Logo
Print this page

Kei valevale faihala (corruption) ‘i Tonga fakahoa ki he ngaahi fonua muli: ‘Aisea Taumoepeau Featured

Komisiona ki he Vā moe Kakai ‘Aisea Taumoepeau Komisiona ki he Vā moe Kakai ‘Aisea Taumoepeau

1 Tisema, 2016. Kuo fakahā ‘e he Komisiona ki he Vā moe Kakai ‘Aisea Taumoepeau ‘oku kei valevale ‘a e faihala pe koe corruption ‘i Tonga ni ‘o fakahoa ki he ngaahi fonua muli kau ai moe Pasifiki.

Ko ‘Aisea Taumoepeau foki koe Minisitā malōlō ia ‘o e Potungāue Lao ‘i Tonga ni pea na’a ne fakahā ‘eni ‘i ha faka’eke’eke moe ongoongo ‘a e Letiō Tonga ‘i he ‘aho Tūsite 29 ‘o Novema.

‘Oku ‘ikai ‘uhinga ‘a Taumoepeau ‘oku ‘ikai hoko ‘a e faihala (corruption) ‘i Tonga ni ka ‘oku ‘uhinga ‘eni ki hono fakahoa ki he ngaahi fonua muli moe voliume pe lahi 'a e faihala 'oku hoko 'i he ngaahi fonua ko'eni.

‘I he fakamatala ‘a Taumoepeau na’a ne fakamamafa’i ‘oku kei mahu’inga ke fakahoko ‘a e ngāue ke ta’ofi ‘a e ngaahi faihala ‘oku hoko he fonua kae tautautefito ki he Pule’anga pea ‘oku ‘ikai koe Komisoni pe ki he Vā moe Kakai (Public Relations Commission) ‘oku nau fakahoko e ngāue ko’eni ka ‘oku kau kiai ‘a e ‘Ofisi ‘o e ‘Ateni Seniale mo e Potungāue Polisi.

Na’e toe fakahā foki ‘e Taumoepeau ‘oku ‘ikai fa’a malava lelei ke fakahoko ‘a e ngaahi ngāue ki hono fakatotolo’i ‘a e faihala ‘o ‘uhinga ‘i he tokosi’i ‘a e kau ngāue ‘i he ngaahi tafa’aki ‘oku nau ngāue ki he kaveinga ni.

‘Oku malie ‘eni he koe ngaahi uike kuo maliu atu na’e ‘i ai ‘a e lipooti ‘a e ‘a e kautaha ongoongo Stuff na’e ‘ulu’i tohi ‘aki ‘a e “Corruption in Paradise” pe koe “Faihala ‘i Palataisi” ‘a ia na’a ne tukuhifo mo’oni ‘a Tonga ‘o pehe koe fonua ia ‘oku lahi taha ia ‘a e faihala ‘i he Pasifiki.

‘Oku ‘ikai puli foki ‘i he taimi tatau ‘a e siolalo ‘a e ngaahi kautaha ongoongo muli ki hotau ki’i fonua ni ‘o nau fa’a to’o hala’i ‘a e ngaahi ongoongo fekau’aki moe fonua pea ‘oku toutou hoko foki ‘eni. ‘I he taimi tatau foki ‘oku fakahā ‘e Taumoepeau ‘oku valevale ‘a e faihala ‘i Tonga ni 'o fakahoa ki muli.

‘Oku fakamo’oni ‘aki foki ki he fakamatala ‘a Taumoepeau ‘a e ngaahi keisi natula kehekehe ‘o e faihala (corruption) ‘oku hoko ‘i he ngaahi fonua ‘o e Pasifiki pea 'oku 'omai faka'aho 'e he ngaahi kautaha ongoongo pea ‘oku ‘ikai fa’alaua ‘ene hoko ‘i he ongo fonua ‘a ia ‘oku ui koe tokoua lalahi ‘o e ‘Otu Motu Pasifiki ‘a Nu’usila mo ‘Aositelēlia.

‘Oku ‘ikai ‘uhinga ‘eni ‘oku ‘ikai hoko ‘i Tonga ni 'a e faihala (corruption) hange koia 'oku lave'i atu 'i 'olunga he ‘oku lolotonga hoko ‘a e ngaahi faihala (corruption) lalahi ‘i Tonga ni pea fakamafola mai ‘e he ngaahi kautaha ongoongo 'o kau ai 'a e ngaahi tu'utu'uni 'a e Faakamaau'anga  ngaahi kesi kuo lipooti mai 'e he ‘Atita pea ‘oku mahu'inga ke fakahoko ha ngāue fakavavevave kiai.

'Oku 'i ai foki moe 'amanaki 'a e fonua 'e ngāue leva 'a e ma'u mafai ke fakangata 'a e faihala he fonua ni.

 

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.