Na’e totongi ‘e he Pule’anga $200,000 ki he loea muli ke faka’ilo pe Pule’anga ^Featured

Ko e me’a malie ia ‘i he vakai ‘a e Kolomu Filihi ‘a e tu’unga ma’ulalo mo ta’e’amanekina kuo a’u kiai ‘a e politiki mo e faihala ‘i he fonua pea ko e lesoni ia ‘oku tau faka’amu ke ‘oua ‘e toe hoko.

‘Oku taimi ke fai pe hano fakatonutonu ‘eni he ‘oku ‘ikai ngata ‘i he’ene tuku mai ‘a e ‘ata ‘oku ‘ikai lelei ki he fonua ka ‘oku fu’u ta’efe’unga ‘eni ke hoko ‘i ha kuonga kuo mei tuli hotau telinga (hufanga he fakatapu) hono malanga'i e Temokalati mo e 'Ata ki Tu'a pehe ki he 'Ofa 'i he Masiva.

Na’e faka’ilo foki ‘e ‘Akilisi Pohiva mo Mele ‘Amanaki fakataautaha (private prosecution) ‘a e Pule’anga mo e Tongasat ‘i he ta’u 2014 pea koe malie he na’e hoko pe ‘a ‘Akilisi Pohiva ki he lakanga Palemia ‘i he ta’u 2015 pea na'a ne fakahoko 'a e tu'utu'uni na'e 'ikai ngata 'i he'ene ta'efe'unga ka na'e fakaofo foki.

Na’a e ne tu’utu’uni ke totongi ‘e he Pule’anga ‘a e pa’anga ‘e $200,000 mei he pa’anga tukuhau ‘a e kakai ki he’ene loea koe tangata Nu’usila ko Rodney Harrison.

‘I hono fakalea mahino ko hono totongi pe 'eni ‘e he Pule’anga ‘a e loea ke faka’ilo ‘aki ‘a e Pule’anga.

Ko Tonga pe mahalo ‘i he kuonga ni ‘oku hoko ai ‘a e fa’ahinga faihala mata’a’aa pehe ni pea neongo kuo pekia ‘a ‘Akilisi Pohiva ka ‘oku tui ‘a e Kolomu Filihi ‘oku totonu pe mo taau ke fakahoko hano fakatonutonu pea ke ‘eke ki hono famili mo kinautolu ‘oku nau fekau’aki mo e me’a ni ke totongi fakafoki ‘a e pa’anga tukuhau ‘a e kakai.

Ko e lesoni 'eni ketau ako mei ai pea 'oku ‘ikai tetau ‘amanaki ‘e hoko atu ha feinga ‘a kinautolu ‘oku ‘i ai ‘a e mafai he ngaahi ‘aho ni pe koe kaha'u ka ‘oku ‘i ai ‘enau ngaahi hopo kenau fou he hala tatau he ‘oku matu’aki hala he tafa’aki kotoa.

Neongo na’e ‘ohake ‘a e kaveinga ko’eni ki mu’a atu pe ‘e he Kolomu ni ka na’e faka’ikai’i mamafa ‘eni 'i he 'aho koia pea 'oku mo'oni ai e lea Tonga "Lilolilo kae Kio".

'I he ‘aho ni ‘oku ma’u ‘e he Kolomu Filihi ‘a e fakamatala falala’anga mo e tatau fekau’aki mo e totongi hala mo fakavalevale na’e fakahoko ko’eni pea ‘oku tui ‘a e Kolomu ni ‘oku kei taimi pe ke fai ha ngaue kiai.

'Oku mole ke mama'o koha langa'i mamahi 'eni ka 'oku lolotonga tali hopo 'a e ni'ihi hotau kau taki ko hono tukuaki'i ki he ngaahi faihala na'e hoko 'i he kuohili.

'I he filihi aofangatuku 'a e Kolomu ni 'oku mahu'inga ke tau muimui ki he ngaahi me'a 'oku tau talaki mo kouna e kakai kenau tui kiai pea tau ngaue fakatatau mo e lao.