Logo
Print this page

Ta'etoka'i ‘e he Pule'anga ‘a e Tohi Tangi ‘a e kakai Featured

Ta'etoka'i ‘e he Pule'anga ‘a e Tohi Tangi ‘a e kakai

13 Sune, 2017. ‘Oku malie ‘a e feme’a’aki ‘i he Fale Alea ‘i he ‘aho ni pea na’e fu’u mahino ‘a hono ta’etoka’i ‘e he Palēmia mo hono Pule’anga ‘a ia ‘oku taku koe Pule’anga ‘o e kakai ‘a e tangi atu ‘a e kakai ‘o e fonua.

Ko e faka’ilonga mo’oni ‘eni ‘o e fakaaoao mo e ta’efie’ulutukua pea ‘ikai fie fanongo ki he le’o ‘o e kakai pea ngāue’aki ‘a e ngaahi ‘uhinga vaivai pea fakatamaiki ke tohoaki ‘aki ‘a e tokanga mei he tangi moe fiema’u ‘a e kakai.

Na’e mahino ‘a e ‘ikai ke loto ‘a e Pule’anga ke lau ‘a e Tohi Tangi ko’eni pea tala tokua ‘oku mole taimi ka koe mālō mo hono faka’atā ‘e he ‘Eiki Sea ‘o e Fale Alea ke lau pea ke ongo na ‘a e le’o ‘o e kakai he ‘oku pehe ‘a e faka’amu ‘a e temokalati.

‘Oku ‘ikai ngata ai ka koe founga ngāue totonu pe ia ‘a e Fale Alea ‘o fakatatau mo’ene Tu’utu’uni Ngāue(Standing Orders) ‘oku ‘i ai ‘a e founga mo e polosesi ke fakahū mai ‘aki ha Tohi Tangi pea koe totonu faka-Konisitūtone ia ‘a e kakai ‘o e fonua pea ‘oku totonu ke faka’apa’apa’i.

Ko e toko 3000 tupu na’e fakamo’oni ‘i he tohi tangai ko’eni koe fu’u kakai tokolahi ‘eni pea ‘i he laumalie ‘o e pule faka-temokalati ‘oku pau ke fai hano tokangaekina ‘eni he ‘oku mafatukituki pea mahu’inga.

Ko e ‘isiū kehe ia pe ‘oku mo’oni ‘a e ngaahi me’a ‘oku nau tukuaki’i ‘i he kakano ‘enau Tohi Tangi mo hono ngaahi makatu’unga ka ‘oku mahino ngofua pe ketau fakatokanga’i ‘e ‘ikai nofo ha fu’u kakai tokolahi pehe ni pea nau fakahoko ha Tohi Tangi ‘i he ‘ata’atā loa ta’e ‘ikai hano makatu’unga.

Ko e ngaahi me’a ‘oku tukuaki’i ‘i he Tohi Tangi ko’eni ‘oku ‘i ai hono ngaahi fakamo’oni mo hono ngaahi pepa poupou na’e ‘oatu fakataha mo ia neongo na’e ‘ikai ke lau fakaikiiki mai ‘i he Fale Alea.

‘Oku ‘i ai mo e ngaahi makatu’unga heni kuo ‘osi faitu’utu’uni aofangatuku kiai ‘a e Fakamaau’anga pe koe Pule Tolu ‘o e fonua.

‘Oku malie ‘a e ngaahi fakamalanga na’e ‘omai mei he tepile ‘a e Pule’anga ‘o kau ai ‘a e fakamalanga ‘a e Minisitā Polisi Mateni Tapueluelu ‘o pehe ‘e ‘omai ‘e he Pule’anga ‘a ‘enau tali pea ke fakamahino koe mo’oni ia pea koe loi kotoa ‘a e tukuaki’i ‘a e Tohi Tangi pea ‘oku hala pe mei mu’a ki mui.

Ko e poini heni ‘e ‘ikai koe tali mei he Pule’anga koe mo’oni ia ka koe mo’oni ‘e ma’u ia mei he fokotu’u na’e ‘oatu ‘e he Tohi Tangi ke fai hano ‘atita’i pea koe lipooti ‘atita koia tene ‘omai ‘a e mo’oni ka ‘oku ‘ikai koe tali ‘a e Pule’anga.

‘Oku fehu’ia lahi ‘a e ilifia ‘a e Pule’anga ‘i hono fakahoko ‘a e founga ngāue ma’a mo faka’ofisiale koia ke fakahoko hano ‘atita’i ‘a ‘enau ngāue ‘oku tukuaki’i ‘oku hala pea kapau ‘oku nau tonuhia pea ‘e fakamahino ‘ehe lipooti ‘atita ‘a e mo’oni pea poupou kiate kinautolu.

Ko e me’a foki ‘e taha ‘oku ‘ikai sola ‘a e tokolahi ki he fepakipaki ‘a e ngaahi fakamatala ‘a e Pule’anga ko’eni he ‘oku tala ‘a e me’a kehe he ‘aho ni pea faka’ikai’i ‘a pongipongi pea kuo hokohoko lelei hono fai mai ‘e he Pule’anga ‘o e ‘aho ni ‘o ne fakaivia ‘a e ngaahi makatu’unga ‘oku tangi mai kiai ‘a e fu’u kakai ko’eni.

‘Oku tau ngali tangata hono tali ‘a e ngaahi pole faka-politikale ‘o e ‘aho ka ‘oku ‘ikai koe feinga ke toitoi ‘i he ngaahi ‘uhinga fakatamaiki vale pea ‘oku lau hotau taumu’a ‘i he’etau lue pe ‘i loto Hala Pule’anga ka ‘oku ‘ikai koe toi ‘a e konga ki ‘olunga kae utua mai ‘a e konga ki lalo pea koe toi 'a e konga ki lalo ka e utua mai 'a 'olunga 'a ia 'oku fa'a fakahua 'aki 'i he Lolo koe toi faka-Tu'anuku..

'Oku mahu'inga fau ketau manatu’i ko ‘etau ‘i he ngaahi tu’unga koe kakai pea koe kakai ‘oku ‘i ai ‘enau totonu faka-Konisitūtone mo honau ngeia pea koe kakai ‘oku nau taukei he tapa kehekehe ‘o e mo’ui pea ‘i he taimi lahi ‘oku laka ange ia ‘iate kitautolu ‘a ia ‘oku totonu ma’u pe ke’oange ‘a e toka’i mo e faka’apa’apa ‘o fakatatau mo e laumalie ‘o e temokalati ‘oku tu’uaki.

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.