Tu’ufakataha pea holoki ‘ā vahevahe ke tali ngaahi pole ‘o e mo’ui ^Featured

‘Oku hoko ‘a e fetaulaki ‘a e fonua mo e mahaki faka’auha ko e Covid-19 mo e Saikolone Fakatalopiki ko Haloti kene fakamahino ki he fonua mo hono kakai ‘oku mahu’inga ‘a e mateuteu ke talia ‘a e ngaahi pole ‘o e mo’ui ‘a ia ‘oku malava ke hoko ‘i ha fa’ahinga taimi pe.

Ko e meteuteu leva koia ‘oku fai ‘i he taimi kotoa ‘i he funga ‘o e fa’a ngaue, fakapotopoto, fakama’uma’u, fetokoni’aki mo e tokateu kae hulu atu ‘a hono lotua koe ‘uhi ko ha ngaahi ‘aho pehe ni.

Ko e ongo taufa kafakafa ‘eni ‘oku ne ‘ahia ‘a e fonua pea neongo ‘oku te’eki a’u mai ki Tonga ni ‘a e Covid-19 ka ko hono ngaahi pole ‘i he funga ‘o e fakataputapui, mole ‘a e ngaahi ngaue, tu’ulu ‘a e ‘ikonomika mo e ha fua hono ngaahi ha’aha’a ‘oku ne ‘osi ‘omai pe ki he fonua ‘a e faingata’a lahi pea 'oku felemofafo hono ngaahi pole.

‘Oku toe hanga foki ‘e he Saikolone Fakatalopiki ko Haloti ‘o ‘omai ‘a e maumau lahi ki he kakai fakataautaha, ngaahi pisinisi mo e fonua fakalukufua ‘a ia ‘oku ne toe fakamatolu mai ‘a e faingata’a ‘oku fehangahangai mo e fonua.

‘I he’ene pehe leva ‘oku mahu’inga leva heni ‘a e tu’u fakataha ‘a e fonua ‘i he funga ‘o e faingata’a ‘a ia ‘oku ne ‘omai ‘a e lototo’a mo e lotolahi ki he kakai pea koe ongo koia ‘oku ne fakafaaitaha ‘a e fonua 'i he taimi 'o e faingata'a..

Ko e taukei foki ‘oku ‘omai ‘e he ongo faingata’a lalahi ko’eni ‘o ‘ikai ngata ‘i he’ene fakamamani lahi ka koe fakafonua fakataautaha ‘oku tokoni lahi ki hono ako’i ‘a e kakai ‘o e fonua kenau toe mateuteu ange 'i he tapa kotoa 'o e mo'ui ki he kaha’u.

‘Oku ‘i ai ‘a e tui ‘ikai ha toe veiveiua koe malona atu ‘a e ngaahi pole ko’eni pea ‘oku matangofua ki he kakai ‘o e fonua ia kenau tali ha fa’ahinga pole pe ‘i he mo’ui ‘e toe hoko mai ‘i he kaha’u.

‘Oku tau fakamalo’ia ‘a e ngaue ‘a e kau taki ‘o e fonua pehe ki he kau takilotu, kau taki e ngaahi Potungaue ‘a e Pule’anga pehe ki he ngaahi kautaha tokoni mo e kakai ‘o e fonua ‘oku nau takitaha tu’u hono fatongia ‘i he 'i he ngaahi 'aho 'oku popo'uli ai 'a e fonua.

Ko e taimi ‘eni ke holoki ‘a e ngaahi ‘a vahevahe faka-politikale, faka-sosiale, faka-‘ikonomika mo faka-tukufakaholo ka tau tu’u fakataha ‘i he malumalu ‘o e fuka Tonga ke talia 'a e ngaahi ha'aha'a 'o e ngaahi peau ta'ane kuo ne ake pea fasi 'i he funga 'o e fonua.

‘Oku ‘i ai pe mo e tui ia ‘oku ‘omai ‘e he ‘Otua ‘a e ngaahi pole ko’eni ‘i he taimi ‘oku tau movetevete ai ‘o ‘ikai ngata ‘i he funga ‘o e mamani ka ‘oku kau ai mo Tonga ni pea ‘oku ‘ilonga lahi ia ‘i Tonga ni

Ko e faingamalie ‘eni ke fatahataha’i ai ‘a e kakai ‘o e fonua ‘i he levolo kotoa ‘o e mo’ui neongo ‘oku ‘ikai koha me’a faingofua ‘eni pea ke hoko ia koha makatu’unga malohi ke fakafo’ou ai ‘a e ngaahi famili fakataautaha, 'a e anga 'etau fai e lotu, 'a e fonua fakalukufua mo hono ngaahi fokotu'utu'u pehe ki he Pule’anga pea fakatonutonu mo e anga hono tauhi hotau ngaahi va 'i he fononga'anga.

‘Oku toe malie foki ‘i he’ene hoko mai ‘i he faha’ita’u ‘o e pekia pea koe taimi totonu ia ‘pea 'oku hoko koe fakamanatu mai ia ki he Tonga kotoa ‘oku kei ma’olunga ange pe ‘a e kolosi pea koia ‘e mu’omu’a ‘i hono fakama’opo’opo ‘a e fonua.

Ke tau tali 'a e pekia mo e loto hangamalie 'i he tui pea ko e halafononga ia ki he fakalelei fakafonua mo e 'amanaki ki ha Tonga 'e melino mo tu'uloa.

Tau lototo’a, tu’utafakataha pea holoki mo e ‘a vahevahe ke tali e ngaahi pole ‘o e mo’ui pea tau lotu ‘o hufia ‘a e fonua ‘i he taimi ‘o e faingata’a ni.