Logo
Print this page

Tō folofola e Tama Tu’í ke fakapapau’i ‘oku mahu mo lelei ‘a e ma’u‘anga me’atokoní; faka’ali’ali ngoue Ongo Niua 2015 Featured

Tupou VI Tupou VI

Nuku'alofa, 7 'Aokosi 2015. “ ‘Oku ‘ikai ha tu’utāmaki he kuo malava pē he Vahefonuá ni ‘a e fakaakeake ‘i he vaha’a taimi ko ení, ko ia ai ‘oku ou poupou ko e kelekelé ‘e lava pē ke ngāue’i ke fakakakato ‘a e fiema’u me’atokoní pea toe malava ke toe hoko ko e ma’u’anga tu’umālie faka’ikonōmika, ko e fiema’ú pē ke ngaue’i,” ko e tō folofola huufi ia ‘e he Tama Tu’í, Tupou VI ‘a e Maa’imoa Faka’ali’ali Ngoue fakata’u ‘a e Vahefonua Niuatoputapú ‘i he Mala’e Matangimālié ‘i he Pulelulu 5 ‘o ‘Aokosi 2015.

Na’a ne folofola ki He’ene poupou ki he taumu’a ngāue ‘a e Kautaha ‘o e Pa’anga Tokoni ki he Langa Fakalakalaka ‘o e Ngoué (IFAD) ke tokonia ‘a e kau ngoue ‘oku nau nofo he Vahe motú ke toe leleiange mo malu ‘enau ma’u’anga me’atokoní, ma’u’anga mo’ui mo toe mateuteu ange ki he ngaahi pole ‘o e liliú.

“Ko e taumu’á ke fakapapau’i ‘oku mahu pea lelei ‘a e ma’u’anga me’atokoní, ‘ikai ha tukuhausia pea ‘oku fakalakalaka pē kimu’a ‘a e ma’u’anga mo’uí pea lava ke toe hoko ‘a e fua mei tokangá, toutaí mo e ngaahi koloa ngaohi fakalotofonuá ko e ma’u’anga pa’anga ke fuesia ‘a e ngaahi fiema’u ‘o e nofo fakasosialé he ngaahi vahefonua takitaha.”

Na’e fakahā ‘e he Minisitā Ngoué, Me’atokoní, Vao’akaú mo e Toutaí, ko Hon. Semisi Fakahau ‘a e fiema’u ke tau fetākinima fakataha ke teke e ivi ngaué ke malava ‘e he kakaí ‘o ngāue’i e fonuá.

Ko e kamata’anga eni ‘o e Maa’imoa Faka’ali’ali Ngoue, Toutai mo e Ngaahi Koloa 2015, ‘a ia ko hono taumu’a:  “Ko e Faka’ali’ali Ngoue, Toutai mo e Koloa Ngaohi ‘i Tongá ni ‘o e Hilifaki Kalauni 2015.”

‘I hono huufi ‘o e Maa’imoa Faka’ali’ali Ngoue, Toutai mo e Koloa Ngaohi Fakalotofonua ‘a e Vahefonua Niuafo’oú ‘i he Tu’apulelu 6 ‘o ‘Aokosi, 2015 mei he Mala’e Lātūfuipeká, na’e toe tō folofola ai ‘a e Tama Tu’i ‘o fakamanatu ki he kaingá ke tataki e tokangá ke tokoni’i e ma’u’anga mo’uí ke a’usia ha tu’unga malohinga ke matu’uaki ‘a e feliuliuaki ‘o e ‘eá.

Na’a Ne tō folofola ‘oku monū’ia ‘a e ongo Vahefonuá ni (Ongo Niuá) ‘oku kei fakanatula ‘a e ngoué mo fakatokanga’i ‘a e mahu’inga e koloa Faka-Tonga ‘oku makehe ai ‘a Niuafo’oú, ko e ngaue ke poupoua ke tokoni ki he fakalakalaka faka’ikonomiká mo e ma’u’anga mo’ui e ngaahi familí.

Na’e me’a ‘a e Palēmia Le’ole’ó, Hon. Siaosi Sovaleni ‘o tali e folofola ‘a ‘Ene ‘Afió, ‘o fakahā ‘a e uesia lahi ‘e he feliuliuaki ‘o e ‘eá; ngaahi fakatamaki fakaenatulá; uesia ‘a e lahi ‘etau me’atokoní (food security) mo e tapa kehekehe ‘o e mo’uí pea neongo ‘ene hā lahí ka ‘e fiema’u ‘etau ngāue fakataha  ke fakafepaki’i e ngaahi pole ko ení.

Na’e toe lave ‘a e Palēmia Le’ole’ó  ki he ngaahi polokalama ngāué ‘e kau ki ai e feinga ke faama’i e lāpilá mo e ngaahi ika lalahí; fokotu’u e ngaahi me’angāue ke tala e malohi e matangí mo e ‘eá; ma’u’anga ivi mei he la’aá ke fakaa’u ki he ngaahi ‘api nofo’angá mo e hala pule’angá; tesi e vaí ke ngaue’aki ki he ma’u’anga vai inú ‘i he polokalama ngāue ‘a e Pangikē Fakalakalaka ‘o ‘Esiá; ngoue’i faka’okēnika ‘o e vanilá mo e kavá ki he taumu’a fakakomesialé mo e me’angāue ki he Taulanga Ta’akimoeaká ke fua e mālohi ‘o e peaú ‘o taumu’a ki he folautahí.

‘E hoko mai e polokalama Maa’imoa Faka’ali’ali Ngoué ki he Fatafatamafaná ki Vava’u Lahi ‘i he Mala’e Nippon ‘o e Ako Ma’olunga ‘o Vava’u ‘i he Tokonaki 8 ‘o ‘Aokosi, 2015.

NGATA’ANGA

Tukuatu mei he:‘Ofisi ‘o e Palemia, Pule’anga Tonga, Nuku’alofa, Tonga.Tu’asila:Taufa’ahau Road, P.O. Box 62.Tel: (676) 24 644 Fax: (676) 23 888; Ngaahi Faka’eke’eke- Email: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.   

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.