Menu
cache/resized/7a303faa48902efd848c7494b9385c2b.jpg

RED

Rapid Engineering Diagnostic

Specialize in:

...
Latest News

Fakaoli Ko Hono Tokoua Mo’oni: Koia Foki Mateni Featured

Mateni Tapueluelu Mateni Tapueluelu

'Etita,

Fakamolemole kae faka'ata ange mu'a 'a e paenga ni kae vahevahe atu 'a e ki'i fiema'uma'u ko'eni he 'e 'uhinga lelei pe ki he kau manako lau ongoongo pea 'ikai ngata ai ka kuo fuloa 'a e ho'atāina 'a e 'Otu Anga'ofa.

‘I he Kele’a ‘o e uike kuo ‘osi (‘aho 11 Mē 2015, Vol 31, Fika 19), na’e fakahā ai ‘e Mateni Tapueluelu (Fakafofonga Fale Alea Tongatapu 4) ‘a e ‘uhinga lahi na’e ‘ikai lava ai kene totongi ‘a e Pa’anga ‘e $14,000 ko hono mo’ua ki hono faka’ilo ia ‘e Clive Edwards ki he fakaongoongo kovi’i ‘i he Fili Fale Alea ‘o e 2010.

‘I he fakamatala ‘a Mateni ki he Kele’a, na’e hilifaki ‘a e tautea ‘e he Fakamaau Polisi Ma’olunga ko Salesi Mafi, pea ne fai ‘a e tangi ki he Fakamaau’anga Lahi mo e Fakamaau’anga Tangi pea na’e ‘ikai tali. Na’e tu’utu’uni ai kene totongi ‘a e mo’ua $14,000 ‘i loto he ‘aho ‘e 10 pea na’e ‘ikai lava ‘e Mateni ke totongi ‘a e pa’anga ko ‘eni.

Na’e tukumai ‘e Mateni ha fakamatala he Kele’a ‘e lava pe ke tau pehe ko e fo’i katuni black and white, ka ‘oku faka’ofa, mālie mo toe fakalanga kete foki, pea ‘oku ‘aonga ke sio ai ‘a e kau leka Lautohi Pule’anga kotoa ‘o e fonua ni he te nau ako mei ai ‘a e me’a lahi he 'oku mālie pea toe lēlēsoni.   

Na’e fakatupu lo’imata’ia mo’oni e tauto’e mai ‘a Mateni he ko e fili faingata’a mo’oni na’a ne fai, pe ‘e totongi ‘a e mo’ua kia Clive Edwards pe ‘e tuku  ia kae ‘ave ‘ene seniti ke tokoni ki hono ‘ave fakafaito’o ‘ene fa’e ‘i he fono (Neomai Pohiva) ki Nu’usila.

Ko e faka’ofa taha he na’e fili ‘a Mateni ke tuku ‘a e tu’utu’uni ‘a e lao pea feilaulau’i ai mo e fekumi ki he totonu ka e ‘ave ‘ene seniti ke tokoni kia Neo. He toki ‘ofa ka koha ‘ofa ee.

Ko e fakalea ‘e taha, ‘oku fu’u fakatuputupu langi ‘a e ‘ofa ‘a Mateni ‘ia Neo (kae feefee) pea kuo mateuteu ai kene feilaulau’i mo kalusefai’i ‘ene totonu [pea fehu’ia pe ‘oku ne Talangata’a Faka-fakamaau’anga (contempt of court)] kehe pe ke si’i mo’ui ‘e ne fa’ē ‘i he fono (Neo).

Ko e me’a ‘oku toe faka’ofa ange he ko Neo ko e mali ia ‘o e Palēmia, ‘oku ma’u vahenga lahi taha ‘i he Ngāue Fakapule’anga.

Ua, ‘oku ‘i ai ‘a e fānau ‘a e Palēmia mo Neo ‘oku nau ngāue lelei, kau ai ‘a e foha lahi Po’oi, Siaosi, ‘oku ngāue vahe lelei ‘i Fisi, pea ‘e lava ke tokoni mai ‘a e fānau ko ‘eni ki he faito’o ‘o Neo.

Tolu, ko e Kele’a, koe nusipepa ‘a e fāmili ‘o ‘Akilisi mo Neo pea ‘oku tau fakafuofua mahalo ‘e lava pe ke a’u ki he $10,000 he uike ‘ene pa’anga hū mai ‘o anga pehe ni – pa’anga hū mai mei he fakatau atu ‘o e pepa (pepa ‘e 1,000 taki $2 ki he pepa ‘e taha = $2,000 ia), tanaki ki ai mo e tu’uaki (advertisements) meimei $800 ki he peesi kakato ‘e taha liunga’aki ‘a e peesi tu’uaki ‘e 10 nai ki he uike = ($8,000).

‘Oku si’i tatūsia ‘a e totongi ‘o e mo’ua ‘o si’i Mateni kia Clive Edwards ko e fakafolau ‘o Neo ki Nu’usila. Ko e si’i vāhenga foki ‘o Mateni mei he Fale Alea ‘oku faka’ofa - ko e $55,000 pē he ta’u, tukukehe ‘a e ngaahi pa’anga me’a’ilo ki he fakataha tu’a taimi mo ha folau ki muli.  

Ko e kole fakalotu mo fakamōlale kia Clive Edwards ke kataki ‘o fakakaukau’i ke kaniseli mu’a si’i mo’ua ‘o Mateni kiate ia. Pea ki he Fakamaau’anga, ‘oua mu’a na’a faka’ilo he Talangata’a Fakamaau’anga (contempt of court) he ko e ‘uhinga fakalotu mo fakamōlale ‘oku ta’e totongi ai ‘a e mo’ua kia Clive Edwards.

Kātaki ke ‘oua na’a mou tukuaki’i he ko e ‘Eiki Fulufulu ‘a Mateni pea ma’olunga ange ia ‘i he lao ‘o e fonua he ko e motu’a fakatōkilalo mo faka’apa’apa ki he matu’a ‘a Mateni ia.

Pea ko e kole faka’osi, ki he kakai kotoa ‘o e fonua, ma’u pa’anga mo e masiva, mou kātaki ‘o kātoa hake ki he fu’u “‘Ohai ko Fetokoni’aki” ke tau fetākinima mo umoumataha ‘i hono tauloto si’i kavenga ‘a Mateni he ‘oku faka’ofa si’ene tou’anga he fāmili ‘oku takai fala ki ai.

‘Oku ou tui mo falala ko e ‘uhinga lahi ia si’ene fakamatala ne fai ‘i he Kele’a ka ‘oku si’i mā he pu’aki hangatonu mai ke tau ala ange ‘o fua ‘ene kavenga. Na’a tau ala ‘o tanaki ha lauimano lahi he 2014 nai ke tokoni ki he totongi loea Nu’usila ki he teu hopo he vaha’a ‘o ‘Akilisi Pohiva/Mele ‘Amanaki mo e TongaSat, pea ‘oku tonu ke tau to e fai ‘a e me’a tatau ke tau ala ‘o fua si’i mo’ua ‘o Mateni na’a si’i ‘efihia ha Talangata’a Fakamaau’anga kapau ‘e ‘ikai totongi ‘a e mo’ua.

Mālie Tangata Mateni – fielau he ko e Fakafofonga Kakai koe.


Faka’apa’apa Atu,

Mate Mālie’ia

Nuku'alofa

2 comments

  • student\s85501960
    student\s85501960 Sunday, 07 June 2015 13:00 Comment Link

    'Oku ongo kiate au e si'i toto'e 'a Mateni. Ka e hange tofu pe 'ene kole ko e kole 'a e fokisi ke 'oua 'e li ia ki ha loto vao kae li pe mu'a ia ki ha loto afi. Pea ko ko hono li pe koee ki he loto vao pea lele ia mo e kata.
    'Oku totonu ke toe fai ha sio pe ko hai he fakamaau'anaga ne ne 'oange e clearance 'a e fokisi ke lava 'o kau he fili.

    Report
  • Talamatangi
    Talamatangi Thursday, 14 May 2015 10:51 Comment Link

    "'Oua mu'a temou hela ke 'oku takamilo hotau fili". Ko e lau ia 'a Mateni he faka'osi'osi 'ene hanuhanu he Kele'a. Ko e fili koha taha 'oku ne 'ai ha loi ke fakapulou'aki e mo'oni. Tetau lau nai koha fili hono tala ne ta'e totongi 'e Mateni hono mo'ua. Ko e mo'oni ia mei he fakamaau'anga 'aia 'oku aofangatuku kiai hono fakapapau'i 'etau kumi totonu. Ko e ki'i leka 'eni ne ne taufale'i e ngaahi me'a kehekehe he Pule'anga he ngaahi ta'u ki mu'a ange. Ko 'eni kuo ne tala e lau mo'oni ko e fili, pea kole lotu ki he kakai lotu kenau tokoni'i ia ke kei hokohoko atu pe 'ene ngaue ta'efakalao mo maumaulao. Tau fakatauange pe ke fai mo ngaue 'a e pule'anga mo e fakamaau'anga ke fai mo fai ha ngaue fakalao ki he ki'i leka ni.
    Malo
    Malo

    Report

Leave a comment

Make sure you enter all the required information, indicated by an asterisk (*). HTML code is not allowed.

back to top