mo e Kele’a: Ofi he kuata miliona e mo'ua Featured
Nuku’alofa, 5 Sepitema, 2016. Kuo ikai tali ‘e he Fakamaau'anga Tangi (Court of Appeal) 'a e tangi 'a e kau Faka'iloa Solomone Palu, Mateni Tapueluelu (‘Etita), Laucala Tapueluelu (Faipulusi) mo e Nusipepa Kele’a 'i he pongopongi 'o e aho ni.
Ko e tangi foki ‘eni fekau’aki mo e tu’utu’uni ‘a e Fakamaau Polisi ko Paula Tatafu ‘i he Fakamaau’anga Polisi ‘i he ta’u 2013 ke mo’ua ‘a e kau faka’iloa pea totongi mo e maumau ki he laui’i kovi’i mo hono takihala’i ‘a e kakai ‘i ha tohi ki he ‘Etita ‘a Solomone Palu na’e pulusi ‘e he Nusiepa Kele’a ‘i he ta’u 2013.
Na'e tangi foki 'a e kau Faka'iloa 'o fakahoko 'i Me 'o e ta'u ni ki he Fakamaau'anga Lahi pea tu'utu'uni ai 'e Fakamaau Lahi Micheal Scott 'i ha tala tu'utu'uni ‘i he Fakamaau’anga Lahi ‘i he 'aho 6 'o Me 2016 'e 'ikai tali 'a e tangi ko'eni ko e 'ikai ha makatu'unga lelei pea tu'uma'u 'a e tautea 'a e Fakamaau'anga Polisi pea tanaki atu kiai mo e fakamole 'a e Talatalaaki 'i he Fakamaau'anga Lahi.
Ko e tu'utu'uni 'eni 'a e Fakamaau'anga Tangi ke tamate'i 'a e tangi ko'eni hili hano fokotu'u atu mei he Loea 'a e Kau Faka'iloa Siosifa Tu'utafaiva ke fakafoki pea tamate'i 'a e tangi ko'eni koe 'ikai ha makatu'unga ke fakahoko 'aki ha tangi.
Na’e ‘eke foki ‘e he kau Talatalaaki ‘e toko 7 ‘a ia ko e kau memipa ‘eni ‘o e Kapineti ‘i he Pule’anga ‘o Tu’ivakanō ‘a e taki pa’anga ‘e $10,000 ki he kau faka’iloa. Ko e ngata’anga pe foki ‘eni ‘o e tautea ‘e foaki he mafai ‘o e Fakamaau’anga Polisi pea na’e tali ‘a e ‘eke ko’eni ‘i he Fakamaau’anga Polisi ‘i Siulai 2013.
Na'e pau ai ke tu'utu'uni ke totongi 'a e maumau tukukehe ange ‘a e ngaahi totongi makehe mo e ngaahi fakamole ‘a ia na'e tananaki ‘o a’u hono fakafuofua ki he pa’anga ‘e $249,442 (Matangitonga, 14 Sune 2013).
Ko e tohi foki ‘eni ‘a Solomone Palu ki he ‘Etita ‘o tukuhifo mo laui'ikovi'i ‘a e Palēmia ‘o e ‘aho koia Lord Tu’ivakanō mo e Kau Minisitā ‘e toko 6 ‘a ia na’e kau kiai ‘a William Clive Edwards, Dr. ‘Ana Taufe’ulungaki, Dr. Viliami Uasike Latu, Fe’ao Vakatā, Sione Sangster Saulala mo Samiu Kuita Vaipulu.
Ko e tohi ‘a Solomone Palu ‘o tukuaki’i ‘a e Kau Memipa ‘o e Kapineti ‘oku nau ngāue hala’aki honau mafai pea nau toe ngauehala’aki ‘a e pa’anga ‘a e fonua ka na'e 'ikai malava ke fakamo'oni 'eni 'e he fa'ahi 'a e kau Faka'iloa 'i he hopo ko'eni. Na’e fakalea foki ‘a e tohi ni ‘i he founga ta'eufi mo ‘ikai fakamatāpule pea na’e tupu ai hono fakahoko ‘a e fakatonutonu ko’eni.
Na’e loea ‘aki foki ‘e he kau Talataaki ‘a William Clive Edwards Sr. pea na’e fakafofonga’i ‘e Samuela ‘Akilisi Pohiva ‘a Solomone Palu mo e tafa’aki ‘a e kau Faka’iloa.
‘Oku mahino foki koe tu’utu’uni ko’eni ‘a e Fakamaau’angaTangi ‘i he pongipongi ‘o e ‘aho ni ‘oku 'oku kei tu'uma'u pea 'a e mo'ua 'i he Fakamaau'anga Polisi tanaki atu kiai mo ha ngaahi totongi 'i he Fakamaau'anga Lahi (Supreme Court) hange koia 'oku 'oatu 'i 'olunga pea 'e toe tanaki atu kiai mo e fakamole ‘i he tangi ko'eni ‘a ia ‘e hiki hake ai pe ‘a mo’ua ‘o e kau faka’iloa ki ha fika ‘oku toe lahi ange 'o fakafuofua ki he pa'anga 'e 250,000.00 (kuata miliona) pe ofi kiai pe lahi hake ai.
Ko e Fakamaau'anga faka'osi pe 'eni ke fai kiai ha tangi 'i he keisi ko'eni pea ko'ene tu'u 'i he taimi ni kuo pau leva ke fakahoko hono totongi 'o e mo'ua pea ka 'ikai ko e fakatautuki 'a e koloa 'a e kau Faka'iloa.
Na’e fakafofonga’i foki ‘a e tafa’aki ‘a e Talatalaaki 'i he hopo Tangi ko’eni ‘e William Edwards Jr. pea Siosifa Tu'utafaiva ma'a e kau Faka'iloa.
34 comments
-
Fakalalafu kataki 'oua tali ke hu ki mala'e, 'oku lava pe ia 'i tu'a kaikehe pe ke haofaki 'etau kau laukonga 'oe Nepituno mo 'etau talanga. 'Ikai toe ha me'a hono fkmaau'i 'e Moko pea kuo tau ilifia he comment na'a hanga mai 'o fai hotau fktonutonu, mahalo 'oku ikai hano faingamalie ke tafulu mo faiako i honau 'api kuo ha'u ai ia 'o tenge pehe'i kitautolu. Tauange ke ki'i ma'u 'e Moko ha nonga pea tuku mai hatau faingamalie ke 'ai ha'atau ki'i lau he kuone katoi 'eia e ki'i talanga kotoa pea kuo 'ikai toe fie hu mai ha taha ia kihe talanga 'ae Nepituno. Sai tau 'ilo, sai tau ako mei ai.
-
mo mokomoko pe Fakalalafu mo fieilo kapau oku kei moui homo tangataeiki pea ne mau ha fakaapaapa meiatekimoua pea ko li atu ha kii fakaapaapa tatau ka Mokofisi sio atu ki hono tau mo kataki pe ka koe anga pe oe tokoni
-
Kapau koha 'akapulu 'eni 'oku ou fakapapau atu kuo fuoloa 'eku uaea'i 'a MOKO ke 'ave ki tu'a moe va'inga sio ki tu'a. 'Ioooo.....
-
Masi'i Moko, 'OHO tokotaha pe koe, 'ikai kemau fie 'oho mautolu ia, malo.
-
MĀLIE ONGO LEKA...KUO MO 'OHO TOKOUA MAI E?
'Ikai lava'i tahataha, pea kuo mo 'oho tokoua mai 'o 'ai ho'o mo fakamuna 'akapulu.
Koehā? Kuo maha ho mo ki'i 'atamaí faka-taautahá, pea kuo mo 'oho tokoua mai?
Sai leva, kohai 'e 'uluaki 'ohomaí? He ko e 'uluaki maté ia, pea 'e toki hao 'o lele 'a e fika uá. -
Masi'i Fakalalafu 'oku ke mo'oni. 'Oku mahu'inga ke 'ilo 'e he to'a mei Hule, 'oku tau'ataina pe ia ke tohi 'o lau mo kape kia Solomone & Kele'a, 'okapau 'oku ne fiema'u, he 'oku 'ikai ta'ofi ia 'e ha taha. Kae 'oua 'e toe hanga mai ia 'o tafulu'i kitautolu he 'ikai tatau 'etau tohi mo 'ene fakakaukau. Kae 'oua 'e yellow card he'e 'osi pe miniti 10 ia kuo toe tohi mai. Nau fakakaukau au ki he red card, ka tene tafulu'i 'e ia e Fakamaau ('Etita). Kae tuku pe aa ke tohi mai kemou lau, kau lau 'eau ho'omou 'uu tohii.
-
FAKALALAFU...'Oku ke kau atu mo koe he talatō fakataha mo FIE'ILO...'Oku mo fie hopomai ki he mala'e 'o e kau faitohi ka 'oku mamaha ho'o mo ki'i kato 'oa fakakaukaú,.."If you can't take the heat, get out of the kitchen." Mavahe koe he 'oku tokolahiange 'a e kau laukonga 'oku 'ikai kenau ilifia he talimai 'a e tipeití.
1) Koehā teke ilifia ai he talimai 'a e tipeiti fefeka 'oku fai atú. Mahino mai kuo maha ho'o mo ki'i 'oa fakakaukaú e? 'Oku ifo e laukonga 'a e kakaí 'i he tali mālie mai 'o e felāfoaki, ka 'oku 'ikai ko e talatō. 'Oku 'ikai fai ia ki ho'o mo talatō mo e hanu 'i he 'osi ho'o mo ki'i 'oa fakakaukaú.
2) 'Oku ke 'ilo ko'a e Lao 'o e pulusi Website? #1: 'Oua fai ha kapekape; 'oua e fai ha lea ta'e fe'unga; 'oua fai ha kape'i (personal attacks); 'oua e loi mo e kākā, etc.
3) Lao #2, ko e lahi 'a e ngaahi tipeiti fefeká, ko e lahi ia 'a e fokimai 'a e kau laukongá 'o "click" 'i he Nepitunó, pea nau lau 'i he "topic"; ko e me'afua ia 'o e manakoa 'o ha Website.
4) Lao #3, ka 'oku 'ikai teke fie lau 'eku fa'utohí, pea 'oua teke lau. 'Oku tokolahi e kau laukonga ia 'oku nau foki mai ki he Nepitunó ke lau 'a e kau fa'utohi mālie. Ka 'oku 'ikai ko 'enau faka'ofa'ia 'i ho'o mo talatō. -
'Oku ki'i fakakina tama e tafulu 'a Mokofisi pea ke kataki pe Mokofisi ka kuo mau fie komeni he ngaahi ongoongo he paenga ni ka 'oku mau ilifia na'a ke tafulu'i kimautolu. 'Ai e kataki ke hange ha tangai suka kae ifo 'etau felafoaki he 'oku fakalata 'a e ngaahi ongoongo 'oku laku mai 'e he Nepituno pea ka 'ikai pea kole atu ki he Nepituno ke ki'i yellow card 'a Moko kae 'oua leva kuo loto lelei. 'Ofa atu kau tama....'ioooo...
-
FIE'ILO...MAHINO E MAHA HO'O KI'I 'OA E?...KUO KE TAUFĀ NOA'IA HOLO MO E KAPE MAI E?
'Oku ke māa'i ho hingoa na'e foaki atu 'e ho'o ongo-mātu'á?
Fakakaukau ki ai. Ko e to'a koe 'i he mala'e fa'utohí? Pea 'omai ho hingoa totonú, 'oku sai ketau 'ilo ki ai, pea tasilosilo mai ki tu'a ho'o founga fokotu'utu'u ki he ha'ofangá ni. 'Oua e tau toitoi mai.
'Oku 'ikai ke u toka'i 'e au ho'o kape mai, 'o kapau 'oku faka-'aonga'i ho hingoa totonú, teu toka'iatu koe. Mahino mai ko e kamata pakupaku ia ho 'atamaí 'i ho'o kape maí (personal attack). -
'Oua temou hoha'a, NA'A 'ITA EE KELE'AA 'O TUKU LOI KAE MELINO 'A TONGA NI. .... 'iooooo 'uha mo'oni hifo