Notice
  • One of the files that is needed for the correct operation of the System - CW Gears plugin appears to be missing! Please install a fresh copy of the latest version to fix this issue.

Report comment

Neongo kuo lava lelei 'a e fili fakahaloto ta'efalala'anga (vote of no-confidence) he falealea fekau'aki mo e pule lelei mo e taki lelei 'o to e ikuna pe 'a e pule'anga lotolotonga 'o lau ko e founga fakatemokalati 'o to e fakapapau 'oku kei falala'anga mo lelei pe 'enau pule mo e taki 'a e fonua ka 'oku kei fiema'u pe 'a e fehu'i pe ko e founga leiei 'eni 'e ma'u ai 'a e lelei lahi taha ma'ae fonua fakakatoa.

.'Oku 'ikai ke fe'unga pe lau koe founga fakatemokalati pea ngata ai ka 'oku kei fiema'u vivili ke to e mahino ange 'a e founga ko ia na'e fai'aki 'o e fili 'a e fiema'u ka e 'ikai fai'aki 'a e me'a-'oku-hoko 'a ia koe ongo me'a kehekehe ia 'e 2 he 'oku sio-ki-loto (sio-kita) hono fai'aki 'oe fili 'ae fiema'u ma'ae taautaha ka e 'ikai sio-ki-tu'a hono fai'aki 'o e fili ma'ae lelei fakalukufua 'ae fonua.

'Oku tupu foki 'a e fa'ahinga fakakaukau ko 'eni ko e fili fakahaloto ta'efalala'anga ko e founga fakatemokalati he ma'u tokua ko e politiki koe kaka mo e loi ka e 'ikai ko e totonu mo e mo'oni. 'E fai nai 'a e me'a tatau he nofo fakafamili, fakakainga, fakaha'a, fakalotu, fakaako, fakapisinisi mo e ha fua 'o lau ' e politiki koe kaka moe loi kae 'ikai ko e totonu moe mo'oni? 'E 'ikai nai fakatupu ai 'a e moveuveu mo e vakovi ka e 'ikai ko e maau mo e valelei he nofo?

'Oku hoko 'a e ola ko 'eni 'o e fili fakahaloto ta'efalala'anga ko e wake-up call pe fakatokanga fefeka ki he kau nopele 'o hange ko e lau 'a e kau Papalangi 'a ia 'oku fiema'u ke nau 'a mei he'enau mohe (toka) mo feinga malohi ke nau to e vaofi ange mo honau kakai 'o hange ko e fa'a folofola 'a Kuini Salote ko e tu'i mo hono kakai mo e kakai mo honau tu'i mo e 'eiki mo hono kakai mo e kakai mo honau 'eiki 'o hange pe ko e kau fakafofonga 'o e kakai mo honau kakai mo e kakai mo honau kau fakafofonga mo e pule'anga mo hono kakai mo e kakai mo honau pule'anga.

'Oku tefito 'eni mei he tauhiva mo e fatongia 'a ia ko e uho ia 'a e 4 'o e kavei koula na'e fa'a folofola'aki 'e Kuini Salote 'o hoko ko e valelei, fiefia, melino mo e tau'ataina he tauhiva 'a e kau nopele ki he kakai mo e kakai ki honau kau nopele hono takitaha fua honau ngaahi fatongia ka 'e vakovi, mamahi, vatau mo popula he ta'etauhiva 'a e kau nopele ki honau kakai mo e kakai ki honau kau nopele hono ta'efai honau takitaha fatongia.

'Oku hala lahi hono lau 'oku fakafofonga'i pe 'e he kau nopele 'e toko 9 kinautolu mo e kau nopele 'e toko 33 ka ko hono tonu 'oku fakafofonga'i 'e he kau nopele 'e toko 9 'a e kakai kotoa 'o Tonga mo honau kau nopele 'o kau ai mo e kakai he ngaahi tofi'a 'o e Pule'anga (moe Tu'i) 'a ia ko e kakai tatau pe 'oku fakafofonga'i 'e he kau fakafofonga 'o e kakai mo fakafofonga'i 'e he Pule'anga.

'Oku te'eki ai foki ke hoko fakalao 'a e politiki fakapaati 'oku lau 'o hange ko e Fa'ahi 'a e Kau Nopele, Fa'ahi Temokalati 'Otu Felenite 'a e Kakai, Fa'ahi Tau'ataina 'a e Kakai he 'uhinga 'oku nau fakafofonga'i kotoa 'a e kakai tatau kotoa 'o e fonua ka e 'ikai ko e fakafa'afa'ahi 'o tefito he kau pisinisi, kau lotu, kau tu'umalie, kau masiva, kau ngaue leipa, kau ngaue fakapule'anga, kau ngoe, kau toutai, kau sipoti, kau temokalati mo e kau tukufakaholo.

Kuo hake 'uta mai foki 'a e ngaahi tui fakapolitikale (mo faka'ikonomika) fakaUesite 'o kau ai 'a e navei 4 'o e pule lelei mo e taki lelei 'a ia ko e transparency, accountability, equality mo e justice kuo to e liliu fakatekinikale ki he lea faka-Tonga ko e 'ata-ki-tu'a, tali-ui, vahevahe-tatau (kuo to e lilu mei he equity ko e vahevahe-taau) mo e fakamaautotonu 'a ia ko honau kanoloto totonu kotoa ko e fakalao 'a e ngaue kotoa 'oku fai 'e he Pule'anga (mo e fonua kotoa) 'o tefito he lao ka e hoko 'o tonu mo mo'oni 'a e fakakaukau 'o e pule lelei mo e taki lelei.