“ KĀTAKI LOHO-SQUARE...Pea na'e ako 'a Piveni 'ife'ia? Pea ko e hā hono mata'itohi? Ko e hā e mata'itohi 'o Siaosi? 'Oku mau falala atu 'oku ke 'ilo 'a e me'a kotoa 'o kau ki he ongo taukei IT ko 'ení.
1. 'Oku ou mahalo'i na'e fakahū lōua kinaua 'e Dr. Pongi ki he SPBEA, 'o nau ngāue fakataha ai. Pea tuli mei ai 'a Piveni ko e lahi 'e ne fiepoto ki he kau takí; ko e fai tatau aipē mo 'e ne kaiha'a na'e fai 'i he kautaha Shoreline.
2. Me'a tatau na'a ne fai 'i he Shoreline, ko 'ene kaiha'asi (fetuku e koloa ta'e ma'u ngofua) 'a e "intellectual property" 'a e kautahá 'o 'ave 'o pulusi 'e 'Akilisi Põhiva 'i he Kele'á. Pea ko e totongi fakafokí eni 'e PM 'Akilisi 'a 'enau fakaponé, kuo feilaulau ai 'a e kaha'u 'o 'etau fānaú kenau haveki 'a e Potungāue Akó.
3. Na'e faka-mahalo'i lelei 'e Dr. Pongi 'ena me'a 'oku faí, ko 'ena fetuku e ngaahi 'ilo mo e koloa fakapulipulí (trade secrets) 'a e SPBEA 'o fa'u 'aki 'ena kautaha komipiuta "software". Ka oku 'ikai fie tukuaki'i 'e Dr. Pongi kinaua (kuo 'osi mālōlō foki ia mei he SPBEA), ka 'oku ou tui 'oku ne faka-mahalo'i pē me'a 'oku hokó, mei he 'eku "read between the lines" 'i he 'e ne tohi kia kinaua.
4. Na'e tohi 'a Dr. Pongi kia Piveni 'i he 2015 ('oku ou ma'u 'a e tatau, pea na'e pulusi 'i he Neptune) 'o fakatokanga kiate kinaua 'e 'ikai lava 'ena polokalama "software" 'o fakahoko e me'a 'oku na tu'uaki'í ki he kau Puleako 'o e ngaahi 'apiako mā'olunga 'o Tongá 'i he 2015.
5. Ka e tu'u pē kikihi fakamālohi 'a e PM mo 'ene ongo poné, 'o fakamālohi'i e kau Puleakó kenau tui kia Piveni mo Siaosi. Pea nofo 'enau fānaú 'o ako 'i muli, ka e feilaulau'i 'etau fānaú 'a kitautolu 'aki 'enau faka-mahamahalo (experiment) 'oku faí.
6. Faka-'ikai'i 'e Siaosi 'oku 'ikai 'i ai 'ena kautaha mo Piveni (tohi faka-manamana faka'ilo mai kiate au; pea tata'o mai mo e "press release" 'a e 'Ōfisi 'o e Palēmiá), ka na'e toutou tala 'e Piveni 'i he 'ena faka-'eke'eke TV Tongá mo Viola Ulakai, ko Siaosi ko e 'atamai ia 'o 'ena kautahá, pea 'oku totonu ke 'oange 'a e ngeiá (credit) ki ai he ko ia 'oku ne fa'ufa'u 'ena polokalama "software."
7. 'Oku ou kei talitaliatu ki he faka-manamana faka-'ilo ko iá. Go ahead, George. Make my day. Sue me! ”