Hokohoko lelei hono Lohiaki’i e fonua: Tōtu’a Folau Palēmia & Kau Minisitā pea Hikitō ngāue’aki ngaahi me’alele Pule’anga Featured
Palemia mo e Kau Memipa Kapineti
Nuku'alofa, 7 'Okatopa 2015. Kuo mahino lelei mai ki he fonua ‘oku ‘ikai fakahoko ‘e he Palēmia mo ‘ene Kapineti ‘a e tukupā na’a nau fakahoko ‘i he’enau kamata mai pē he fatongia ‘e fakasi’isi’i ‘a e folau ‘a e Hou’eiki mēmipa ‘o e Kapineti.
Na’e toe fakahoko mo e tukupā ‘e ‘ikai kenau toe ngāue tu’a taimi ‘aki ‘a e ngaahi me’alele Pule’anga pea ‘e tau pē foki ‘i he ngaahi Potungāue ‘a e ngaahi me’alele hili ‘a e taimi ngāue.
Kuo mahino mai foki ko e koto loi ‘eni ki he fonua mo hono kakai pea ‘oku ‘alu pē ‘a e taimi ke toe fakalalahi ange ‘a hono fakahoko ‘a e ngaahi fakapatū loi pehe ni kae hili koia ‘oku fakahoko ‘a e me’a kehe ia. Kuo sio mata mo e kakai 'o fakamo'oni'i 'oku hoko totonu 'a e ngaahi me'a ko'eni pea 'oku 'i ai 'a e totonu ke 'ohake 'eni ke 'ilo kiai 'a e kakai 'o e fonua telia na'a pehe 'e he ni'ihi ko'eni 'oku 'ikai ke fai ha 'ilo ki he'enau me'a 'oku fakahoko.
‘Oku ‘i ai ‘a e Potungāue ia ‘oku ngāue’aki pe ‘e he sekelitali (PA) ‘a e Minisitā ‘a ia na’a ne fili mai mei hono vāhenga fili ‘a e me’alele ‘a e Potungāue ‘o ‘alu ai ki honau ‘api ka ‘oku ‘utu kotoa pe ‘eni ‘e he Potungāue tukukehe ange ‘a e ’ikai ha totonu fakatatau ki he tu’utu’uni ngāue kene ngāue’aki ha me’alele.
Kuo heva atu e lahi ia ‘o e folau ‘a e Palēmia mo ‘ene kau Minisitā neongo ‘oku te’eki ke ‘osi e ta’u ni mei he lahi ‘a e folau ‘a e Kapineti ‘o e Pule’anga motu’a ki he ta’u ‘e taha pea ko e fakamole ‘oku ‘eve’eva atu ia he laukilu lahi. Ko e Palēmia 'oku fu'u lahi fau 'ene folau pea lahi mo e taimi ia 'oku mama'o ai mei he Fale Alea.
Ko e me'a mahu'inga ia ketau tokanga kiai heni ko hono tala ‘a e me’a kehe kae fakahoko ‘a e me’a kehe ia ki he kakai mo e fonua. ‘Oku hokohoko lelei hono fai ‘a e fa’ahinga to’onga ko’eni ‘e he Pule’anga ko’eni pea ‘oku mahino mai kuo hoko ‘a e loi ia ko e me’angāue angamaheni kenau unga mei ai.
‘Oku toe fakaloloma he ‘oku ‘alu pe ‘a e taimi ia mo e ‘ikai pē ha tokanga mai ia ‘e taha pē ‘e ufi mai ‘a e Pule’anga ia ki he sio atu ‘a e kakai mo e fonua. ‘Oku tu’utelinga ‘a e kakai ‘o e fonua ki he faka’ilo faka-Fale Alea ‘oku lolotonga fakahoko ka ‘oku tautoloi pe ‘e he tafa’aki Pule’anga ‘i he ‘uhinga tatau ke kaufaki’i ‘a loi he kuo nau taha ‘i he toto mo e kakano. 'Oku mahino mai 'a e ta'au 'oku hu'u atu kiai pea kuo hā mai he ngaahi malanga poupou 'a e Hou'eiki Minisitā 'i Fale Alea ke ta'ofi e faka'ilo faka-Fale Alea.
Ko e founga 'eni 'o e pule faka-Tikitako pea 'oku fepoupouaki 'a e kau taki mo femalu'i'aki he 'oku 'ikai toe kehe ha taha. ‘Oku mo’oni heni e lau ‘a e himi SUTT “ko tonu ‘oku lusa pe kaukaua pe ‘a loi”. ‘Oku tau faka’amuange ke ‘oua na’a ‘ohovale pe kuo hoko e loi ia ‘o mo’oni 'i he ki'i fonua ‘oku taku ko e fonua lotu.
16 comments
-
Na'e 'iai e ngaahi moto fo'ou ia 'a e Pule'anga na'e toki tuku'i mai pe ia he 'osi 'enau vahevahe lakanga minisita,
1. Tapu e Lea mo'oni
2. Tapu e ngaue totonu
3. Tau fakamasiva'i ai leva e fonua
4. Tau fakangaue'i kotoa ai leva hotau ngaahi famili
5. 'E tuku'i e lao ki he tafa'aki katau ki'i fa'o ai leva he vave taha, pea tau feinga ke ma'u mo hatau ngaahi feleti pule'anga ke fakalelei'i 'aki e pa'anga 'a e kakai.
6. Tau veteki mo e ngaahi fokotu'utu'u maau 'a e ngaahi Pule'anga ki mu'a ke tau tufi mei hano langa fo'ou.
7. Tau fakangaue'i ai leva e kakai faihia kotoa pe 'oku temo he koe moto ia e vahevahe taau.
8. Tau tekemu'a a Lavulavu he me'a kotoa ke lava 'etau 'u ngaue toki alu ai pe ia o ngaue popula kuo tau lelei.
Pea ko hono fakafasi ena na'e fai pe ehe PM pea koia pe 'oku toe faihiva. Koia ai, temou hiva'i mai pe nota 'oku ou fokotu'u atu ko koe teke hiva mai ha nota kehe, alu koe ki hevani kamau pehee atu mautolu ki heli... tau ki'i kata kiai ee! -
koe mea oku masiva taha ai a tonga he taimi ni koe ikai ha kakai falala'anga...koe mea ia oku fiemau vivili taha tai mi ni he fonua koe kakai falala'anga......
-
Malo a ngaue mei Tonga na. Poupou lahi atu ki he fakamatala ni. Ko e ta'u e 30 na'e longoa'a 'aupito 'a Tonga he ngaahi loi 'a Akilisi Pohiva mo 'ene kau poupou. Ko eni kuo na'u ma'u pule'anga pea kuo ha mai ai 'enau loi moe kaka'i 'e si'i kakai 'o e fonua. Poupou lahi atu - xxxx
-
Ko e ako hiva ki he folau hoko.
-
Mo'oni lahi! Na'e tala 'e he taki e Paati temokalati loi he kamata'anga ko e me'a e 'uluaki tokanga ki ai ko e code of conduct. Na'e tautea 'a Sesolo Koka ko 'ene to'onga matamata kehe ki he fefine pe. Tautea mo Peau Huakinima ko 'ene kona kovi. Ko e ha e ngaue kuo fai ki he kapekape na'e fai 'e he minisita lao ki he kau ngaue 'i mala'e vakapuna. Mahalo pe kuo kau ia he polokalama fakamolemole angahala mo fanau'i fo'ou 'a e Palemia.
-
Koe ako hiva ena pe koe ako faka-Me? hhhhhhh. Mo'oni 'aupito pe lau 'a George Owell ki he Animal Farm .........