Logo
Print this page

Lava Lelei Hifoaki Fua Tohi Teoli Tā-Vā ‘o e ‘Iai Featured

Lava Lelei Hifoaki Fua Tohi Teoli Tā-Vā ‘o e ‘Iai

Na‘e tukupā ‘a e hifoaki tohi ki a Palōfesa Dr Dianna M. Georgina ko e taha ‘o e kau tufungatohi kuo ne pekia he kamata‘anga ‘a e 2017 ta‘u. ‘Ofa ke ma‘u hono laumālie he kuohili ‘i mu‘a mo e kaha‘u ‘i mui he lotolotonga ‘a e nonga mo e fiemālie.

Dr. Sione Lavenita Vaka 'i he'ene hifoaki ‘a e tohi

Na‘e lava lelei hono hifoaki ‘a e fua tohi he Teolia Tā-Vā ‘o e ‘Iai (Time-Space Theory of Reality) he efiafi hifo ‘o e ‘aho Falaite 28 ‘o Siulai 2017 he Mangere Arts Centre ‘i Mangere ‘i ‘Aokalani ‘i Nu‘usila. Na‘e tefua ai foki ha kakai Moana Pasifiki mo e kau muli tokolahi ka e tefito ki he kau ‘akatemika mo e kau ātisi, ‘o kau ai mo e kau Fakafofonga Falealea mo e kau Kosilio.

Na‘e fakaava‘aki ‘e Faifekau Viliami Ha‘otā-‘I-Pangai Sau ‘a e lotu pea hoko atu ki he faiva faka‘ali‘ali na‘e fai ‘e he Ongo Mīnoa ‘o Tonga. Na‘e faka‘ali‘ali ai ‘a e ngaahi me‘alea tupu‘a ko e fangufangu, mimiha, nafa moe lali mo e ngaahi me‘ahaka tu‘ufonua ko e paki, tao mo e pōvai na‘e ngāue‘aki kimu‘a ko e me‘atau, ‘o taki ai ‘a Tu‘ifonualava Kaivelata hono ngaohi mo ako‘i.

Havelulahi, Hufanga, Tanusia-Kihe-Lotu

Na‘e hoko atu ki he lea nounou ‘a Hūfanga Palōfesa Dr ‘Ōkusitino Māhina he kamata‘anga ‘a e Teolia Tā-Vā ‘o e ‘Iai he ta‘u 1990 tupu he ‘ene faiako he politikolo ‘ikōnomī mo e ‘aati ‘a e Moana Pasifiki he ‘Univēsiti ‘o ‘Aokalani mo hoko ki he to e lea nounou ‘a Matanigifale Dr Nuhisifa Seve-Williams he tupu‘anga hono fatu ‘a e tohi he konifelenisi ‘a e ‘ātolopolosia he 2009.

Na‘e to e lau ‘e Dr Matanigifale ‘a e ngaahi pōpōaki talamonū mei he toenga ‘o e kau tufungatohi ‘i ‘Aositelēlia, Ongo Ha‘amoa, Hauai‘i mo ‘Amelika na‘e ‘ikai ke nau lava mai ki he ma‘alali hifoaki tohi ‘i Nu‘usila. Na‘e fakamafola hangatonu foki he ngaluope/ vahaope ‘a e polokalama kakato ki he kau tufungatohi ‘o nau ke i lava lelei ke nau mamata kotoa ai.

Kulupu Ongo Minoa

Na‘e lau ‘e Māhinarangi Dr Helen Erana Ferris-Leary ‘ene maau na‘e fatu fekau‘aki mo e Tā-Vā pea toki hifoaki leva ‘e Dr Sione Lavenita Vaka ‘a e tohi. Na‘e ngāue‘aki kotoa ‘a e Tā-Vā ‘e Maui-Tāvā-He-Ako Palōfesa Dr Tēvita O. Ka‘ili, Dr Matanigifale, Leali‘ifano Dr Albert Refiti he‘enau fisisi PhD mo Tavakefai‘ana Sēmisi Fetokai Potauaine he‘ene fisisi MA he ‘akitekisā.

Na‘e to e hoko atu hili ‘a e mālōlō ki he pēnolo he tohi mo e Teolia Tā-Vā ‘o e ‘Iai ‘a e toko 5 ‘a e kau fa‘utohi ‘i Nu‘usila ko Palōfesa Dr Hūfanga, Dr Matanigifale, Dr Leali‘ifano, Kolokesa Uafā Māhina-Tuai mo Tavakefai‘ana. Na‘e fokotu‘utu‘u mo fakalele ‘e Ema Tavola ‘a e pēnolo mo e ngaahi fehu‘i, fakaanga mo e komeni ‘a e matanga he lea ‘a e kau pēnolo.

Palofesa Mahina mo e kau penolo

Na‘e ‘ētita ‘a e tohi ko e ‘Isiu Makehe ko e “Tā-Vā (Time-Space) Theory of Reality” ‘o e Pacific Studies ‘e Palōfesa Dr Maui-Tāvā-He-Ako, Palōfesa Dr Hūfanga mo Kula-He-Fonua Palōfesa Dr Ping-Ann Addo. Na‘e tufungatohi ‘e toko 12 mo e vahe ‘e 14, pea fa‘u ‘e he kau ‘ētita ‘a e Talateu mo takitaha ‘a e vahe ka e vahe ‘e ua ‘a Palōfesa Dr Hūfanga.

Na‘e kau he kau fa‘utohi ‘a e kau ‘akatēmika mei he ngaahi ‘univēsiti, ngaahi fonua mo e kaveinga kehekehe. ‘O tukukehe ‘a e kau ‘etita mo e kau fa‘utohi ‘i Nu‘usila na‘e kau ai ‘a Dr Telēsia Kalāvite mei ‘Aositelēlia, Leulu Palōfesa Felise Va‘a mo Felpulea‘i Dr Micah Van der Ryn mei Ha‘amoa mo Palōfesa Dr Pamela Rosi mo Palōfesa Dr Dianna M. Georgina mei ‘Amelika.

‘Oku lotolotonga ngāue‘aki ‘a e Teolia Tā-Vā ‘o e ‘Iai he ngaahi koosi ‘oku ako‘i he ngaahi ‘univēsiti, ‘o kau ai ‘a e ako mo e ‘akitekisā he ‘Univēsiti ‘Aokalani mo e ‘Univēsiti AUT, ‘akitekisā mo e tisaini he ‘Univēsiti Vikatōlia ‘o Uēlingatoni moe ‘Univēsiti BYU ‘i Hauai‘i mo e ni‘ihi ‘i ‘Amelika mo e ngaahi fisisi BA (Hons), MA mo e PhD ofi he 20 kuo nau ngāue‘aki.

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.