Menu
cache/resized/7a303faa48902efd848c7494b9385c2b.jpg

RED

Rapid Engineering Diagnostic

Specialize in:

...
Latest News

Faka’ai’ai Nai ‘e he Palēmia ‘a e Kakai ‘o e Fonua kenau Maumau Lao?: Talangata’a Palēmia Ki he Fakataha Tokoni Featured

Palemia 'o Tonga Hon. 'Akilisi Pohiva Palemia 'o Tonga Hon. 'Akilisi Pohiva

Nuku’alofa, 8 2015. Kuo faka’ikai’i ‘e he Palēmia ‘a e fokotu’u tohi na’e fakahoko mai mei he Fakataha Tokoni fekau’aki mo e ngāue ‘a e Pule’anga ke fakamo’oni ‘a Tonga ki he Konivesio Fakavaha’a Pule’anga ‘a e UN ‘oku ui ko e CEDAW.

Na’e fakahoko atu ‘e he Fakataha Tokoni ha tohi ki he Sekelitali Pule & Sekelitali ki he Kapineti (Memorandum Fika P.C. 42/2015) ‘o ‘oatu ai ‘a e Tu’utu’uni Fika J.C 28/2015 ‘a e Fakataha Tokoni ‘o e ‘aho 15 Sune 2015 ‘a ia na’e fakahahoko atu ai ‘a e ngahai me’a ‘oku ha atu ‘i lalo;

a. ‘Oku ‘ikai tui ‘a e Fakataha Tokoni fakatatau ki he fakamatala kuo nau ma’u ki he founga ngāue (process) ‘oku fakahoko ‘e he Pule’anga ‘o fakatatau ki he Lao ‘o e Fonua pehē ki he Kupu 39 ‘o e Konisitūtone ‘o Tonga.
b. Na’e te’eki ai tu’o taha ke fakangofua ‘a e Hou’eiki Minisitā kenau Fakamo’oni pe Fakapapau’i ‘a e Konivēsio fekau’aki mo e CEDAW.
c. Na’e te’eki tu’otaha ke ‘eke ki he Fakataha Tokoni ke ‘oatu ha’anau lau fekau’aki mo e kau atu hotau fonua ki he Konivēsio fekau’aki mo e CEDAW.
d. ‘Oku mau fokotu’u atu heni ki he Hou’eiki Minisitā ke fakata’e’aonga’i ha fakamo’oni ‘a e Pule’anga Tonga fekau’aki mo e Konivēsio fekau’aki mo e CEDAW.

‘I hano faka’eke’eke ‘e he Uepisaiti TONGANOW Online Community ‘e Indira Moala ‘i he ‘aho 7 ‘o Siulai ‘a e Palēmia na’a ne fakahā ko e anga ‘ene fakakaukau (“In My View”) ko e me’a ‘eni ia ‘a e kakai kenau fai tu’utu’uni ki ai ‘i ha Fili Fakahāloto pea ke tomu’a fakahoko ha talanoa kiai mo e kakai (public consultations).

‘Oku mālie ‘eni he ‘oku ‘ikai ke ‘i ai ha lao ia ‘i he fonua fekau’aki moha fili fakahāloto (referendum) pea ‘oku mahino pe foki mo e Kupu 39 ia ‘o e Konisitūtone hange koia ‘oku hā atu ‘i lalo. ‘Ikai ngata ai na’e toutou fakahā mei he Pule’anga kuo ‘osi fakahoko ‘a e talanoa moe kakai fekau’aki mo e kaveinga ni.

Kupu 39; "‘E ngofua ki he Tu’i ke fai ha ngaahi talite mo e ngaahi Pule’anga Muli ka ‘oku ‘ikai ngofua kene fai ha ngaahi talite ‘oku fai kehe mo e lao ‘o e Pule’anga ni. ‘Oku ‘ikai ngofua ki he Tu’i ke ue’i ‘a e tute ta’eloto kiai ‘a e Fale Alea. ‘Oku ngofua ki he Tu’i ke fakanofo ‘ene kau fakafofonga ki he ngaahi Pule’anga ‘o hangē koe ngaahi anga ‘o e ngaahi Pule’anga".

‘I hano faka’eke’eke ‘o e mataotao ‘i he mala’e ‘o e lao ka ko e Minisitā Malōlō ‘o e Potungāue Lao William Clive Edwards fekau’aki mo e kaveinga ni na’a ne fakahā ai koe Konisitūtone ‘o e fonua ‘oku ma’olunga taha pea ‘oku pule ka ‘oku ‘ikai ko e fakakaukau pe koe vakai ‘a e Palēmia. ‘Ikai ngata ai ka ‘oku ‘ikai ke ‘i ai ha lao ‘i he fonua kene fakangofua ke fakahoko ha fili fakahāloto.

Na’e toe pehe foki ‘e Edwards ‘oku ‘ikai toe kehekehe ‘eni ia mo hano faka’ai’ai ‘ehe Palēmia ‘a e kakai ‘o e fonua kenau maumau lao he ‘oku mahino lelei ‘a e lau ‘a e Lao mo e Konisitūtone ka ‘oku mahino mai ‘oku loto pe ke talangata’a kiai.

Na’e toe fakaha foki ‘e he Palēmia ‘oku ‘i he faka’eke’eke ko’eni ‘oku ‘i ai pe ‘a e mafai ‘o e Tu’i ka ‘oku ‘ikai ke fu’u lahi pea ‘oku meimei fakamamafa pe ke fakamo’oni ki he ngaahi me’a ‘oku tali ‘e he Kapineti mo e Fale Alea.

Kaikehe ‘oku ‘i ai pe mo e ngaahi mafai kehe ‘o e Tu’i ‘oku aofangatuku ‘o hangē ko ‘ene ‘asi ‘i he Kupu 77 (2) ‘o e Konisitutone;
 “‘Oku ngofua ki he Tu’i ‘i ha’ane finangalo, ke veteki ‘a e Fale Alea ‘i ha taimi pe pea fekau ke fakahoko ha fili fo’ou”.

8 comments

  • Fifita
    Fifita Monday, 20 July 2015 11:22 Comment Link

    Everything this Prime Minister has stood for in the past was always political and that is the question that should be asked..what is his hidden agenda regarding CEDAW ?..regarding his push for a referendum which is not accepted by law but according to the majority of the public , they don't support CEDAW..but why insist on it ?..'Ikai ko e 'uhinga totonu ko e feinga'i e mafai pe 'e taha 'oku 'ikai ma'u he'ene Pule'anga 'a ia 'oku kei 'i he malumalu 'o e Tu'i mo e Hou'eiki nopele 'a ia ko e kelekele ?..he ko e taha ia e ngaahi poini kuo lea 'aki 'e he'ene kau poupou ko ia ki he CEDAW ko Mele 'Amanaki he TNEWS...kuo nofo nai e Palemia 'o siofi e 'alunga e ngaahi fonua lahi kuo nau tali e CEDAW ?..ko hono foha ena ko Mateni kuo lea mai 'aki e ngaahi fakatu'utamaki ka tau tali e CEDAW ..kuo lea e Palemia he TNEWS 'e lahi e ngaahi monu'ia 'e ma'u he CEDAW ?..ko e fehu'i pe koe monu'ia ma'a hai ?..ma'a koe ki he sio 'a mamani ? ..pe ko e kakai moe kaha'u 'e a'u ki ai 'a Tonga ?..tokanga na'a hange ko 'ene fieha he Forbes Magazine 'o iku mole ai pa'anga tukuhau e kakai ..lahilahi e longoa'a he siana kuo te'eki lava ha ta'u 'ene Palemia..na'a kuo fu'u motu'a pea lahi e loto tangia ke malolo a ki 'api..tangata ke fakaanga 'ata'ata pe he 'oku 'ikai ke tonu ha solution ia ki ha me'a 'oku ne fakaanga'i...toki mo'oni e lea Tonga "fakaanga 'i tefito'i niu "

    Report
  • Sifa
    Sifa Monday, 13 July 2015 14:51 Comment Link

    Student, 'oku ou sio ma'u pe ki ho'o comment fekau'aki mo Piveni mo e Foha, 'ofamai na ku ke ma'u ha ngaahi fakamo'oni pau fai mo fakahu atu ki he Komisiona Launga ke vakai'i e Minisita ako ia mo hono 'ofisi

    Report
  • Sione
    Sione Saturday, 11 July 2015 00:16 Comment Link

    ko e makatu'unga maalohi foki ia e maalohi 'a e PTOA he fili Falealea ne toki 'osii ko hono fusi mai e kakai ke poupou'i 'enau ngaahi fakakaukau. Pea 'i he 'aho ni kuo ngalo e kakai ia. Ko 'ene 'alu eni e feinga 'a e Palemia mo e pule'anga 'o fa'aki he fu'u holisi maka, pea na u toki manatu'i hake kakai ko ia honau malohinga, pea ko eni te nau toki foki leva 'o fusi mai e kakaii ke poupou'i kinautolu ke fai 'aki e fehangahangai mo e mafai 'o e tu'i mo e fakataha tokoni. Kuo hoko heni 'a e kakai ko e fo'i me'angaue fakapolitikale (political tool to exploit) 'a e palemia ke fakatonuhia'i 'aki 'enau vili kikihii. Ka o kapau 'e lava honau (Palemia mo e Kapineti) te nau toe manatu'i e kakai pe ko e tali pe ki ha fo'i palopalema ka e toki manatu'i kinautolu?

    Report
  • student\s85501960
    student\s85501960 Friday, 10 July 2015 14:34 Comment Link

    'Oku tatau kotoa pe 'ene ngaahi me'a kuo ne fai talu 'ene hoko ki he lakanga. Kuo ne liliu e ke 'ai raw marks e sivi pea 'ai mo e paanga he patiseti ki he me'a ko ia kae hili ia ko e raw marks 'oku 'ikai toe fiema'u ha software ki ai. Pango fu'u lahi 'ene fanongo ki hono foha, Siaosi mo Piveni, 'oku te'eki foha ha'ana fu'u manioke.

    Report
  • whalerider676
    whalerider676 Wednesday, 08 July 2015 21:10 Comment Link

    Koe toe ha pulusipi ia ae PM oku ai?

    Report
  • sione
    sione Wednesday, 08 July 2015 20:34 Comment Link

    Koeha kuo toe fili ai he Palemia ke toe foki mai ki he KAKAI. Koeha ne 'ikai 'uluaki fkongo mai ai kihe kakai 'i he 'uluaki takai he ko e issue eni 'oku pelepelengesi, kae toki ta'ofi mai meihe fktaha tokoni. Pea ne tala leva ke foki mai ke fkha loto e kakai. 'Oku ne feinga heni ke ha ngali kovi e Tu'i, kae hili koia na'e 'ikai kene fanongo ki he le'o e kakai e tahamano tupu ne tohi tangi atu.

    Report
  • fakaoliia
    fakaoliia Wednesday, 08 July 2015 19:36 Comment Link

    My goodness.... Koe Lucifer o Tonga Koe Palemia... Koene faka'ai'ai e kakai kenau lava fakahaloto? Hoiaueee mea tu'utu'ukina mooni ene founga.... Fefe kapau e laka fakahaloto e kakai ke fakahifo koe Meihe Palemia? Oku ikai kene tokai e ia ha taha pea kohono tuha ke malolo aa..

    Report
  • Sifa
    Sifa Wednesday, 08 July 2015 15:56 Comment Link

    Ta ko e PM ia ku fehi'a ia he melino, 'oku sai'ia pe ia he mo'ui feke'ike'i, pe koeha 'oku pehee ai ....

    Report

Leave a comment

Make sure you enter all the required information, indicated by an asterisk (*). HTML code is not allowed.

back to top