'Ikai mo'oni fakamatala 'a Mele 'Amanaki ^Featured

Ko hono ngaue’aki ‘e Mele Amanaki ‘a e ‘isiu mahu’inga ko ‘eni, mo ‘ene kemipeini fakamanamana fakailifia ‘o ha tukungaue, ‘oku ‘ikai tokoni ia ki he tukupa ‘a e Pule’anga ke taliui ki he kakai totongi tukuhau ‘o e fonua. Ko hono mo’oni, ‘oku fiema’u ‘e Mele ‘Amanaki ia ke toe hiki peseti ‘e 9 (9%) ‘a e vahenga (tanaki eni ki he peseti ‘e 5 (5%) na’e ‘osi foaki ‘i Tisema 2015) ‘a e tokotaha ngaue fakapule’anga takitaha kimu’a pea ne toki tali ‘a e fokotu’utu’u fa’unga vahenga fo’ou.

Ko e fakamole ki he toe peseti ‘e 9 (9%) ko ‘eni ‘oku fakafuofua ki he $12.3 miliona pea ‘e toe hilifaki pe mo ia ki he kakai totongi tukuhau. Ko e fetalanoa’aki ko ia ‘a e Komisoni ki he Kau Ngaue Fakapule’anga, Ma’u Mafai Vahenga mo e ngaahi Potungaue ‘a e Pule’anga, ‘a ia na’e tu’utu’uni ‘e he Kapineti, kuo lava kakato ‘a e ngaue ki ai.

‘I he Tu’utu’uni Kapineti fika 497 ‘o e 13 Me 2016, ‘a e Hou’eiki Minisita ‘o e Kapineti, na’e tali ai e Tu’utu’uni aofangatuku ki he ngaahi tu’utu’uni ‘a e Kapineti fekau’aki mo e ngaahi Lipooti ki he Vahenga, pea na’e tali leva ‘a e ngaahi fokotu’u ko’ eni:

1. Ko e Annex 1 na’e fokotu’u mai ‘e he Public Service Association fakataha pea mo e fokotu’u na’e tali ‘e he Kapineti ‘i he Tu’utu’uni Kapineti fika 419 ‘o e 27 ‘Epeleli 2016, ke tamate’i pea fetongi’aki ia ‘a e Annex 1A, ‘a ia ‘oku fakapipikiki he fokotu’u ko ’eni.

2. Ko e Palakalafi C, Palakalafi si’i 1.1, na’e fokotu’u mai ‘e he Public Service Association fakataha mo e fokotu’utu’u pea na’e tali ‘i he Tu’utu’uni Kapineti fika 419 ‘o e 27 ‘Epeleli ke tamate’i pea fetongi’aki ‘eni:

“Ke tali ‘a e Lipooti Hono Ua ki he Vahenga pea ke kamata mei he 1 Siulai 2016, kae makatu’unga mei hano fakapapau’i mei he Public Service Commission ko e Performance Management System ‘e malava ke ngaue’aki ‘e he ngaahi Potungaue Lahi he ‘aho tatau, pea ko e ngaahi Potungaue koia ‘e ‘ikai ke nau lava ‘o ngaue’aki he ‘aho ko’eni, ke nau lava ‘o ngaue’aki he ‘aho1 Sepitema 2016.”

Na’e toe fakatokanga’i foki ‘e he Kapineti he’ene fakataha he ‘aho 10 Sune 2016, ‘a e ngaahi me’a ko ‘eni:

Ko e lipooti ngaue ko ia mei he Public Service Commission mo e Ma’u Mafai Vahenga, fekau’aki mo e tu’unga ‘o hono fakahoko ‘o e ngaahi talanoa mo e ngaahi Potungaue pea mo e fokotu’utu’u ‘a e ngaahi lipooti ki he vahenga pea mo e mateuteu ‘a e Performance Management System ke ngaue’aki.

‘Oku lelei pe ‘a e teuteu ‘a e ngaahi Potungaue ki hono ngaue’aki ‘o e Performance Management System ‘i he ‘aho 1 Siulai pea ko e ngaue ko eni ‘oku fiema’u ke poupou ki ai pea ke fakamahu’inga’i ‘e he kau Pule Ngaue ‘o e ngaahi Potungaue pea mo e kau takingaue.

Ko e lipooti fakaikiiki ‘o e ola ‘o e talanoa mo e ngaahi Potungaue ‘a e Pule’anga ke fakahu ia ki he Kapineti. Na’e fakahu ‘e he Public Service Commission pea mo e Ma’u Mafai Vahenga ki he Kapineti ‘a e ngaahi lipooti ngaue fakamahina ki ‘Epeleli mo Me pea ‘oku faka’osi’osi ‘a e lipooti ki Sune ke fakahu ki he Kapineti hoko mai.

Ko e ‘elito ‘o e fakamatala ‘a Mele ‘Amanaki ‘o pehe na’e toki ‘ilo pe ‘e he Ma’u Mafai Vahenga ‘oku “fehalaaki ‘enau ngaue” mei he ngaahi launga ‘a e kau ngaue ‘oku ‘ikai mo’oni pea ‘oku fakamatala taki hala.

Ko hono mo’oni, ko e tokolahi taha ‘o e ngaahi launga na’e fakahu mai mei he kau ngaue fakapule’anga (fekau’aki eni mo e Lipooti ‘a e Ma’u Mafai Vahenga Sepitema 2015) ‘oku nau launga mai ‘oku si’isi’i ‘enau vahenga ki he ngaue ‘oku nau fakahoko, pe ko e ngaahi fakamatala fatongia ki honau tu’unga takitaha (‘a ia na’e ‘uluaki fakahu mai mei he‘enau ngaahi Potungaue ‘i he 2015) na’e hala pe ‘oku totonu ke fakalelei’i.

Na’e tali lelei eni ‘e he Ma’u Mafai Vahenga, pea na’e toe faka’ataa ke fakalelei’i ‘e he ngaahi Potungaue ‘a e ngaahi fakamatala fatongia ‘o e ni’ihi launga ke toe fai ha hano vakai’i. Ko e katoa ‘o ngaahi fakamatala fatongia ko ‘eni na’e fakalelei’I mai, kuo lava lelei ‘a hono toe vakai’i, fakapapau’i ‘oku totonu, pea toe ngaue’aki ‘a e me’afua ngaue fakavaha’apule’anga fakamamani lahi (Hay Group).

Ko e ngaahi ola kotoa ‘o e fetalanoa’aki koia ‘a e Komisoni ki he Kau Ngaue Fakapule’anga, Ma’u Mafai Vahenga mo e ngaahi Potungaue ‘a e Pule’anga (‘o kau ai ‘a e ola ‘o e ngaue fekau’aki mo e kau ngaue ne fakalelei’i ‘enau fakamatala fatongia) ‘oku fakahu atu ia ‘i he ‘aho ni, ‘aho 30 Sune 2016 ki he Poate ‘o e Komisoni ki he Kau Ngaue Fakapule’anga, pea mei ai ki he Kapineti.

Ko e ngaahi ola ni, ‘e ngaue’aki ia ke toe paaki (update) ‘a e ngaahi fokotu’u vahenga ‘i he Lipooti ‘a e Ma’u Mafai Vahenga Sepitema 2015, ‘a ia ne ‘osi tali mo tu’utu’uni ki ai ‘a e Kapineti. Na’e fiema’u foki ‘e Mele ‘Amanaki ke ‘uluaki fokiange ‘a e Komisoni ki he Kau Ngaue Fakapule’anga mo e Ma’u Mafai Vahenga ‘o talanoa tahataha mo ‘ene kau memipa na’e fakahu mai ‘enau launga, kae toki fakahu ‘a e ola ki he Kapineti.

‘I he taimi tatau na’e ‘ikai loto ‘a Mele ‘Amanaki ke fakaha mai ‘a e kau memipa ni. ‘I he taimi tatau, ko e konga lahi ‘o e kau ngaue fakapule’anga, ‘oku ‘IKAI ke nau memipa ‘i he PSA.

‘E kei hokohoko atu pe ‘e he Ma’u Mafai Vahenga ‘a e poupou ki he Pule’anga mo e Komisoni ‘o Kau Ngaue Fakapule’anga ke muimui ki he fiema’u ‘a e Lao ki he Kau Ngaue Fakapule’anga 2010. ‘Oku tala hangatonu mai ‘e he lao ko e hiki vahenga kuopau ke ‘alu fakataha taha mo e fakahoko lelei ‘o e fatongia (performance), ‘a ia ko e sevesi ki he kakai ‘o e fonua. Ko e fokotu’utu’u fa’unga vahenga fo’ou ‘oku lolotonga fakahoko, ko e makatu’unga lelei ia ki he ‘unu ko ‘eni ke muimui ki he lao.

Kuo lava foki mo e ‘a e ngaue ‘a e Komisoni ki he Kau Ngaue Fakapule’anga mo e ngaahi Potungaue ‘a e Pule’anga ke fokotu’u mo ‘enau me’afua ki he tu’unga faifatongia (performance management system) ke fakapapau’i ko ‘ene a’u ki he 2017, ko e hiki ‘o e vahenga ‘o e tokotaha ngaue fakapule’anga ‘e makatu’unga ia ‘i he fakahokolelei ‘o e fatongia mo e sevesi ki he kakai ‘o e fonua.

Ki ha toe fakamatala, kataki fetu’utaki ki he ‘Ofisi ‘o e Ma’u Mafai Vāhenga ‘i he telefoni 28703 pe ko e fetu’utaki ki he ‘imeili: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Kau Memipa ‘o e Ma’u Mafai Vāhenga:
1. Mrs. Siosi C. Mafi (Sea)
2. Mr. Posesi Bloomfield (Tokoni Sea)
3. Mrs. Meleseini Lomu
4. Dr. Taniela Fusimalohi
5. Dr. Pita Taufatofua

-Ma'u Mafai Vahenga