Logo
Print this page

Foaki ‘e he Kapineti totonu ki hono tauhi lesisita ‘a e fonua ki he Siasi Mamonga Featured

Foaki ‘e he Kapineti totonu ki hono tauhi lesisita ‘a e fonua ki he Siasi Mamonga

15 Fepueli, 2019. Kuo ma'u e fakamatala kuo foaki ‘e he Kapineti ‘a e totonu ki hono tauhi ‘o e setisitika ‘o e lesisita mo e ngaahi lekooti ‘a e fonua ‘o hange koe lekooti ‘o e fa’ele’i, pekia, mali, liliu hingoa, ohi, ngaahi tuku fakaholo mo e ngaahi lekooti natula tatau ki he Siasi ‘o Sisu Kalaisi mo e Kau Ma’oni’oni ‘o e Ngaahi ‘Aho ki mui ni (LDS).

Ko e ngaahi lekooti foki ko’eni na’e angamaheni ‘aki hono tauhi ia ‘e he Pule’anga ‘i he malumalu ‘o e Potungaue Lao pea koe natula pe foki ‘eni ‘o e fa’ahinga lekooti pehe ni ‘oku tauhi ‘e he Pule’anga.

‘Oku mahu’inga ke malu’i ‘a e totonu ‘a e tokotaha taautaha ki he malu mo e fakapulipuli (privacy) hono lekooti mo hono tukufakaholo pea ke ‘ikai ke malava ke ‘ilo no’ia kiai pe ‘ekisesi kiai (access) ‘a e papulika mo e kakai tukukehe ‘iha ‘uhinga kuo fakamafai’i.

Na’e fakahoko foki ‘a e feinga ‘a e Fakafofonga Fale Alea malolo ‘o Ha’apai ‘Uliti Uata lolotonga ‘ene hoko koe memipa ‘o e Kapineti ‘i he Pule’anga na’e Palemia ai ‘a Lord Tu’ivakano ke foaki ‘a e totonu ki hono tauhi 'o e ngaahi lesisita koeni ki he LDS.

Na’e ‘ikai ke tali ‘eni ‘e he Pule’anga ‘o e ‘aho koia makatu’unga ‘i he ngaahi ‘uhinga fakalao mo hono fale’i mei he Pule’anga Nu’usila mo e Tu’i Fakamaau Lahi ‘o e ‘aho koia ke tuku pe ‘a e lesisita mo e ngaahi lekooti lesisita ‘a e fonua ‘i he Pule’anga.

Na’e tali foki ‘e he Kapineti ‘i he ‘aho koia ke hoko ‘a William Clive Edwards koe Failesisita Seniale fakataimi lolotonga ‘ene kei hoko koe Minisita Lao ‘i he ‘aho koia ke fakama’opo’opo ‘a e lekooti lesisita ‘a e fonua pea ke tauhi ki ha sisitemi ‘a ia ‘oku lolotonga a’u mai ki he ‘aho ni.

Ko e Siasi Mamonga foki ‘oku nau fakahoko ‘a e ngaue lahi mo mahu’inga ki he fekumi ki he ngaahi lekooti pehe ni mo e hohoko pehe ki he tukufakaholo pea na’a nau toutou feinga foki ke na’u ma’u ‘a e totonu mo e mafai ki he ngaahi lekooti lesisita ‘a e fonua ‘i he taumu’a mo e faka'uhinga lelei pe ia ka 'oku tu'u fehangahangai foki 'eni mo e ngaahi 'uhinga fekau'aki moe malu pehe ki he fakalao.

Kaikehe ‘oku mahino foki ki he ongoongo ko’eni ‘oku ‘ikai ha fonua ia ‘i mamani kuo tukuange ‘a 'enau lekooti lesisita ki ha sino taautaha ‘o hange koha siasi pe kautaha he ‘oku mahu’inga ‘a e totonu ‘a e kakai ‘o e fonua ke malu’i honau tukufakaholo mo honau lekooti ke ‘oua ‘e malava ke sio no’ia pe ‘ekisesi pe kiai ha fa’ahinga kakai ia ‘o hange ko e ‘uhinga na’e ‘ikai ke tali ai ‘e he Pule’anga ki mu’a.

‘I ha faka’eke’eke ‘a e ongoongo ni mo William Clive Edwards na’a ne pehe ai ‘oku ne faka’apa’apa’i lahi ‘a e ngaue ‘a e LDS mo ‘enau mahu’inga’ia ‘i he lekooti mo e tukufakaholo pehe ki he fekumi kiai mo hono tauhi ka ‘oku ne tui koe lekooti mo e setisitika ‘o e lesisita ‘oku pelepelengesi pea koe fatongia pe ia ‘o e Pule’anga ke tauhi ke malu mo fakapapau’i ‘oku ‘ikai malava ke sio pe ‘ekisesi noa’ia pe kiai ha kakai.

‘I he lau ‘a Edwards ‘oku mahu’inga ‘a e totonu fakataautaha ki he malu mo fakapulipuli (privacy) ‘o e lesisista ‘oha taha pea koe totonu ia ‘oku fakalao mo fakanatula foki pea koe fatongia ia ‘o e Pule’anga kene tauhi mo fakapapau’i ‘a e ngaahi totonu ‘a e kakai ‘o e fonua.

Na’e fakahoko foki a e toutou feinga ‘a e ongoongo ni ki he Potungaue Fakamaau’anga ki he va’a lesisita ke ‘omai ha’anau lau ki he kaveinga ni ka na’e ‘ikai ‘i ai ha faingamalie.

Ko e kaveinga foki ‘eni ‘oku mahu’inga mo pelepelengesi he ‘oku ‘i ai ‘a e totonu ‘a e kakai ‘o e fonua ke ‘ilo kiai pea na’e ‘ohake pe ‘ehe ngaahi kautaha ongoongo 'a e kaveinga ni kimu’a ka ko’eni kuo ngali kuo hoko hono tukuatu ‘a e totonu mo e mafai ko'eni ki he sino taautaha ko'eni.

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.