Faka'ikai'i 'e 'Akilisi Pohiva na'e 'ikai kene tuli 'a e Tokoni Palemia mo e Minisita Pa'anga Featured
Palemia faka-taimi 'o Tonga 'Akilisi Pohiva
4 Sepitema, 2017. Kuo faka'ikai'i 'e he Palemia faka-taimi 'o Tonga Samuela 'Akilisi Pohiva 'a e ngaahi ongoongo 'o pehe na'a ne fekau 'a e Tokoni Palemia Siaosi Sovaleni mo e Minisita Pa'anga Tevita Lavemaau kena fakafisi.
'Oku lolotonga 'i 'Apia Ha'amoa foki 'a e Palemia faka-taimi 'o Tonga ke kau atu ki he fakataha a e kau taki 'o e Pasifiki (Pacific Leaders Forum).
Na'e lipooti foki 'e he ngaahi kautaha ongoongo 'o kau kiai 'a e Kaniva Tonga hange koia kuo lipooti 'e he ongoongo 'a e Letio Nu'usila na'e fekau 'e 'Akilisi Pohiva 'a e Tokoni Palemia mo e Minisita Pa'anga kena fakafisi.
Fakatatau ki he ongoongo 'a e Letio Nu'usila na'e fakahoko 'e 'Akilisi Pohiva ki he fakataha 'a e komiti si'i 'a e Kulupu 'a e kau taki 'o Polinisia (Polynesian Leaders Group) 'a ia na'a ne sea ai 'i he 'aho ni 4 Sepitema 2017 'oku 'ikai ha mo'oni 'e taha 'i he ongoongo 'a e Kaniva Tonga.
'Oku malie foki he na'e 'osi faka'eke'eke mai 'a e Palemia faka-taimi 'Akilisi Pohiva 'i he 'aho Tokonaki 2 'o Sepitema 'a ia koe Tokonaki uike ia kuo 'osi pea na'a ne fakamahino koe mo'oni 'a hono fakamalolo'i 'o e ongo Minisita ka ko'eni kuo ne faka'ikai'i 'i he fakataha 'i Ha'amoa 'o fakatatau ki he lipooti 'a e ongoongo 'a e Letio Nu'usila.
Kapau koe mo'oni 'eni pea 'oku 'i ai 'a e me'a 'oku totonu ke fakatonutonu leva 'i he vave taha.
5 comments
-
Pea 'oku 'iai e ki'i kakai nofo muli 'oku nau kau mai hono poupou'i e motu'a loi toho ko eni, koe vakai pe kuo 'iloa 'I mamani 'ene loi moe ta'emaau 'ene fakakaukau ka nau kei kikivi mai pe he petipeti'i e motu'a. 'ikai ngata ai nau toe lea kovi mo ta'efaka'apa'apa ki he Tu'i moe kau taki fonua tukufakaholo. Kau he fa'ahinga nofo muli ko eni e tokotaha ko Vahoi Robotail koaa pe ko hai moe ni'ihi na'e 'ikai ke 'ilo pe koe ha ha'anau me'a na'e mafohi 'I Tonga ni, pea nau puli atu pe ki muli 'o hoko kau poto lalahi. Mou 'Ofa mai aa 'o 'a'a fakalelei ke mou lava 'o sio ke fakafaikehekehe'i e me'a lelei moe me'a kovi. Pe kuo fu'u hulu pe ho'omou feohi moe me'akovi pea kuo hoko ia 'o me'a lelei.
-
'Oku 'ikai foki ko ha pule'anga temo kakato (majority demo government) KA ko e pule'anga fa'u fakakonga (coalition government) pe foki 'a e pule'anga 'o S 'Akilisi Pohiva.
'Oku fa'u'aki 'a e pule'anga 'o S 'Akilisi Pohiva 'a e konga 'o e kau fakafofonga 'o e kakai 'oku taku ko e kau tau'ataina mo e nopele 'oku lau ko e fakafofonga 'o e kau nopele.
Fakatokanga'i ange 'oku kau kotoa 'a e kau fakafofonga 'oku lau ko e kau temo mo e kau fakafofonga 'oku taku ko e kau tau'ataina he kau fakafofonga 'o e kakai.
Ko e fehu'i leva, na'e kau nai 'a e kau fakafofonga tau'ataina mo e fakafofonga nopele he pule'anga fa'u fakakonga 'o S 'Akilisi Pohiva he 'uhinga tefito ko e kau fakafofonga kinautolu 'o e kakai mo e nopele PE na'a nau malele kotoa 'o kau mo e kau temo ka e ngalo ko e kau fakafofonga kotoa 'o e kakai mo e kau nopele?
Neongo 'oku te'eki ai ha paati fakapolitikale (political party pe party politics) ka ko e fehu'i, na'e 'i ai nai ha ngaahi makatu'unga fakakaukkau mo fakangaue kehekehe (manifesto; policy; party line moe ha fua) 'a e kau temo, kau tau'ataina mo e kau nopele PE 'oku nau ngaue kotoa pe he malumalu 'enau kehekehe ki he lelei fakalukufua 'a e fonua?
Na'e kau foki 'a e tokoni palemia 'a Siaosi Sovaleni he kau tau'ataina mo e minisita pa'anga 'a Tevita Lavemaau he kau temo (mo Nopele Ma'afu he kau nopele) ka ko 'eni kuo mahino mai kuo tuli fakatouloua kinaua 'e he palemia 'a S 'Akilisi Pohiva he 'uhinga ha mo e makatu'unga fe?
Neongo na'e 'i ai 'a e lelei 'o e malele mo e heke 'a Siaosi Sovaleni mo e kau tau'ataina ki he temo ke fei mo ma'u 'e S 'Akilisi Pohiva he'etau fiema'u mo e faka'amu ke hoko ko e pule-lelei mo e taki-lelei 'o tefito he lao ka na'e tekeutua mai pe 'ene fiema'u tu'unga mo e siokita pe ma'ana (mo kinautolu kotoa 'a e kau tau'ataina).
'Oku to e tatau pe mo e kau temo he'enau toki mafuli hake 'o temo he'enau siotu'unga, siome'a mo e siokita he ko e fa'ahinga ko 'eni na'e 'ikai ke nau 'asi talu 'a e lele mai 'a e temo he'ene kamata hange ko e ngaahi konivesio he konisitutone mo e temokalati (kuo mavahe mei ai 'a e kau tu'ukimu'a he ako, lotu mo e fonua na'a nau poupou lahi ki he laumalie lelei 'o e tau'ataina he loi, kaka mo e sikita 'a S 'Akilisi Pohiva).
'Oku kau he kovi 'enau 'ilo'ilo pau 'a e pule-kovi mo e taki-kovi 'ohua 'a S 'Akilisi Pohiva ka nau kei muimui kuikui pe he'enau siou'unga, siome'a mo e siokita 'o 'uhinga ai 'a e fale'i 'a e sea 'o e fale alea 'o fakavave ai hono veteki mo holoki 'a e fale alea he kuo tu'utepu mo tu'ufaka'eu'eu mo tu'uhei 'a e fonua mo e kakai he ngutuluo 'o heli mo e vnu 'o e mate. -
Vakai atu foki na ko e son in law ena ia pe ko e pee ko e foha neesi na'e faitohi holo. Ko e anga pee fakakaukau he ta'efetaulaki e faitohi mo e talanoa 'a e palemia. Hala pe ko ia, ne ngalo e fo'iakau ke folo ke hokohoko lelei e 'alu 'a e 'aho mo e ngaahi ngaue ne fai ai. Faka'ofa e motu'a PM, ngalivale fonua, fie Palemia e tokotaha faitohi, femaleleaki e kakai, confuse e kapineti, ka e 'Afio mai pee 'a e Tu'i 'o Tonga mo Sihova mei langi ki he ngangau 'a e Temokalati. Hange ko e lau 'a e ki'i punake, .....tuku hono ngaahi fili ke movetevete pee. 'E Sihova 'e Sihava tali 'emau lotu 'o malu'i'a Tupou. Ko Tupou 'oku 'ikaiko e tu'ipee ka ko Tonga ia mo hono kakai.
-
Koe LOI moe FAHA 'oku fakafua holo ka koe malie taha 'a hono kau muimui 'oku nau kei pehe' pe 'enautolu koe peseti 100 pe honau taki 'aia 'oku e'a mei ai 'oku lahiange 'enau FAHA 'ihe FAHA 'a e taki. Mou 'ofa mai, tautautefito kihe kau Ha'apai, tuku a e FAHA kae lava ke tukuange hotau vaka ke folau.
-
Ko eni e osi pe hono taimi Palemia moe kei fataki mai pe LOI, pea koe peheee ai Kakai koha faahinga naunau eni o ha Taki, ke LOI pe mei he hopo a e la'aa kihe to?