“ Na'e fua muimui ta'efehu'ia 'a Tonga he liliu fakamamanilahi ki he tokateline fakapolitikale mo faka'ikonomika ko e Mata'u Fo'ou (New Right) pe Tau'ataina Fo'ou (Neo-Liberalism) 'a ia ko e tukuange 'e he pule'anga 'a e ngaahi sevesi lahi ki he sekitoa taautaha (private sector) ke nau pule'i mo fakalele fakapisinisi ke ma'u 'a e lelei lahi taha fakalukufua ma'ae fonua mo e pule'anga 'o tukukehe ange 'a e ngaahi sevesi tefito 'o hange ko e polisi, sotia, ako mo e mo'ui ka ko 'eni 'oku to e feinga 'a e pule'anga ko 'eni ke to e fakafoki mai.
(Kataki ka e to e vakai ki he 'atikolo malie 'i 'olunga "'Ohofi ta'emalolo 'e he Pule'anga 'a e kau pisinisi 'o e fonua").
'Oku 'i ai 'a e ngaahi me'a tefito 'oku ma'uhinga mo 'aonga lahi ke tokanga ange ki ai 'a e pule'anga 'o hange ko e feinga lahi ke liliu 'a e fa'unga fakapolitikale mo faka'ikonomika mei he mo'ui fakafalala he pa'anga tokoni mei he ngaahi fonua muli (foreign aid) mo e pa'anga 'ofa mei he kainga Tonga 'i muli (remittances) (dependency mentality) ki he mo'ui tau'ataina mo fakafalala pe 'i Tonga (independency spirit).
'Oku to e 'uhinga ke liliu mei he politikale mo e ikonomika faka'aonga koloa (consumer-service-led politics and economics) ki he politikale mo e 'ikonomika fakafa'u koloa pe fakangaohi koloa (producer-led politics and economics) pe fakatouloua kinaua ka e mu'omu'a ma'u pe 'a e politikale mo e 'ikonomika fakafa'u koloa pe fakangaohi koloa he politikale mo e 'ikonomika faka'aonga koloa.
'Oku mohu fau 'a Tonga ni he ngaahi koloa fakanatula mo faka'atamai mo fakasosiale/fakafonua lahi ke makatu'unga ai 'ene mo'ui taua'ataina mo ta'efakafalala 'ene founga/fa'unga fakapolitikale mo faka'ikonomika ka 'oku matu'aki fiema'u ke fulihi faka'aufuli 'ene founga/sisitemi ako mei he ako faka'aonga ki he ako faka'uhinga pe fakatouloua pe kinaua ka e mu'omu'a ma'u pe 'a e ako faka'uhinga he ako faka'aonga.
'Oku ma'u 'a e 'ilo 'oku lahi mo fo'ou mei ako faka'uhinga pea ma'u mo e poto 'oku lahi mo fo'ou mei he 'ilo 'oku lahi mo fo'ou ko e hala ia ki he politikale mo e 'ikonomika fakafa'u koloa pe fakangaohi koloa pea ko e hala ia ki he 'ikonomika faka'aonga koloa pea ko e hala ia ki he tau'ataina mo ta'efakafalala fakapolitikale mo faka'ikonomika.
'Oku faka'ilonga ha fonua maama, fiefia, melino mo tau'ataina ha fonua 'oku mohu he 'ilo mo e poto ka e 'ikai ko ha fonua fakapo'uli, mamahi, vatau mo popula he masiva 'ilo mo e poto ko e hala ia ki he 'auha'anga hono kakai! ”