Notice
  • One of the files that is needed for the correct operation of the System - CW Gears plugin appears to be missing! Please install a fresh copy of the latest version to fix this issue.

Report comment

Ko e fo'i uhinga ko eni ko hono lelei fakalukufua ‘o e tu’utu’uni ‘a e Pule’anga ke tali ‘a e CEDAW (mo e ngaahi fakangatangata) ko hono fakahoko atu ki mamani katoa ‘oku mateuteu ‘a e Pule’anga moe kakai ‘o Tonga ke faka’apa’apa’i e ngeia (dignity), mo e ngaahi totonu (rights) mo e ngaahi tau’ataina (freedoms) ‘a e hou’eiki fafine ‘o tatau pe mo ‘etau faka’apa’apa’i e ngeia, mo e ngaahi totonu mo e ngaahi tau’ataina ‘a e kakai tangata ‘o e fonua. Kia au, koe ha me'a ku 'ikai ke tau talaatu ko 'etau kau kihe CEDAW koe tuku ia e kakai fefine ki lalo he 'oku 'ikai ke tau hange koe kakai fefine ho tau kaunga'api, 'oku 'ikai ke ta'u 'alu ki 'uta 'o huo, 'oku 'ikai ke omai 'etau kakai tangata 'o fakatau atu kitautolu ko honau mali, 'oku 'ikai ke mate ae sinamanu pea 'omi e ki'i puaka ke fakahuhu (hange koe fakatapu) fakataha mo 'ete fanau na'a mate e ki'i puaka. Ha me'a 'oku 'ikai ke tala ai ki Tu'apule'anga ko Tonga 'oku faka'apa'apa'i pe a fefine ia he 'oku Fahu ia he fanau hono fanga tunga'ane. Kiate au kapau te tau nofo pe 'i he'etau anga fakafonua he 'ikai ke 'iai ha polapalema ia. Ko'ena koe holi ketau kau ki he CEDAW koe fakaava atu ia e matapa kihe ngaahi me'a fulikivani 'oku toitoi mai 'i mui he CEDAW. 'Oku tonu ke tau nofo pe he'e tau nonga pea 'ai pe ha ako ke 'ako'i ai e nihi'i 'o e kakai tangata 'oku nau taa mali ke nau poto he kee tau lau kae tuku e fakalongolongo pea hake kataki o ta pea kihe kakai fefine. Tototnu ke kumikumi lelei ho mou nga'ahi mali keke 'ilo lelei hono 'ulunga'anga mo'oni kimu'a pea toki fai e mali. Kaikehe na'e pehe e 'Amin'asi 'i he TV 'e lava pe 'a Tonga 'o holomui mei he CEDAW ka koe ngaue lahi. Tau holomui pea mou o 'o fai e ngaue lahi ko'ena he ku sai ange e tau nofo he Pule'anga Faka 'Otua 'i he'etau kau ki he CEDAW koe Pule'anga Fakatangata/Fakatevolo. Na'e 'ikai ke faka Kolonia 'e ha fonua 'a Tonga ni koe ha me'a 'oku 'ai ke faka'ataa atu e CEDAW ke totolo fakalongolongo mai hange ha ngata pea tau toki 'ohovale ha 'aho kuo hoko a Tonga ni koe Kolonai ia a e UN mo e CEDAW. Ta'ofi atu kei taimi he 'oku hange koe lea etau Katinali, na'e kau atu he 2009 ki hono 'alea'i 'i Fale Alea pea na'a nau fili he 'ikai ke kau 'a Tonga kihe CEDAW. Ko 'eni 2015 kuo hu fakalongolongo hake ae nihi'i 'o e kau fefine Katolika 'oku totongi mai kinautolu 'e he CEDAW 'o nau lava ke fakapaasi 'i he Kapineti pea nau o ai ki NY o fakamo'oni he fu'u me'a fulikivanu ko 'eni koe CEDAW te'eki ke 'ilo pe loto ki ai e 99% 'oe kakai e fonua ko Tonga.