Logo
Print this page

‘Oku ‘ikai ha Potungāue ko e Potungāue Takimamata: Tuku aa e Takihala'i e Kakai Featured

‘Oku ‘ikai ha Potungāue ko e Potungāue Takimamata: Tuku aa e Takihala'i e Kakai

Nuku’alofa, 12 Sanuali 2015. Ko e kaveinga mahu’inga ‘eni ‘oku mahu’inga ke ‘ilo ki ai ‘a e kakai ‘o e fonua ‘a e mavahe ko’eni ‘a e Takimamata mei he Potungāue Fefakatau’aki, Takimamata mo e Ngaahi Ngāue ‘a e Kakai ‘i he konga ki mu’a ‘o e 2015.

Ko e fo’i mavahe ko’eni na’e makatu’unga ‘i he pole ‘a e Minisitā ki he Potungāue ‘o e Ngaahi Ngāue Lalahi ‘Etuate Lavulavu ki he Palēmia ke to’oange ‘a e Takimamata kiate ia tokua he ko hono mala’e mo hono mamana. Ko e pango foki he na’e fakahoko hono fakatekiteki ‘o e Minisitā ko’eni ‘aki ‘a e Takimamata ka e ‘ikai tomu’a fakahoko ‘a e me’a fakalao ia na’e totonu ke fakahoko.

‘Oku ‘ikai foki ke fo’ou ‘eni ia ki he founga ngāue ‘a e Pule’anga ‘o e ‘aho ni ‘a e tukufakatafa’aki ‘a e Lao kae lele fakapo’uli ‘a e ngāue. ‘I he taimi tatau ‘oku matu’utamaki ‘i he’ene a’u mai ki he ‘aho ni he ‘oku fepaki lahi ia mo e ngaahi tu’utu’uni kuo ‘osi fakahoko kimu’a ‘e he Palēmia.

‘Oku mahino mei heni ‘a e matavaivai hono fale’i ‘o e Palēmia he ‘oku toe kafo pe ‘i he funga ‘o ene ngaahi fai tu’utu’uni. Ko ‘ene tu’u foki he ‘aho ni ‘oku ‘ikai ha Potungāue ia ‘i he Pule’anga ko e Potungāue Takimamata he ‘oku te’eki fakalao’i ia pe ‘i ai ha Lao Fakaangaanga kuo fakahū ki he Fale Alea pea paasi ‘o Fakamo’oni Huafa kiai ‘a ‘Ene ‘Afio ke fakalao’i kuo hoko ‘a e Takimamata ‘o tu’u tau’atāina ‘iate ia ko e Potungāue makehe pea ‘i ai mo hano patiseti.

Ko e me’a ‘oku mahino ‘i he Lao lolotonga ko e Takimamata koe konga ia ‘o e Potungāue ki he Fefakatau’aki, Takimamata mo e Ngaahi Ngāue ‘a e Kakai (Ministry of Commerce, Tourism and Labour) pea ‘oku te’eki fakalao’i ke mavahe.

‘Oku malie he na’e tu’utu’uni foki ‘a e Palēmia ‘i he ‘aho 27 ‘o Novema 2015 ke to’o ‘a e Potungāue ‘o e Ngaahi Ngāue Lalahi meia ‘Etuate Lavulavu koe konga ia hono tautea hili hono faka’ilo faka-Fale Alea kae nofo taha pe ki he Potungāue Takimamata. ‘Oku fakaleleloto he ko e Potungāue Takimamata na’e tu’utu’uni ke nofo taha kiai ‘a e Minisitā ‘oku ‘ikai ke ‘i ai ha Potungaue pehe ia he Pule’anga Tonga.

Kuo ma’u foki mo e fakamatala falala’anga hange koia kuo ‘osi ‘oatu ‘e he Nepituno ki mu’a ‘oku ‘i ai ‘a e tu’utu’uni ke toe foki pe ‘a Lavulavu ki he Minisitā ki he Potungāue ‘o e Ngaahi Ngāue Lalahi he ‘oku fu’u ngalivale ‘a e tu’unga fakalao ‘o e tu’utu’uni ‘a e Palēmia.

Ko e lēsoni malie ‘oku ‘ohake ‘e he kaveinga ko’eni ‘a ia ‘oku ne hulu’i mai ‘a e tu’unga taukei mo e founga ‘oku fakalele ‘aki ‘a e Pule’anga. ‘Oku toe fehu’ia foki mo e tu’unga ‘oku fakahoko’aki hono fale’i ‘o e Palēmia. ‘Oku mahino foki na’e ‘ikai kumi fale’i ‘a e Palēmia ki e ‘Ateni Seniale hangē ko e anga maheni kimu’a pea fakahoko ‘a e ngaahi ‘aliaki ko’eni.
Kuo kamata foki ke ho’ata mai ‘a hono tukulalo’i ‘e he ngaahi fonua kaungā’api ‘o e Pasifiki ‘a e founga ‘oku fakalele ‘aki ‘a e fonua ‘a ia ko e me’a na’e ‘ikai ke angamaheni kiai ‘a Tonga talu mei tuai.

‘Oku mahino na'e tuku mai 'e he ongoongo 'a e Letio Tonga 'a e fakamatala kuo fakalao'i 'e he Kapineti 'a e Potungaue Takimamata 'i he 'aho Falaite kuo'osi 8 Sanuali 2016 . 'Oku fu'u fakaoli 'eni he 'oku te'eki ke tali 'e he Fale Alea ha Lao Fakaangaanga ke hoko 'eni 'o mo'oni he kuo pau ke paasi mei he Fale Alea pea fakamo'oni Huafa ki ai 'a e Tu'i.

Ko e me'a 'uluaki 'oku totonu ke mahino 'o fakatatau ki he founga ngaue 'a e Pule'anga kuopau ke 'uluaki paasi 'e he Kapineti 'a e fokotu'u ke fakahoko ha tu'utu'uni (Policy Direction) pea mei ai ki he 'Ateni Seniale ke fa'u 'a e lao ke fakalao'i 'a e nga'unu ko'eni ka e 'oua 'e 'uluaki lele ta'e fakalao kae muimui atu hono fakalao'i.

'Oku fu'u mahu'inga ke 'omai ma'u pe e hoosi (hufanga he fakatapu) ki mu'a kae saliote ki mui he 'oku sio mai 'a mamani.

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.