‘Ikai lava ’e he software ‘a Piveni ‘o ngāue’i ola sivi 2016 Featured
Piveni Piukala mo e Palēmia mo Minisitā Ako Malōlō lolotonga hono malanga'i e Raw marks mo e Software 'a Piveni. Faitā 'a e Matangitonga
21 Sanuali, 2017. Kuo mo’oni e lau ‘a Manu Tuli “’E ‘i ai pe ‘a e ‘aho ‘e taha” pea koia totonu pe ‘eni ‘oku hoko he Potungāue Ako ‘a e Pule’anga Tonga.
Na’e tā tu’o lahi ‘a e laulea ‘a e kakai ‘o e fonua pea ‘ohake he ngaahi mītia pea feme’a’aki kiai ‘a e Fale Alea ki he polokalama naunau molū (software) ‘a e matāpule ko Piveni Piukala ka koe kaungame’a ofi ‘o e Palēmia mo hono foha ko Siaosi Pohiva.
Na’e toutou ‘asi mai foki ‘a Piveni ‘i he Televīsone Tonga pehe ki he ngaahi Fakataha’anga ‘o fakamahino koe polokalama ‘oku ne fa’u tokua tene solova ‘a e palopalema ‘o e ako ‘i he fonua kae tautautefito ki he hiki mei he maaka tulifua (standardization) ki he maaka to’ofua (raw marks) ‘a ia na’e fetongi ‘e he Palēmia ‘i he’ene tui koe tupu’anga ia ‘a e holo ‘a e ako ‘i he fonua.
Na’e totongi ‘e he Potungāue Ako mo e pa’anga laka hake he uakilu ($200,000 TOP) ki he matāpule ni kae fa’u tokua ‘a e polokalama ko’eni pea na’e mahino foki mei he toutou fakafōtunga mai ‘a e to’a ni he Televīsone ‘oku ‘ikai toe ‘i ai hano ua ‘ona ‘i he mala’e ni.
Na’e ‘i ai foki ‘a e polokalama na’e fa’u ‘e he Va’a ‘oku nau tokangaekina ‘a e ngaahi sivi ‘a e Pasifiki ‘i he malumau ‘o e South Pacific Community (SPC) ‘oku ‘iloa koe EQAP (Educational Quality & Assessment Programme) pea koe polokalama foki na’e fo’u ‘ehe kau mataotao pea tufa ta’e totongi ke ngāue’aki ‘e he ngaahi Potungāue Ako ‘a e Pasifiki ‘o kau ai ‘a Tonga ni.
Na’e hū masila mai foki ki he Potungāue Ako ‘a e Palēmia pea ne ‘omai ‘a Piveni Piukala ‘o pehe ko ‘ene polokalama naunau molū (software “quick fix”) ‘oku laka ange tokua ia pea poloklama ta’etotongi ‘a e EQAP pea ko hono ola ‘eni ‘oku tau a’usia he ‘aho ni.
Kuo ma’u ‘a e fakamatala falala’anga pea ‘oku mahino ngofua pe foki ia kuo fakafoki ‘a e ola ‘o e sivi 2016 ke ngāue’aki ‘a e polokalama ‘a e EQAP ki hono fakapapau’i ‘o e ola he kuo ‘ikai lava ‘e he polokalama ‘a Piveni Piukala ‘o fakahoko ‘a e fatongia koia.
‘Oku ‘ikai foki ke fo’ou ki he kakai tokolahi ‘a e ola ko’eni kuo tau a’u kiai he na’e toutou kalanga mo fale’i ‘a e kau mataotao tokolahi ‘i he mala’e ‘o e ako ‘e hoko ‘a e palopalema fekau’aki mo e kaveinga ni pea ko’eni kuo hoko.
Kuo hoko foki ‘a e palopalema ni ka kuo hiki atu ‘a e Palēmia ia ‘a ia koia na’e Minisitā Ako pea na’a ne ‘omai ‘a e tangata fo’u naunau molū (software) ko’eni ki he Potungāue Ngaahi Ngāue Fakalotofonua.
Ko e me’a pe ‘oku hoko he taimi ni koe fakamole pa’anga ki he si’i kakai totongi tukuhau ‘o e fonua pea ‘ikai malava ke kakato ‘a e taumu’a na’a na toutou malanga’i mai ki he kakai ‘o e fonua.
‘Oku ‘i ai ‘a e faka’amu tetau ako ha me’a mei he nga’unu fakaleleloto ko’eni pea ke ‘oua ‘e toe hoko 'i ha fonua 'oku lau koe fonua ako.
