Logo
Print this page

'Ikai mo'oni tukuaki'i 'e he Minisita Polisi Sea Le'oleo Fale Alea 'o Tonga Featured

Kalake Pule Fale Alea Gloria Pole'o mo e Minisita Polisi Mateni Tapueluelu Kalake Pule Fale Alea Gloria Pole'o mo e Minisita Polisi Mateni Tapueluelu

9 Sune, 2019. Kuo fakahalaki fefeka mei he ‘Ofisi ‘o e Fale Alea ‘o Tonga ‘a e fakamatala kuo tuku atu ‘i he uepisaiti ko e Kanivatonga ‘o pehē “Ko hono fakanofo ‘o Looti Tu’ilakepa ke hoko ko ha Sea Le’ole’o’ ‘oku matamata ne ta’efakakonisitūtone”.

‘Oku pehē ‘e he Kalake Pule ‘a e Fale Alea ‘o Tonga, Gloria Pole’o,  ‘Oku ‘ikai ke fakanofo ha Sea Le’ole’o (Acting Speaker) ia ki he Fale Alea ‘o hangē ko e tukuaki’i he ‘oku ‘ikai ha mafai ia he Konisitūtone ‘o Tonga ke fakanofo ha Sea Le’ole’o (Acting Speaker). Ko e taimi ko ia ‘oku me’a atu ai ‘a e Sea ‘o e Fale Alea Lord Fakafanua ‘i ha fatongia ki ha fonua muli, ‘oku fakahoko leva ‘e he Tokoni Sea Lord Tu’ilakepa ‘a e ngaahi fatongia ‘o e Sea.

Ko e founga ngāue eni ‘oku ngaue’aki pea ‘oku fai ia ‘o fakatatau ki he Kupu 16(3) ‘o e Lao ki he Fale Alea, ‘a ia ‘oku fakalea ai kapau  ‘oku  ‘ikai ‘i ai (absent) ‘a e Sea pe ‘ikai ke ne me’a ‘i he fakataha ‘a e Fale Alea, kuo pau ki he Tokoni Sea ke ne sea ‘i he Fale Alea pea ke ne fakahoko  ‘a e ngaahi  fatongia  ‘o  e  Sea  kae  ‘oua  kuo  faingamālie  ‘a  e  Sea. Na’e fakanofo ‘a Lord Tu’ilakepa ki hono lakanga ko e Tokoni Sea ‘i he founga ‘oku tu’utu’uni ‘e he lao, pea ‘oku ne fakahoko ‘a e ngaahi fatongia ‘o e Sea Lord Fakafanua ‘i he taimi ‘oku ne mama’o ai mei he fatongia.

Na’e toe fakamahino foki ‘e Pole’o, “ ‘Oku toki ngaue’aki pe ‘a e Kupu 61(4) ‘o e Konisitūtone ‘i he taimi ‘oku ‘atā (vacant) ai ‘a e lakanga Sea ‘o e Fale Alea. ‘Oku fakahā  mai pe he Kupu tatau ‘a e taimi ‘e toki ‘atā ai ‘a e lakanga ko ia, ‘a ia ko ha taimi ‘e pekia, fakafisi pe fakata’e’aonga’i ‘a e fakanofo ‘o e Sea. 

Kapau ‘oku folau ‘a e Sea ki muli pe ‘ikai ke ne me’a ‘i he fakataha ‘a e Fale Alea, he’ikai ke hoko ia ke ‘atā (vacant) ai ‘a e lakanga ‘o e Sea, pea he’ikai ngaue’aki ai ‘a e Kupu 61(4) ‘o e Konisitūtone. 'Oku faikehekehe ‘aupito ‘a e “’atā” (vacancy) e lakanga ‘o e Sea ‘a ia ‘e ngaue’aki ki ai ‘a e Kupu 61(4) ‘o e Konisitūtone , pea mo e “mama’o” (absent) ‘a e Sea ‘a ia ‘e ngaue’aki ki ai ‘a e Kupu 16(3) ‘o e Lao ki he Fale Alea.

Ko e tali foki 'eni mei he Fale Alea 'o Tonga ki he ngaahi tukuaki'i kuo fakahoko 'e he Minisita Polisi pea tukumai 'i he Televisone Tonga pea toe paaki 'e he Uepisaiti 'a e Kanivatonga 'o tala 'oku ta'efakalao 'a e tu'utu'uni 'a e Tokoni Sea 'o e Fale Alea ki hono 'ave 'a e ngaahi Lao Fakaangaanga 'e 6 ki hono teu liliu 'o e Konisitutone ki he kakai 'o e fonua.

 

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.