Logo
Print this page

Hā’ele Ki Pilitānia Featured

Palasi Pakingihami Palasi Pakingihami

HĀ‘ELE KI PILITĀNIÁ
 
Fatu ‘e Peni Tutu‘ila

1. Angiangi mai ‘a e Funga Siu-Malakí
Ke fakaa‘u ‘a e ‘ofa ni ki he lupe he Palasí
Si‘i lupe ‘o Tonga mānoa ‘i he kolopé
‘O ‘autō ki Uinisā vāvālafo‘anga ē tupé

2. Angi taulua ‘a e tonga hihifó
‘O falala he Tāmesi ko e fai‘anga ‘o e fakauō
Fio ai ē kakala ko e tumu‘aki ‘o Moheofó
Ne ngangatu ‘i he loto ‘o tu‘ula ‘i he ta‘emangaló

3. Ne sikāhema ma‘ili ‘one angiangí
‘O ue‘ia ē kakala he mausa ‘o Pākingihamí
Kapa ai si‘i lupe he naite ‘o e ‘Otu Felenití
He ‘oku taku he fekau langima‘a ‘o Palataisí

Taú:
He la‘ā hopo ‘o Felenité
Huhulu ‘i Polata‘ané
He palōfisai kuo moveté
Fakama‘u ‘o e talité
‘Ofa ‘i he teké
Si‘i langi ‘o Tongá
He ‘oku tu‘u ko e komá
Ka kuo hoko ‘o ‘iloá

KO E KI‘I FAKAMATALA NOUNOU

‘Oku ou fakatulou mo e fofonga ‘o e ta‘anga hiva viki mālie fau ko e “Hā‘ele Ki Pilitānia” ‘a e punake, ‘a Peni Tutu‘ila, ka u ki‘i lave si‘i ki hono fuo mo e uho ‘oku mohu mo fonu fau he tatau mo e potupotutatau he‘ene ngāue‘aki lelei fakatoulōua ‘a e heliaki fakafetongiaki [hangē ko e lupe mo e la‘ā ki a Kuini Sālote, Uinisā mo e Pakingihami ki a Kuini ‘Ilisapesi mo e koma ki Tonga] mo e heliaki fakafekauaki [hangē ko e ‘Otu Feleniti / Felenite ki he ‘Otumotu Anga‘ofa ki Tonga mo e Tāmesi ki Pilitānia / Polata‘ane] hono fakafelavai, pē fakahoko mo fakamavahe, ‘a e ‘uhinga ‘ene fepakitu‘u mo fihitu‘u, ‘o liliu mei he tu‘unga ‘o e felekeu ki he tūkunga ‘o e maau.

‘Oku to e ngāue‘aki fakapoto mo loloto ‘e he punake ‘a e: Si‘i lupe ‘o Tonga mānoa ‘i he kolopé / ‘O ‘autō ki Uinisā vāvālafo‘anga ē tupé mo e He la‘ā hopo ‘o Felenité / Huhulu ‘i Polata‘ané, ko e heliaki fakafetongiaki ki he hā‘ele ‘a Kuini Sālote ko e Tu‘i ‘o Tonga ki he hilifaki kalauni ‘o Kuini ‘Ilisapesi ko e Tu‘i ‘o Pilitānia / Polata‘ane. ‘Oku to e mālie atu hono ngāue‘aki lelei ‘e he punake ‘a e ngaahi lea Tonga ‘e 14 ko e ohi mei he lea ‘Ingilisi, ‘a ia ‘oku hoko ko e fakalahi mo e fakakoloa ki he lea Tonga, ‘o hangē ko e: Pilitānia / Polata‘ane [Britain]; Palasi [Place]; kolope [globe]; Uinisā [Windsor]; Tāmesi [Thames]; Pākingihami [Buckingham]; naite [knight]; Feleniti / Felenite [Friendly (Isles]; Palataisi [Paradise]; palōfisai [prophesy]; talite [treaty]; mo e koma [comma].

Fai ‘e Palōfesa Hūfanga Dr ‘Ōkusitino Māhina
Professor of Art, Culture and Critical Anthropology
Vava‘u Academy for Critical Inquiry and Applied Research [VACIAR] &
Tonga International Academy [TIA]

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.