Paaka Fakafonua Va’epopua ^Featured

‘I Tisema, ‘o e ta’u 2015, na’e tali ai ‘e he Kapinetí, ke fakahoko ha polokalama ngāue ki he nofo ‘a e kakai ‘o e koló, ‘oku taku ko e Paaka Fakafonua Va’epopua, ko e konga ia ‘o e taumu’a ngāue ‘a e Pule’anga ki hono tauhi ke ma’a mo matamatalelei ‘a e matātahi, ke hoko ko ha feitu’u mālōlō ’anga ma’a e kakai ‘o e kolo kae’uma’ā ‘a e kakai ‘o e fonua.

Ko e Paaka Fakafonua Va’epopua ‘oku langa ia he tafa’aki na’e ngāue’aki kimu’a he kuohili, ne ‘iloa ko e Tānaki ‘anga Veve Tukutonga, ne tu’u ‘i he tafa’aki ki he matāfanga ‘o Popua.

Ko e ngāue eni na’e palani mo fokotu’utu’u ‘e he ngaahi Potungāue felālāve’i ‘a e Pule’angá, ‘o kau ai ‘a hono huo ‘o e vao, fakatokalelei, fokotu’u ‘o e fakatafenga vai, tanu ‘o e ngaahi feitu’u ‘oku luo mo ngali fakatu’utāmaki, pea mo hono feinga’i ke liliu ‘a e fōtunga ‘o e feitu’u’ ni, na’e hā ngali uesia ai ‘a e ‘atākai, ke hoko ko ha paaka mālōlō ’anga ma’a e kakai ‘o e fonuá. Na’e fakahoko e ngāue ni hili hono vakavakai e ngaahi lao mo e tu’utu’uni ngāue ‘oku felave’i mo e Paaka ni.

‘Oku fakafuofua ki he ‘eka ‘e 10 fakakātoa ‘a e ‘ēlia ko eni ‘oku ‘i ai e paaka. Ko e fo’i tafunga ‘i he vaeua’angamālie ‘oku meimei ‘eka ‘e tolu(3). Ko e toenga ‘o e tongo na’e ‘i he tafa’aki fakahihifó, na’a ne kāpui ‘e ia ’a e ‘ēlia ofi he sikuea mita ‘e toluafe tolungeau (3,300). Na’e fehu’ia ‘e he ni’ihi ‘a hono to’o ‘o e tongo ‘o pehē ‘oku fepaki mo e ngaahi tu’utu’uni ne tukuatu kimu’a mei he Pule’anga ki hono fakatolonga mo malu’i ‘a e tongo. Ka ‘oku mahu’inga ke mea’i ‘e he kakai e fonua ko e taumu’a ‘o e tu’utu’uni ko eni ke fakapapau’i ko e tongo kotoa ‘oku ne fakahoko ‘a e fatongia mahu’inga ki hono hakeaki’i ‘o e ‘atākai mo’ui lelei ki he kakai fakalukufua, ‘oku pau pē ke ta’eue’ia, malu’i mo fakatolonga.

Ka ko e fakafuofua ki he tu’unga mo e fatongia ‘o e toenga tongo na’e ‘i he feitu’u ni, ‘i he anga ‘o e vakaí, ko e ‘elia ni na’e uesia lahi tupunga mei he laku’anga veve, veve pelesitiki pea ne hoko ia ko e feitu’u ke fanau mo nofo ai ‘a e namu, pea na’e ‘ikai pe ke hā mo’ui lelei ia ki he kakai ‘oku nau nofo ofi he feitu’u ni. Pea ‘i he vakai atu ki he fotunga ‘o e feitu’u ni, ‘e malava pē ke tau tala na’e ‘ikai ha me’a mo’ui pe ika ‘e ma’u he feitu’u tongo ko eni ‘e lava faka’aonga’i. Ko e tongo ko eni na’e tu’u matātahi he kuohili. Ka na’e vaetu’ua ia ‘e he langa hala mo e fosoa ‘o e feitu’u ni, pea vaetu’ua ai pē mei hono fatongia faka’atākai. Ko e ngaue ko eni ki hono tauhi ke ma’á, ‘e hoko ai ‘a e feitu’u na’e tānaki’anga veve he kuohilí, ko e mālōlō’anga, mo e feitu’u fakamalumalu’anga ki he kakai ‘o e fonua.

Ko e ngaahi ‘ēlia malu hangē ko ha Paaka Fakafonua, ‘oku ne fakahoko ‘a e fatongia mahu’inga  faka’ikonōmika mo fakasōsiale ki he  tukuikolo pea mo e fonua fakalūkufua.

NGATA’ANGA

Tuku atu mei he:‘Ofisi ‘o e Palēmia, Pule’anga Tonga, Nuku’alofa, Tonga.Tu’asila:Taufa’ahau Road, P.O. Box 62.Tel: (676) 24 644     Fax:  (676) 23 888; NgaahiFaka’eke’eke- Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.