Tumutumu 'o e Katoanga: Hilifaki Kalauni 'O Tupou VI ^Featured

 Ha'ele

Na’e fonu ma’opo’opo ‘a e Falelotu Senituli ‘o e Siasi Uesiliana Tau’ataina ‘o Tonga ‘i he kau fakaafe ‘i he levolo kehekehe ko’enau fie kau mai ki hono fakalangilangi’i ‘o e ‘aho fakahisitōlia ni. Na'e tokolahi mo e kakai ne 'ikai ma'u hanau nofo'anga pea 'oku fakafuofua 'oku liunga tolu 'a e tokolahi 'o e 'aho ni 'i he Katonga Hilifaki Kalauni 'o Siaosi Tupou V.

 Na’e fakahoko ‘a e ouau Hilifaki Kalauni ‘e Faifekau Dr. Darcy Wood pea tokoni kiai ‘a Faifekau Dr. ‘Ahio Palesiteni pehē kia Faifekau Dr. Tevita Koloa’ia Havea ko e Sekelitali Lahi ‘o e Siasi Uesiliana Tau’ataina ‘o Tonga. Na’e kamata ‘aki hono fakahoko ‘o e  ‘a e fuakava ‘a e Tama pea hoko atu ki hono lau ‘a e ouau ki he pani lolotonga ia ‘oku hiva’i ‘e he Maopa mo e Kau Hiva Fakatahataha ‘a e Vahe Kolo ‘a e Himi 510 ‘a ia ko e Himi ‘o e Tukulolo Kakato ‘o fakatatau ki he liliu ‘a Dr. ‘Ikani Molitoni.

Faifekau Dr, Darcy Wood Lolotonga 'a e Ouau

Na’e hoko atu ai pe ki hono hono fakahoko ‘e he kau Hiva Maopa mo e Kau Hiva Fakatahataha ‘a e ’anitema Fakanofo Tu’i ‘a ia ko e fa’u ‘eni ‘a Haniteli ‘i he Senituli 18 pe na’e hiva’i foki ‘eni ‘i he ‘ouau Fakanofo Tu’i ‘o Kingi Siaosi II ‘i Pilitānia ‘i he ta’u 1727 ai pe. Na’e hoko atu ki he ouau pani pea hoko atu ai pe ki hono foaki ‘o e mama mo hono foaki ‘o e sepita.

Na’e tu’u kātoa leva ki ‘olunga ‘a e kau fakaafe kotoa kae fakahoko ‘a e ouau ki hono teu hilifaki ‘o e kalauni ‘a ia ko hono ‘uluaki tapuaki’i pea fakahoko leva ‘e Faifekau Dr. Darcy Wood hono hilifaki ‘o e kalauni ‘a ia ko hono fakapapau’i mo’oni ia hono fakahoko ‘Ene ‘Afio Tupou VI ki he Taloni ‘o Tonga. Ko e momeniti fakakoloa ki he Tonga kotoa ‘a ia ko e momeniti ia na’e tatali kiai hono kakai pea kuo lava kakato. Na’e fakahoko ‘a e fana faka’apa’apa ‘a e me’afana fonua tu’o 21 pea tā mo e fafangu ‘o e Falelotu Senituli ‘o ‘ikai fai ha lau ki he mavava ‘a e kakai ‘o e fonua.

Ko ‘ene hoko ‘eni ‘Ene ‘Afio ko e Tu’i Kanokupolu ia hono 24. Na’e fakakakato ai pe mo hono hilifaki ‘o e kalauni ‘o e Ta’ahine Kuini Nanasipau’u Tuku’aho ke hoko koe poupou ofi ki He’ene ‘Afio. Na’e hoko atu ai pe ki he sakalameniti ‘a ia na’e mu’aki fakahoko ‘a e Himi 110 Sīsū koho Ta’ata’a pea lau leva ‘a e ouau sakalameniti ‘e Faifekau Dr. Tevita Koloa’ia Havea pea fakahoko leva ‘a e ouau sakalameniti ‘e Faifekau Dr. ‘Ahio.

Na’e hoko atu leva ki he konga faka’osi ‘o e oua Hilifaki Kalauni ‘a ia koe kelesi pea hoko atu ki hono hiva’i ‘o e Fasi Fakafonua. Lolotonga ‘a e Ha’ele ki tu’a mei he Falelotu Senituli na’e hiva’i leva ‘a e Himi 590 lolotonga ia kuo lau teau 'a e kau mitia kuo nau talitali mei tu'a ke fakahoko 'a e ngaahi 'imisi 'o e Tama Tu'i ki Tu'apule'anga.

Na'e Me'a ai 'a e Tu'i Ha'amoa Tupu Tamasese, Kuini Fehuhu Halaevalu Mata'aho, Pilinisi & Pilinisesi Kalauni 'o Siapani, Pilinsi 'o Hungry, Pilinis Kalauni mo e Hou'eiki 'o e fonua, Kovana Senialae 'o Tuvalu, Nu'usila, 'Aositelelia, Solomone, Vanuatu, Kau Fakafofonga Ngaahi Pule'anga Muli, Kau Taki Lotu, Kau Fakafofonga Tipilometika, Kainga Tonga mei Muli, mo e si'i Kakai 'o e fonua. 'Isa ko e 'aho pe 'o e Lulutai pea kuo katoa 'a Tonga 'o Taha.

Na'e hoko atu ai pe ki he Taumafa ho'ata 'a ia 'oku fakahoko pe ki he palasi Fakatu'i.