“ Malo mu'a Kolomu Filihi 'a e Tali mo e Fehu'i 'o fakamu'omu'a 'a Mui 'i Mu'a pea fakamuimui 'a Mu'a 'i Mui.
Ko e Tali: "Hiki vahenga peseti 5% 'a e Kapineti 'o e Pule'anga 'a e Kakai" pea ko e Fehu'i: "Ko e fe 'a e 'ofa Fonua ia?"
'Oku fefe 'e Kolomu Filihi ke to e Fokihi mo Fulihi 'a e Tali mo e Fehu'i tatau 'o ke i fakamu'omu'a 'a Mui 'i Mu'a mo fakamuimui 'a Mu'a 'i Mui?
Ko e Tali: "Hiki peseti 5% 'a e Kapineti 'o e Pule'anga 'A 'Akilisi" pea ko e Fehu'i: "Ko hai honau 'otua, ko 'Akilisi pe 'ofa'anga, ko e Fonua?"
'Oku 'uhinga 'o e "Kapineti 'a e Pule'anga 'a e Kakai ma'ae Kakai 'e he Kakai" ki he Temokalati ka e 'uhinga 'a e "Kapineti 'a e Pule'anga 'a 'Akilisi mo 'ene Kapineti ma'a 'Akilisi mo 'ene Kapineti (ka e 'ikai ma'ae kakai mo e fonua)" ki he Ta'e-Temokalati.
'Oku tefito 'a e Temokalati he "'Atakitu'a," "Taliui," "Vahevahetatau" mo e "Fakamaautotonu" 'a e Pulelelei mo e Takilelei mo e Lao.
'Oku tefito leva 'a e Ta'e-Temokalati he "Ta'e-'Atakitu'a," "Ta'e-Taliui," "Ta'e-Vahevahetatau" mo e "Ta'e-Fakamaautotonu" 'a e Ta'e-Pulelelei (pe Pulekovi) mo e Ta'e-Takilelei (pe Takikovi) mo e Ta'e-Lao.
'Oku ua 'a e ongo fa'ahi fakapolitikale lalahi 'i Nu'usila ko e National mo e Labour 'o hange pe ko e ongo fa'ahi fakapolitikale lalahi ko e Republican mo e Democrat 'i 'Amelika.
'Oku 'ikai 'uhinga 'a e Pule'anga 'a e National mo e Republican 'i Nu'usila mo 'Amalika ke Ta'e-Temokalati ka e Temokalati pe 'a e Labour mo e Democrat ha'ana takitaha Pule'anga 'i Nu'usila mo 'Amelika.
'Oku tefito kotoa 'a e National, Republican. Labour mo e Democrat he Temokalati (ka e 'ikai ko e Ta'e-Temokalati) ka ko 'enau kehekehe pe he'enau takitaha fokotu'utu'u mo fakahoko 'a e Tau'ataina he fonua ki he lahi taha 'e ala lava mo ma'u.
'Oku lau 'e he Pule'anga mo e Kapineti 'a 'Akilisi ko e toki fuofua Pule'anga Temokalati kinautolu 'o Tonga 'i Tonga (he hingoa pe) ka e hili ange kotoa ko e toki Pule'anga Ta'e-Temokalati taha kinautolu he histolia 'o Tonga 'i Tonga.
'Oku mo'oni lahi heni 'a e ngaahi lea poloveape faka-Tonga ko e "Poto hono lau ka e vale hono fai," "'Ikai tatau 'a e ngutu mo e tuhu" mo e "Taki 'e he kui 'a e kui!" ”